Przełom tarczycowy − przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest przełom tarczycowy?

Tarczyca jest niewielkim gruczołem dokrewnym, zlokalizowanym w przednio-dolnej części szyi. Jej zadaniem jest produkcja hormonów, m.in.: trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Prawidłowa praca tarczycy wpływa na funkcje układu nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz szereg przemian metabolicznych, zapewniając utrzymanie homeostazy całego organizmu. Zdarza się jednak, że równowaga ta ulega zaburzeniu w wyniku nadprodukcji hormonów tarczycy. Mówimy wtedy o nadczynności, której zaostrzenie określane jest mianem przełomu tarczycowego.

Przyczyny przełomu tarczycowego

Przełom tarczycowy, czyli gwałtowny wyrzut hormonów tarczycy, wywoływany jest przez określone czynniki. Zaliczamy do nich:

• naruszenie tarczycy podczas zabiegu lub badania palpacyjnego,
• toczące się zakażenie,
• terapię radiojodem,
• silny stres,
• poród,
• zwiększoną podaż preparatów jodowych,

Do wystąpienia przełomu tarczycowego przyczynia się także brak prawidłowego leczenia nadczynności tarczycy, wskutek braku postawionej diagnozy lub nieregularnego stosowania leków. Nagłe zaprzestanie terapii tyreostatykami (lekami hamującymi nadmierną pracę tarczycy) jest niebezpieczne.

Przełom tarczycowy − obraz kliniczny

Obraz kliniczny przełomu tarczycowego jest wynikiem oddziaływania nadmiaru hormonów tarczycy na funkcje całego organizmu. Jednym z charakterystycznym objawów jest wysoka gorączka, która dodatkowo przybiera na sile w sytuacji, gdy przyczyną zaburzeń jest toczące się zakażenie. Bardzo częste jest również występowanie drżenia mięśniowego.

U pacjentów, u których rozwija się przełom tarczycowy, dochodzi do przyspieszenia pracy serca (tachykardii), jego niewydolności, a nawet migotania przedsionków. Obserwuje się również zmiany zachowania, od nadmiernego pobudzenia i niepokoju, aż po senność, a nawet śpiączkę. 

Kolejnym zespołem objawów typowych dla przełomu tarczycowego są nudności, wymioty oraz biegunka, które wraz z gorączką sprzyjają odwodnieniu oraz rozwojowi zaburzeń elektrolitowych. U części pacjentów dochodzi także do uszkodzenia wątroby, skutkującego żółtaczką skóry i błon śluzowych.

Rozpoznanie i leczenie przełomu tarczycowego

Rozpoznanie przełomu tarczycowego opiera się przede wszystkim na analizie objawów i całościowej ocenie stanu klinicznego pacjenta. Jeśli wcześniej zdiagnozowana została nadczynność tarczycy, jest to istotna informacja, którą należy przekazać personelowi medycznemu.

Leczenie pacjenta jest wielokierunkowe i obejmuje:

• wyeliminowanie czynnika wywołującego przełom tarczycowy (np. zastosowanie antybiotyku w przypadku zakażenia bakteryjnego),
• zahamowanie produkcji i uwalniania hormonów tarczycy oraz usuwanie ich nadmiaru z organizmu (np. za pomocą hemodializy),
• zwalczanie objawów (obniżenie gorączki, wyrównanie zaburzeń elektrolitowych, zastosowanie leków spowalniających pracę serca).

Ze względu na poważne zagrożenie zdrowia i życia, wczesna interwencja zmniejsza ryzyko powikłań przełomu tarczycowego.

Jak zapobiec przełomowi tarczycowemu?

Niestety, nie mamy wpływu na wszystkie czynniki wywołujące przełom tarczycowy. Warto co roku wykonywać badania kontrolne, weryfikujące pracę tarczycy (stężenie FT3, FT4, TSH). W przypadku stwierdzonej nadczynności, konieczna jest stała opieka endokrynologa i systematyczne zażywanie zaleconych leków.

Co więcej, ważnym elementem terapii jest dbałość o odpowiedni sposób odżywiania. Pamiętajmy o zwiększonej podaży białka, antyoksydantów oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Dobrym rozwiązaniem jest również odpowiednio dobrana suplementacja:

• witaminy D (Ibuvit D3, Vigalex Forte, Vigantoletten), 
• wapnia (Calperos, Calcenato),
• witamin z grupy B (Vitaminum B compositum Forte hec, Olimp Gold-Vit B Forte).

Wybrany preparat zarezerwujesz w pobliskiej aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Autor