Infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci — jak sobie z nimi radzić?

Przyczyny infekcji górnych dróg oddechowych

Nawet 90% przypadków zapalenia górnych dróg oddechowych jest spowodowane zakażeniem wirusowym. Najczęstszymi patogenami wywołującymi infekcje górnych dróg oddechowym u dzieci są m.in. rotawirusy, adenowirusy, wirusy grypy czy koronawirusy. Bakterie są znacznie rzadszym powodem dolegliwości. Mogą doprowadzić do ostrego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych, zapalenia nagłośni oraz ostrego zapalenia ucha środkowego.

Wirusowe zapalenie gardła — jak się objawia?

Przeziębienie, czyli najczęstsza infekcja górnych dróg oddechowych jest wywołana przede wszystkim przez syncytialnego wirusa oddechowego (RSV). Typowymi objawami infekcji wirusowych u dzieci wywołanych przez m.in. rotawirusy, adenowirusy czy wirusa grypy są: 

• katar;
• niewysoka gorączka;
• nieproduktywny kaszel w pierwszych fazach choroby;
• zapalenie gardła.

Infekcja bakteryjna u dziecka

Różnicowanie czynników wywołujących infekcje górnych dróg oddechowych jest bardzo ważne i ma wpływ na dalsze postępowanie lecznicze. Bakteryjne zapalenie górnych dróg oddechowych obejmuje stany takie jak:

• Ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych potocznie nazywane anginą — głównym czynnikiem bakteryjnym powodującym tę chorobę jest Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A. Najczęściej dzieci chorują w okresie od zimy do wiosny. Lekarz w celu określenia prawdopodobieństwa wystąpienia anginy spowodowanej zakażeniem bakterią Streptococcus pyogenes stosuje skalę Centora. Pacjent z odpowiednio wysokim wynikiem klasyfikuje się do leczenia antybiotykiem. Leczeniem pierwszego rzutu jest penicylina fenoksymetylowa.
• Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ) —  jest konsekwencją szerzenia się zakażenia z gardła przez trąbkę słuchową do ucha środkowego. Głównymi bakteriami odpowiedzialnymi za OZUŚ są: Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis.
• Ostre zapalenie nagłośni — rzadko występująca choroba, wiążąca się jednak z dużym ryzykiem zgonu, spowodowanego zamknięciem dróg oddechowych na skutek obrzęku nagłośni. Objawami są:
  • duszności — małe dzieci mogą przyjmować charakterystyczną pozycję tzw. trójnoga — dziecko siedzi pochylone do przodu z głową odchyloną do tyłu;
  • dysfagia — zaburzenia połykania;
  • przyspieszenie oddechu.

Przy wystąpieniu wyżej wymienionych objawów u dziecka udaj się natychmiast do szpitala! Zamknięcie dróg oddechowych w ostrym zapaleniu nagłośni może nastąpić nawet w ciągu kilku godzin od pojawienia się pierwszych objawów. 

Skala Centora — czym jest?

Skala Centora jest to skala służąca do oceny ryzyka zakażenia paciorkowcami przy diagnozowaniu u pacjenta anginy. Bierze ona pod uwagę cechy kliniczne i epidemiologiczne. Za każdy z niżej wymienionych objawów przyznaje się jeden punkt. Skala uwzględnia:

• wystąpienie gorączki powyżej 38 stopni Celsjusza;
• brak kaszlu;
• powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich;
• wysięk na migdałkach i ich obrzęk;
• wiek między 3. a 14. rokiem życia. Jeśli pacjent ma powyżej 45. lat, od sumy punktów odejmuje się jeden. Natomiast wiek pomiędzy 15. a 45. rokiem życia wiąże się z nieprzyznaniem punktu z tej części. 

Co na zapalenie górnych dróg oddechowych?

Dobór leków związanych z zapaleniem górnych dróg oddechowych jest uzależniony od przyczyny jego wystąpienia. Infekcje bakteryjne leczy się za pomocą antybiotyków, odpowiednio dobranych do ciężkości i rodzaju infekcji oraz do wieku dziecka. Wirusowe zakażenia leczy się natomiast objawowo. Przy pomocy leków takich jak kodeina czy dekstrometorfan można opanować suchy kaszel. Na rynku dostępne są zarówno tabletki, jak i syropy. Paracetamol pomoże obniżyć gorączkę, a spray z wodą morską lub krople z ksylometazoliną udrożnią nos. 

Niezbędne preparaty możesz zarezerwować w wybranej aptece z łatwością i bez konieczności wychodzenia z domu za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Pamiętaj, że kodeiny nie można stosować u pacjentów z astmą, więc jeśli chorujesz na astmę, to koniecznie poinformuj o tym fakcie swojego lekarza.

Bibliografia

1. Duszczyk, E. (2023). Zakażenia RSV – objawy, leczenie, powikłania. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/321332,zakazenia-rsv-objawy-leczenie-powiklania. (Dostęp: 11.2023).
2. Siewert, B. Wysocki, J. (2017). Bakteryjne zakażenia górnych dróg oddechowych u dzieci. Podyplomie.pl.  Dostępne na: https://podyplomie.pl/pediatria/28786,bakteryjne-zakazenia-gornych-drog-oddechowych-u-dzieci. (Dostęp: 11.2023).
3. Skotnicka, B. (2016). Choroby górnych dróg oddechowych u dzieci – cz. I. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/medycynarodzinna/ekspert/pytania-do-eksperta/129245,choroby-gornych-drog-oddechowych-u-dzieci-cz-i. (Dostęp: 11.2023).

Autor