Katar — rodzaje, przyczyny, objawy i leczenie. Domowe sposoby na katar

Katar — rodzaje i przyczyny

Katar w zależności od przyczyny możemy podzielić na infekcyjny nieżyt nosa, zwany inaczej nieżytem ostrym prostym oraz nieżyty przewlekłe. Do przewlekłych nieżytów nosa zalicza się katar alergiczny i niealergiczny. Katar niealergiczny nazywa się również katarem naczynioruchowym.

Katar infekcyjny

Katar infekcyjny powstaje na skutek infekcji wirusowej, rzadziej bakteryjnej. W początkowym etapie choroby zwykle katar ten jest wodnisty, a następnie staje się gęsty i powoduje utrudnienia w oddychaniu. Spływająca do gardła wydzielina może powodować również występowanie kaszlu.

Katar alergiczny

Katar alergiczny występuje na skutek kontaktu z alergenem zewnętrznym. Organizm, próbując zwalczyć obcą substancję, jaką jest alergen, uruchamia mechanizm obronny prowadzący do powstania stanu zapalnego błony śluzowej nosa. Katar alergiczny charakteryzuje się występowaniem wodnistej wydzieliny, ale również częstym kichaniem oraz swędzeniem nosa. Innymi objawami, jakie mogą towarzyszyć przy katarze alergicznym, są wysypka oraz zaczerwienienie.

Katar niealergiczny

Katar niealergiczny w odróżnieniu od alergicznego nie jest spowodowany stanem zapalnym błony śluzowej nosa. Do jego wystąpienia przyczynia się poszerzenie naczyń krwionośnych prowadzące do obrzęku błony śluzowej i wzmożonej produkcji wydzieliny. Na pojawienie się kataru niealergicznego wpływ mają czynniki zewnętrzne takie jak:

• niewłaściwa wilgotność powietrza,
• zmiany temperatury otoczenia,
• zmiany ciśnienia atmosferycznego,
• kontakt z dymem tytoniowym,
• odpowiedź na niektóre leki (aspiryna, inhibitory konwertazy angiotensyny).

Katar — leczenie farmakologiczne

Katar nieleczony trwa 7 dni, a leczony trwa tydzień – często można spotkać się z takim popularnym hasłem, jednak mija się ono z prawdą. Katar sam w sobie nie jest chorobą, lecz objawem choroby, w związku z czym leczy się go, zwalczając czynnik powodujący jego wystąpienie. Katar infekcyjny w rzeczywistości doskwiera w większości przypadków przez okres około tygodnia, jednak pozostałe rodzaje kataru mogą towarzyszyć przez wiele tygodni, a nawet miesięcy. Nieleczony katar może powodować powikłania w postaci znacznego pogorszenia odporności organizmu, zapalenia zatok, uszu oraz infekcji gardła, płuc i oskrzeli.

Leczenie kataru infekcyjnego

Katar infekcyjny leczony jest najczęściej poprzez zwalczanie czynnika chorobotwórczego. W celu złagodzenia objawów można zastosować preparaty złożone zawierające w swoim składzie fenylefrynę lub pseudoefedrynę.

Leczenie kataru alergicznego

Katar alergiczny wywołany jest przez alergen, w związku z czym jego leczenie polega na łagodzeniu alergii. Zaleca się stosowanie leków przeciwhistaminowych (na przykład: cetyryzynę, loratadynę czy bilastynę) lub glikokortykosteroidów, jak dostępne bez recepty aerozole z mometazonem.

Leczenie kataru naczynioruchowego

Katar naczynioruchowy najłatwiej wyeliminować pozbywając się czynnika, który go wywołuje. W leczeniu tego rodzaju kataru dobrze sprawdzą się roztwory wody morskiej, które poprawią odpowiednie nawilżenie jamy nosowej.

Krople na katar

Do wszystkich z powyższych rodzajów kataru można rozważyć również zastosowanie kropli na katar, które w swoim składzie zawierają ksylometazolinę lub oksymetazolinę. Leki te prowadzą do zwężenia naczyń krwionośnych oraz zmniejszenia ilości powstającej wydzieliny. Krople te jednak nie mogą być stosowane jednorazowo dłużej niż tydzień. Dłuższe stosowanie tych leków prowadzi do tolerancji oraz efektu odwrotnego niż zamierzony. Dochodzi do obrzęku błony śluzowej, który powoduje zwiększenie produkcji wydzieliny.

Te oraz inne leki, które możesz zastosować w leczeniu kataru znajdziesz na stronie KtoMaLek.pl

Katar — domowe sposoby

Katar można również skutecznie leczyć, wykorzystując domowe metody nie wymagające stosowania substancji farmakologicznych. Należy do nich przede wszystkim dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu. Spożywając dużo płynów, zapewniamy rozrzedzenie wydzieliny, którą następnie łatwiej jest usunąć.

Jeszcze lepiej sprawdzi się picie gorących napojów, takich jak herbata lub zioła do zaparzania. Gorący napój oprócz nawodnienia naszego organizmu spowoduje dodatkowo udrożnienie dróg oddechowych. Herbatę spokojnie można zastąpić gorącymi naparami ziołowymi. W walce z katarem świetnie sprawdzą się napary między innymi z majeranku, tymianku, szałwii czy mięty.

Rośliny te również znajdą swoje zastosowanie w kolejnej metodzie, jaką jest parówka, czyli inhalacja parowa. Polega ona na umieszczeniu gorącej wody misce oraz pochyleniem się nad nią twarzą w odległości około 20 centymetrów przez 5 minut. Gorącą wodę można zastąpić gorącym naparem ze wspomnianych roślin. Do wody można dodać również 1-2 krople olejków eterycznych:

• eukaliptusowego,
• miętowego,
• sosnowego,
• rozmarynowego,
• tymiankowego,
• z drzewa herbacianego.

Katar dobrze neutralizować, dbając o odpowiednią wilgotność otaczającego nas powietrza. Domowymi sposobami, pozwalającymi na łatwe zastosowanie tej metody, są na przykład gorące kąpiele z dużą ilością pary wodnej. W celu zwiększenia wilgotności powietrza można zastosować również nawilżacze powietrza.

Wszystkie wspomniane metody pozytywnie wpływają na zwalczanie objawu, jakim jest katar. Należy jednak pamiętać, że katar nie jest chorobą, lecz objawem choroby i jeżeli utrzymuje się dłużej niż tydzień, należy zwrócić się po pomoc do lekarza.

Bibliografia

1. Sedaghat, A.R. Chronic rhinosinusitis. American Family Physician, 2017; 96 (8). str.: 500–506
2. Jędrzejek, M., Pokorna-Kałwak, D., Mastelarz-Migas, A. Alergiczny i niealergiczny nieżyt nosa. Lekarz POZ 2/2020. str.: 137-141
3. Świerczyńska-Krępa, M., Świerczyński, Z., Mejza, F. Zapalenie zatok przynosowych. Medycyna Praktyczna. 2023. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.2.(Data dostępu: 11.2023)
4. Świerczyńska-Krępa, M., Rogala, B., Brożek, J., Emeryk, A., Arcimowicz, M. Alergiczny nieżyt nosa. Medycyna Praktyczna. 2023. Dostępne na stronie: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.17.3. (Data dostępu 11.2023)
5. Bartkowiak-Emeryk, M., Bodajko-Grochowska, A., Emeryk, A. Przewlekły katar u dzieci – plan postępowania. Pediatria po dyplomie. 2016. Dostępne na stronie: https://podyplomie.pl/pediatria/21734,przewlekly-katar-u-dzieci-plan-postepowania (Data dostępu: 11.2023)
6. Meltzer, E.O., Hamilos, D.L. Zapalenie błony śluzowej i zatok przynosowych – diagnostyka i leczenie: streszczenie najnowszych wytycznych. Medycyna po dyplomie. 2012. Dostępne na stronie: https://podyplomie.pl/medycyna/10708,zapalenie-blony-sluzowej-nosa-i-zatok-przynosowych-diagnostyka-i-leczenie-streszczenie

Autor