Szkarlatyna: objawy i leczenie. Jak się nie zarazić?

Szkarlatyna u dzieci

Szkarlatyna, inaczej zwana płonicą, jest chorobą zakaźną wieku dziecięcego, określaną jako paciorkowcowe zapalenie gardła, z towarzyszącą wysypką. Wywołują ją niektóre szczepy bakterii - paciorkowce beta-hemolizujące grupy A. Zachorować na nią mogą dorośli, ale znacznie częściej spotykana jest wśród dzieci. Wyjątek stanowią niemowlęta, które nie chorują na płonicę. Zarazić się można od chorującego na szkarlatynę lub anginę, a także drogą kropelkową lub poprzez kontakt z zakażonymi przedmiotami. W przypadku szkarlatyny wylęganie trwa krótko - już po upływie doby można zauważyć jej pierwsze objawy, ale czas ten może się przeciągnąć nawet do 5 dni. 

Objawy szkarlatyny

Szkarlatyna najczęściej pojawia się u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Wynika to ze zwiększonego prawdopodobieństwa jej przenoszenia w dużych skupiskach ludzi. Do głównych objawów szkarlatyny zalicza się gorączkę, która pojawia się nagle, oraz charakterystyczną wysypkę. Często początkowi choroby towarzyszą także bóle brzucha, biegunka, wymioty oraz ból gardła, które w trakcie choroby jest silnie zaczerwienione. Na języku widoczny jest biały nalot, a po kilku dniach także i on przybiera barwę szkarłatną. Wysypka pojawia się zazwyczaj w drugiej dobie choroby i przypomina drobne plamki rozsiane po ciele, z wyłączeniem nosa, ust oraz brody. Skóra w miejscach, gdzie widoczna jest wysypka, jest szorstka w dotyku. Intensywność wysypki zależy od wrażliwości chorego na toksynę, wytwarzaną przez bakterię i powodującą wysypkę, a czas jej utrzymywania się jest różny w zależności od chorego - u niektórych może ustąpić po kilku godzinach, u innych po kilku dniach. Po zakończeniu choroby dochodzi natomiast do łuszczenia się naskórka twarzy, tułowia, dłoni oraz stóp. 

Leczenie szkarlatyny

Ponieważ szkarlatyna (płonica) jest chorobą wywoływaną przez bakterie, leczy się ją za pomocą antybiotyków - w tym przypadku penicylin. Dlatego nie należy zwlekać z wdrożeniem leczenia - jeżeli zauważymy niepokojące objawy u swojego dziecka, trzeba udać się do lekarza. Co istotne, już po pierwszej dobie leczenia antybiotykiem chory przestaje zarażać otoczenie. Każda antybiotykoterapia wymaga stosowania się do pewnych, ważnych zasad - nie można samemu przerywać terapii, nawet jeśli objawy ustąpiły! W tej kwestii zawsze należy przestrzegać zaleceń lekarza. Dopełnieniem leczenia są leki zwalczające objawy choroby - leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe dla dzieci (Ibum Forte 200mg/5 ml, Ibufen Junior 200mg, Apap dla dzieci Forte, Ibuprom dla dzieci, Nurofen dla dzieci) oraz elektrolity dla dzieci, wspomagające regenerację organizmu i zapobiegające odwodnieniu (Hydronea Baby, Orsalit dla dzieci, Floractin elektrolity). Na czas choroby dziecko powinno pozostać w domu tak, aby mogło odpowiednio odpocząć i zregenerować siły oraz po to, aby nie zarażać innych.  

Szkarlatyna u dorosłych

Mimo, że choroba znacznie częściej dotyka dzieci, szkarlatynę obserwuje się także u dorosłych pacjentów. Objawy są identyczne jak u dzieci - gorączka, wysypka, ból gardła, czasami wymioty, biegunka. Początkowo występujące gorączka i ból gardła mogą wskazywać na wiele innych chorób, dlatego warto udać się do lekarza w celu postawienia prawidłowej diagnozy. Zdarza się także, że przebieg szkarlatyny u dorosłych jest cięższy niż u dzieci. 

Powikłania szkarlatyny

Szybkie rozpoczęcie leczenia szkarlatyny jest konieczne nie tylko ze względu na to, aby ulżyć dziecku, ale przede wszystkim, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia jej powikłań, takich jak zapalenie ucha środkowego, zapalenie węzłów chłonnych, nerek i stawów czy ropnia okołomigdałkowego. Na szczęście takie komplikacje występują rzadko. 

Jak się nie zarazić?

Obecnie nie dysponujemy szczepionką na płonicę. Jedyną ochroną przed tą chorobą jest unikanie przebywania w ogniskach zachorowania oraz zachowanie odpowiedniej higieny. 

Autor