Amoksycylina – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Czym jest amoksycylina?

Amoksycylina należy do grupy antybiotyków β-laktamowych. Jej działanie polega na zakłócaniu syntezy ściany komórkowej bakterii, co prowadzi do śmierci drobnoustroju. W związku z mechanizmem działania amoksycyliny, najlepsze efekty jej działania obserwuje się w fazie intensywnego wzrostu bakterii. 

Niektóre drobnoustroje wykształciły mechanizmy obronne, które neutralizują działanie antybiotyku. Potrafią one rozłożyć amoksycylinę za pomocą enzymu - β-laktamazy, co prowadzi do rozwoju tzw. oporności. W takich sytuacjach wykorzystuje się połączenie amoksycyliny z inhibitorami β-laktamaz, związków blokujących działanie enzymu, dzięki czemu antybiotyk nie zostaje rozłożony i może skutecznie działać. Do najpopularniejszych inhibitorów β-laktamaz należą kwas klawulanowy i sulbaktam. Połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym jest dostępne w wielu preparatach leczniczych, bardzo często stosowanych w praktyce klinicznej. 

Wybrane preparaty znajdziesz i zarezerwujesz w aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Kiedy wskazane jest stosowanie amoksycyliny?

Amoksycylina jest antybiotykiem o szerokim spektrum działania, dlatego lekarze stosują ją w leczeniu wielu jednostek chorobowych, wywołanych przez bakterie wrażliwe na tą substancję.  

Amoksycylina jest wskazana w leczeniu infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych, m.in. w przebiegu:

• ostrego zapalenia zatok;
• ostrego zapalenia migdałków podniebiennych i gardła (angina);
• zapalenia oskrzeli;
• pozaszpitalnego zapalenia płuc.

Antybiotyk ten ma również zastosowanie w eradykacji Helicobacter pylori, gdzie jest stosowany jako leczenie pierwszego rzutu w terapii poczwórnej wraz z metronidazolem, cytrynianem bizmutu i inhibitorem pompy protonowej. 

Amoksycylinę wykorzystuje się także w leczeniu zakażeń układu moczowego, m.in. ostrego zapalenia pęcherza moczowego, ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek, a także bezobjawowego bakteriomoczu w czasie ciąży.

Leczenie boreliozy, w zależności od występujących objawów, również może wymagać podania amoksycyliny, zwłaszcza w przypadku pojawienia się rumienia wędrującego lub boreliozowego zapalenia serca.

Amoksycylina - przeciwwskazania

Antybiotyki β-laktamowe mogą powodować reakcje nadwrażliwości, objawiające się wysypką, a w poważniejszych przypadkach wystąpieniem wstrząsu anafilaktycznego, który jest zagrożeniem życia. Nie należy zatem stosować amoksycyliny, jeśli w przeszłości wystąpiła reakcja uczuleniowa na ten antybiotyk lub inne antybiotyki β-laktamowe (penicyliny, cefalosporyny, monobaktamy lub karbapenemy).

W czasie stosowania amoksycyliny należy zachować szczególną ostrożność u osób z niewydolnością nerek. Konieczne jest wówczas dostosowanie dawkowania antybiotyku do stanu zdrowia chorego i kontrolowanie czynności nerek. Ponadto nie należy stosować amoksycyliny w przebiegu chorób o podłożu wirusowym oraz u pacjentów cierpiących na mononukleozę zakaźną.
 
Pamiętajmy także, że amoksycylina może zwiększać ryzyko wystąpienia drgawek, co jest szczególnie istotne dla pacjentów chorujących na padaczkę.

Amoksycylina - skutki uboczne

Do najczęstszych działań niepożądanych występujących w czasie antybiotykoterapii amoksycyliną należą zawroty głowy, nudności oraz reakcje uczuleniowe. Długotrwała terapia może powodować biegunki, dlatego istotne jest stosowanie probiotyków (Biotyk, Multilac, Dicoflor 3) zarówno w trakcie, jak i po skończonej kuracji. 

Amoksycylina zmniejsza skuteczność doustnej antykoncepcji hormonalnej, dlatego warto rozważyć stosowanie dodatkowej metody antykoncepcyjnej podczas stosowania antybiotyku.  

Bibliografia:

1. Daniluk,J. (2021). Eradykacja Helicobacter pylori – siedem grzechów głównych. Lekarz POZ, 7(6), s. 411-420.
2. Smoleńska, Ż., Matyjasek, A., Zdrojewski, Z. (2016). Borelioza - najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu. Forum Reumatol., 2, 2, s. 58–64.