Warfaryna — właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Działanie warfaryny

Co to jest warfaryna? Warfaryna jest lekiem przeciwkrzepliwym i należy do grupy antagonistów witaminy K. Jej zadanie polega na zmniejszeniu krzepnięcia krwi. Dzieje się to poprzez zahamowanie przekształcania witaminy K do postaci aktywnej, która odpowiada za dalszą produkcję czynników krzepnięcia, takich jak czynnik II, VII, IX i X. W wyniku tych reakcji zostaje zahamowana kaskada krzepnięcia krwi. 

Ze względu na silne działanie warfaryna nie jest lekiem dostępnym bez recepty. Aby ją otrzymać, należy w aptece okazać receptę lekarską. Warfaryna jest dostępna w dwóch dawkach - 3 i 5 mg, a na chwilę obecną nie posiada odpowiedników. 

Pamiętaj, że wybrane preparaty zarezerwujesz w aptece przez portal KtoMaLek.pl.

Jakie zastosowanie ma warfaryna?

Warfarynę stosuje się leczeniu i profilaktyce zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej. Dodatkowo warfaryna ma zastosowanie we wtórnym zapobieganiu zawałowi serca u pacjentów, którzy go już przeszli. Warfaryna jest podawana również, by zapobiec powikłaniom zakrzepowo-zatorowym, jakie mogą wystąpić po zawale serca, a także w przypadku patologii serca, np. migotania przedsionków czy protezowaniu zastawek serca. 

Warfaryna — dawkowanie leku

Warfaryna jest dostępna w postaci tabletek. Podczas stosowania warfaryny wykonuje się badania polegające na oznaczeniu czasu protrombinowego i wartości INR, które są wartościami oceniającymi krzepliwość krwi. W czasie terapii z użyciem warfaryny wartości tych parametrów powinny ulec wydłużeniu. Im wyższa wartość parametru INR, tym mniejsza skłonność krwi do krzepnięcia. U większości pacjentów zaleca się, aby poziom INR podczas stosowania warfaryny mieścił się w zakresie terapeutycznym od 2,0 do 3,0. Jednak każdy przypadek rozpatruje się indywidualnie w zależności od stanu pacjenta. U pacjentów po wszczepieniu zastawki mitralnej docelowa wartość INR może być na przykład nieco wyższa. 

Podczas terapii warfaryną chorzy powinni podlegać regularnej kontroli i badać wartość czasu protrombinowego i parametru INR. Jest to spowodowane wąskim indeksem terapeutycznym warfaryny. Indeks terapeutyczny to stosunek dawki leku powodującej objawy zatrucia do dawki skutecznej leczniczo. Im szerszy jest indeks terapeutyczny, tym większe bezpieczeństwo leczenia. 

Na początku terapii warfaryną oznaczenia INR wykonuje się częściej — co kilka dni, ale po ustaleniu docelowej dawki leku rekomenduje się oznaczenie INR raz w miesiącu.

Warfaryna a skutki uboczne

Podczas stosowania warfaryny mogą wystąpić skutki uboczne. Działania niepożądane mogą obejmować układ pokarmowy i objawiać się biegunkami, nudnościami i wymiotami. Warfaryna jako lek przeciwkrzepliwy może powodować również krwawienia, dlatego istotne jest bycie pacjenta pod stałą kontrolą lekarską. 

Bardzo rzadko może dojść do zapalenia naczyń, zespołu purpurowego palucha, cholestatycznego zapalenia wątroby i zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych. 

W przypadku zatrucia warfaryną możliwe jest odwrócenie jej działania. „Odtrutką na warfarynę” jest witamina K, którą podaje się w takich sytuacjach doustnie lub dożylnie. 

Warfaryna — interakcje z innymi lekami

Podczas terapii warfaryną należy zachować dużą ostrożność u pacjentów stosujących wiele leków. Warfaryna jest substancją o wąskim indeksie terapeutycznym, a dodatkowo wchodzi w interakcje z dużą ilością leków. Wśród leków nasilających działanie warfaryny znajdują się m.in. allopurinol, amoksycylina, kodeina, kwas acetylosalicylowy, flukonazol czy tamoksifen. Z kolei wśród leków osłabiających potencjał leczniczy warfaryny wymienia się barbiturany, spironolakton, trazodon oraz karbamazepinę. Wysokie dawki witaminy K, nawet te przyjmowane wraz z dietą, zmniejszają działanie warfaryny. 

Warfaryna w ciąży

Warfaryna przenika przez barierę łożyska, w związku z tym za każdym razem należy rozważyć czy ryzyko dla dziecka przewyższa korzyści dla matki. Nie należy stosować leku w pierwszym trymestrze ciąży ze względu na działanie teratogenne oraz w ostatnim miesiącu ciąży ze względu na ryzyko krwawienia u matki i płodu. Warfarynę można za to bezpiecznie stosować podczas laktacji, ponieważ nie przenika do pokarmu.

Bibliografia

1. Poloński, L., Hudzik, B. (2013). Czy jest miejsce dla nowych doustnych leków przeciwkrzepliwych w leczeniu chorych po ostrych zespołach wieńcowych? Choroby Serca i Naczyń, 10, 3, s. 151–158.
2. Warfaryna (warfarin). Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://indeks.mp.pl/desc.php?id=5616, (Dostęp: 04.2025).

Autor