Tryptany w leczeniu migreny. Działanie, przeciwwskazania, działania niepożądane

Jak działają tryptany? Mechanizm działania leku

Tryptany są agonistami receptorów 5-HT_1B/1D, których pobudzenie skutkuje obkurczeniem naczyń krwionośnych oraz hamowaniem uwalniania neuroprzekaźników z zakończeń włókien nerwowych. Receptory te znajdują się głównie w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN), choć część z nich jest obecna również w naczyniach wieńcowych. Z tego powodu tryptany są przeciwwskazane u niektórych osób.

Tryptany – przeciwwskazania do stosowania

Tryptanów nie powinni stosować pacjenci mający problemy z sercem i chorujący na choroby, takie jak np. ciężka postać nadciśnienia tętniczego, angina Prinzmetala, choroba niedokrwienna serca. Ponadto leki te są przeciwwskazane w niewydolności wątroby lub nerek, a także w przypadku migreny podstawnej oraz hemiplegicznej. Przebyty zawał serca lub udar mózgu również stanowią przeciwwskazanie do stosowania tryptanów.

Tryptany bez recepty — ważne informacje

Almotryptan, jako jedyny tryptan, jest obecnie dostępny w Polsce jako lek na migrenę bez recepty. W opakowaniu znajdują się dwie bądź sześć tabletek. 

Lek ten może być stosowany jedynie u pacjentów z rozpoznaną wcześniej migreną. Przed zażyciem leku z almotryptanem należy wypełnić kwestionariusz dołączony do opakowania, w którym potwierdza się, że pacjent nie jest w grupie, w której stosowanie tryptanów jest przeciwwskazane. 

Warto podkreślić, że tabletki na migrenę z almotryptanem są wskazane jedynie u dorosłych. Co więcej, pacjenci w wieku powyżej 65. roku życia powinni skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem almotryptanu bez recepty. 

Jeśli pacjent nie stosował wcześniej tryptanów, nie powinien po nie sięgać samodzielnie. Przed ich zastosowaniem warto skorzystać z porady lekarza, który określi, czy w danym przypadku są one konieczne. Leczenie migrenowego bólu głowy rozpoczyna się zwykle od zastosowania leków z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych). 

Tryptany mogą prowadzić do interakcji z innymi lekami. Dlatego należy skonsultować z lekarzem bezpieczeństwo ich stosowania, zwłaszcza jeśli już jakieś leki stosuje się przewlekle.

Jak często można brać tryptany bez recepty?

Jak stosować tabletki na migrenę bez recepty? Dla tych zawierających almotryptan w dawce 12,5 mg zalecana jest 1 tabletka na dobę. Tabletkę należy przyjąć jak najwcześniej przy wystąpieniu napadu migreny. 

Jak często można przyjmować tabletkę z almotryptanem? Zalecana dawka dobowa to jedna tabletka (12,5 mg almotryptanu). W razie ponownego wystąpienia objawów migreny, druga tabletka może być przyjęta w ciągu 24 godzin pod warunkiem, że od przyjęcia pierwszej minęły minimum 2 godziny. W przypadku większości tryptanów, działanie leku występuje po około 20-60 minutach od zastosowania. Maksymalną dawkę dobową stanowią 2 tabletki o dawce 12,5 mg almotryptanu.

Przy długotrwałym stosowaniu leku może pojawić się polekowy ból głowy, dlatego nie należy brać tryptanów przez więcej niż 9 dni w miesiącu.

Czy kobiety w ciąży i karmiące piersią mogą stosować tryptany na migrenę?

Kobiety w ciąży mogą stosować tryptany na migrenę tylko po rozmowie z lekarzem, który oceni korzyści względem potencjalnego ryzyka dla płodu. Almotryptan można stosować podczas karmienia piersią, jednakże należy zachować odstęp minimum 24 godzin pomiędzy karmieniem a przyjęciem leku.

Tryptany a skutki uboczne

Tryptany należą do leków z reguły dobrze tolerowanych. Działania niepożądane z powodu zażycia tryptanów występują dość rzadko. Należą do nich m.in. zawroty głowy, nudności, parestezje (zaburzenia czucia) oraz ból w klatce piersiowej. 

Innymi skutkami ubocznymi tryptanów są wzrost ciśnienia tętniczego, zaczerwienienie twarzy i uczucie gorąca. Działania niepożądane czasem występują razem pod postacią tzw. zespołu tryptanowego (uczucie gorąca, parestezje oraz uczucie gniecenia w gardle bądź w klatce piersiowej). Tryptany mogą powodować senność, nie należy więc prowadzić samochodu po zastosowaniu leku.

Jakie tabletki na migrenę oprócz tryptanów są skuteczne?

Poza tryptanami, na rynku dostępne są leki na migrenę zawierające w swoim składzie paracetamol w połączeniu z kwasem acetylosalicylowym i kofeiną czy też kwas tolfenamowy. Pozostałe substancje wykazujące skuteczność w leczeniu migreny dostępne są wyłącznie z przepisu lekarza.

Leki na migrenę na receptę

Większa część leków z grupy tryptanów jest dostępna do kupienia w aptece za okazaniem recepty. Poza almotryptanem do grupy tryptanów dostępnych w Polsce pod różnymi nazwami handlowymi należą takie substancje przeciwmigrenowe jak sumatryptan, zolmitryptan czy eletryptan. Istnieje również na rynku połączenie sumatryptanu z naproksenem. Leki te dostępne są w formie tabletek, sprayu donosowego oraz roztworu do iniekcji.

Poza tryptanami, lekiem przeciwmigrenowym na receptę jest np. ergotamina. Należy pamiętać, aby nie łączyć ze sobą kilku leków stosowanych w celu zahamowania napadu migreny. Podczas wizyty w gabinecie lekarskim specjalista dobiera dla pacjenta najlepszy dla niego lek na migrenę. 

Dostępność leków bez recepty z almotryptanem i innych leków na receptę w aptekach w Twojej okolicy sprawdzisz na stronie KtoMaLek.pl.

Bibliografia

1. Fliciński, J. Steinborn, B. (2019). Jakie są przeciwwskazania do stosowania tryptanów? Jakie działania niepożądane występują po ich zastosowaniu? Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.14.4.17. (Dostęp: 17.02.2025).
2. Loder, E. (2010). Triptan Therapy in Migraine. N Engl J Med, 363, s. 63-70.
3. Ulotka leku Nomigren. Dostępne na: https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public (Dostęp: 17.02.2025).

Autor