Fluoksetyna - właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Jakie właściwości ma fluoksetyna?

Fluoksetyna jest to związek chemiczny należący do grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (w skrócie - SSRI, z ang. Selective Serotonin Reuptake Inhibitors). Mechanizm działania polega na zmniejszeniu wychwytu zwrotnego neuroprzekaźnika, jakim jest serotonina, z przestrzeni synaptycznej o około 60-80%. Skutkiem tego jest zwiększenie jej stężenia oraz czasu przebywania w przestrzeni synaptycznej, co daje pożądany efekt.

Fluoksetyna jest lekiem przeciwdepresyjnym z grupy SSRI, która w porównaniu do innych grup leków jest znacznie lepiej tolerowana przez organizm oraz niesie ze sobą mniejsze ryzyko niepożądanych skutków ubocznych. Preparaty z fluoksetyną mogą być stosowane niezależnie od posiłków, ponieważ pokarm nie ma wpływu na absorpcję leku.

Jakie zastosowanie ma fluoksetyna?

Fluoksetyna znajduje zastosowanie w leczeniu m.in. umiarkowanych i dużych zaburzeń depresyjnych, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych oraz wielu innych zaburzeń psychicznych, takich jak bulimia czy lęki społeczne. Fluoksetyna może być stosowana nie tylko u osób dorosłych, ale  także u dzieci po ukończeniu 8. roku życia w leczeniu umiarkowanych i dużych epizodów depresyjnych, podczas gdy sama psychoterapia nie daje pożądanych efektów. 

Pacjent, któremu specjalista zaleci terapię fluoksetyną, a warto wspomnieć, iż zawierające tę substancję preparaty są dostępne wyłącznie na receptę, powinien być obserwowany przez lekarza. Jeśli dany lek nie da pożądanego efektu po okresie 4 tygodni stosowania, wówczas specjalista może rozważyć zmianę dawki albo zmianę samego leku.

W momencie otrzymania recepty od lekarza, dostępność leku w pobliskich aptekach sprawdzisz za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Na co uważać podczas stosowania fluoksetyny?

Bardzo istotne przy stosowaniu fluoksetyny jest to, by pacjent był świadomy, że nie można samodzielnie odstawić leku! Nagłe odstawienie fluoksetyny może nasilić objawy depresji oraz spowodować wystąpienie myśli samobójczych. Niekontrolowane odstawienie leku może również prowadzić do wystąpienia objawów grypopodobnych, takich jak ból głowy, katar, kaszel czy gorączka.

Fluoksetyna, jako lek przeciwdepresyjny, nie wykazuje działania uzależniającego. Efekty, które pojawiają się po nagłym odstawieniu leku wynikają z zaburzenia stężenia neuroprzekaźników w organizmie.

Przeciwwskazania do stosowania fluoksetyny

Fluoksetyna jak każdy lek, ma pewne przeciwwskazania do stosowania. Jednym z najważniejszych jest nadwrażliwość na substancję czynną obecną w preparacie lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Środków leczniczych z fluoksetyną nie powinno się również stosować u pacjentów z rakiem piersi, leczonych z użyciem tamoksyfenu.

Fluoksetyna jest przeciwwskazana także w grupie pacjentów leczonych w ostatnim czasie inhibitorami MAO, ze względu na wysokie ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego, który objawia się m.in. pobudzeniem, lękiem, tachykardią, sztywnością mięśni oraz wysokim ciśnieniem tętniczym. 

Łączne stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen czy diklofenak) i fluoksetyny zwiększa nawet 10-krotnie ryzyko działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. Za bezpieczniejszą alternatywę uważa się zastosowanie paracetamolu czy NLPZ-u przez najkrótszy możliwy czas u pacjentów, którzy nie chorują np. na wrzody żołądka.

Jakie są skutki uboczne ze stosowania fluoksetyny?

Grupa leków SSRI, do której zalicza się fluoksetynę, jest dobrze tolerowaną grupą leków przeciwdepresyjnych. Jednakże jak każdy lek, może ona wywoływać pewne działania niepożądane.

Do najczęstszych skutków ubocznych stosowania fluoksetyny zalicza się: 

• zaburzenia funkcji seksualnych;
• spadek libido;
• bóle i zawroty głowy;
• lęk i bezsenność;
• nadmierne pobudzenie;
• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (biegunka);
• spadek masy ciała;
• hiponatremię.

Pierwsze tygodnie stosowania fluoksetyny niosą ze sobą największe ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Znaczna poprawa objawów pojawia się dopiero po około 2-4 tygodniach stosowania.

Bibliografia:

1. Fluoksetyna EGIS, 20 mg, kapsułki, twarde. Charakterystyka Produktu Leczniczego. Dostępne na: https://leki.urpl.gov.pl/files/FluoksetynaEgis_kapstward_20mg.pdf. (Dostęp: maj 2022)
2. Fluoksetyna. Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=326. (Dostęp: maj 2022)

Autor