Hydroksyzyna — właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Właściwości i mechanizm działania hydroksyzyny

Hydroksyzyna najprawdopodobniej wpływa na zahamowanie aktywności ośrodków w warstwie podkorowej ośrodkowego układu nerwowego. Dzięki temu wykazuje działanie przeciwlękowe i uspokajające. Hydroksyzyna może być podawana osobom zmagającym się ze świądem i pokrzywką w celu łagodzenia objawów. Wynika to z jej działania przeciwhistaminowego.

W zależności od formy podania czas do pojawienia się efektu sedacyjnego wynosi odpowiednio:

• 5-10 minut przy zastosowaniu hydroksyzyny w postaci syropu;
• 30-45 minut po zażyciu tabletki.

Działanie przeciwhistaminowe pojawia się po około godzinie. Jak długo natomiast utrzymuje się działanie hydroksyzyny? Efekt działania jest zauważalny przez około 6–8 godzin.

Zastosowanie hydroksyzyny

Hydroksyzyna stosowana jest w objawowym leczeniu lęku. Zmniejsza stan napięcia wewnętrznego i niepokój. W tym wskazaniu zalecana dawka wynosi około 50 mg na dobę w 2–3 dawkach podzielonych. 

W przypadku wystąpienia niepokoju i pobudzenia psychoruchowego w zaburzeniach nerwicowych i organicznych dorośli mogą zażywać 50 mg jeden raz dziennie.

Świąd można złagodzić, stosując 25 mg hydroksyzyny przed snem, a następnie zwiększając dawkę w kolejnych dniach do maksymalnie 25 mg 3–4 razy dziennie.

Maksymalna dawka dla dorosłych i dzieci ważących powyżej 40 kg wynosi 100 mg na dobę. U dzieci ważących mniej niż 40 kg dawkę maksymalną należy przeliczyć, przyjmując 2 mg/kg masy ciała na dobę.

Dostępność poszukiwanych preparatów sprawdzisz i zarezerwujesz w wybranej aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Przeciwwskazania do stosowania hydroksyzyny

Hydroxyzyna nie powinna być stosowana u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca, ponieważ może wywołać m.in. wydłużenie odcinka QT w EKG. Należy unikać jej również u osób z napadami drgawkowymi w wywiadzie, udarem mózgu, porfirią, niewydolnością nerek czy astmą.

Hydroksyzyna przenika przez łożysko i dostaje się do krwi płodu, osiągając w niej większe stężenie niż we krwi matki. Po porodzie u dzieci, których matki zażywałyby hydroksyzynę, mogłaby wystąpić hipotonia, zaburzenia ruchowe czy zatrzymanie moczu. Dlatego jest ona przeciwwskazana u kobiet w ciąży. Nie powinna być również stosowana przez kobiety karmiące piersią.

Skutki uboczne hydroksyzyny

Do najczęstszych działań niepożądanych hydroksyzyny należy senność. Jest to jednak skutek uboczny często wykorzystywany przez lekarzy u pacjentów zmagających się z problemami z zasypianiem. Do pozostałych działań niepożądanych należą m.in.:

• suchość błon śluzowych jamy ustnej;
• bóle i zawroty głowy;
• zmęczenie;
• dezorientacja;
• omamy;
• drgawki;
• wysypka;
• zaburzenia rytmu serca;
• reakcje nadwrażliwości;
• wstrząs anafilaktyczny.

Ze względu na możliwe upośledzenie sprawności psychofizycznej podczas działania leku, nie należy po jego zażyciu prowadzić pojazdów.

Interakcje hydroksyzyny z innymi substancjami

W związku z potencjalnym wydłużeniem odcinka QT w EKG hydroksyzyna nie powinna być stosowana z lekami mogącymi wywołać podobny efekt. Do takich leków należą m.in.:

• haloperydol;
• leki przeciwarytmiczne, takie jak chinidyna, amiodaron czy sotalol;
• leki przeciwdepresyjne;
• leki przeciwmalaryczne;
• leki przeciwnowotworowe.

Hydroksyzyna nasila działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy (OUN) leków opioidowych i nieopioidowych przeciwbólowych. Może również wpływać na wzmocnienie efektu działania leków przeciwzakrzepowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na pacjentów stosujących leki z grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych oraz leki hamujące enzymy wątrobowe.

WAŻNE!

Nie należy łączyć alkoholu z hydroksyzyną!

Bibliografia

1. Hydroksyzyna (opis profesjonalny). Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://indeks.mp.pl/leki/desc.php?id=367  (Dostęp: 01.2025).
2. Hydroxyzinum, Charakterystyka Produktu Leczniczego. Dostępne na: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/3001/characteristic. (Dostęp: 01.2025).
3. Atarax, Charakterystyka Produktu Leczniczego. Dostępne na: https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/medicinal-products/802/characteristic. (Dostęp: 01.2025).

Autor