Nadwrażliwość zębów - co ją powoduje, jak sobie z nią radzić?

Czym jest nadwrażliwość zębów?

O nadwrażliwości zębów mówi się, gdy zęby nadmiernie reagują na docierające bodźce, powodując nagły i nieprzyjemny ból. Odczuwane dolegliwości mogą mieć zróżnicowane nasilenie, co zależne jest od indywidualnych predyspozycji, w tym budowy zębów i progu odczuwania bólu.

Nadwrażliwe zęby mogą reagować na bodźce termiczne (zimne powietrze, ciepłe lub zimne napoje), osmotyczne (bardzo słodkie napoje), chemiczne (kwaśne pożywienie i napoje) oraz mechaniczne (dotyk, nitkowanie zębów). Najczęściej ząb bywa wrażliwy na jeden bodziec, lecz poszczególne zęby mogą reagować na różne czynniki.

Nadwrażliwość zębów dotyczy znacznej części społeczeństwa. Szacuje się, że z tym problemem zmaga się nawet 57% pacjentów i dotyczy on osób między 20. a 50. rokiem życia (szczyt zachorowań przypada na trzecią dekadę życia).

Przyczyny nadwrażliwości zębów

Nadmierna wrażliwość zębów na bodźce jest spowodowana odsłonięciem zębiny, czyli porowatej tkanki budującej ząb, znajdującej się pod szkliwem i cementem korzeniowym. Obecne w niej niewielkie kanaliki zębinowe wypełnione są zakończeniami włókien nerwowych miazgi zębowej, która jest silnie unerwiona, dlatego właśnie kontakt np. z zimną wodą może powodować ból. Odsłonięcie zębiny może nastąpić na skutek odsunięcia się dziąsła lub utraty szkliwa, do czego doprowadzić mogą:

• niewłaściwa technika szczotkowania (zbyt duży nacisk na zęby podczas szczotkowania);
• stosowanie zbyt twardej szczoteczki do zębów;
• stosowanie silnych past wybielających, które ścierają szkliwo;
• zabiegi wybielające zęby;
• nieleczone zapalenie dziąseł;
• wady zgryzu;
• aparat ortodontyczny;
• bruksizm (zgrzytanie zębami);
• dieta obfitująca w kwaśne produkty (owoce cytrusowe, kwaśne soki), nadmiar słodyczy w diecie;
• choroba refluksowa, częste wymioty;
• nieleczona próchnica;
• nadmiernie odkładające się płytka nazębna i kamień nazębny.

Jak rozpoznać nadwrażliwość zębów?

Nadwrażliwość zębów jest przypadłością mocno uprzykrzającą życie. Pacjenci najpierw próbują walczyć z nią na własną rękę, zazwyczaj rezygnując z potraw i napojów, które powodują ból, a także próbując zmieniać technikę szczotkowania. Warto jednak udać się do stomatologa, który precyzyjnie zdiagnozuje źródło bólu. Powodem może być bowiem próchnica zębów, źle wykonane wypełnienie zęba, zapalenie dziąseł czy nawet zapalenie miazgi.

Stomatolog będzie sprawdzał wrażliwość zęba na bodźce, pytając pacjenta o natężenie bólu. Jeżeli nieprzyjemne dolegliwości wymagają podania środków przeciwbólowych i mają charakter utrzymujący się, będą wymagać dalszej diagnostyki i wykonania badań np. zdjęcia RTG zęba.

Jak leczyć nadwrażliwość zębów?

Najważniejszym elementem walki z nadwrażliwością zębów jest właściwa higiena jamy ustnej, gdyż to właśnie niewłaściwe dbanie o zęby jest najczęstszym powodem utraty szkliwa lub cementu korzeniowego. Wskazane jest, by przy nadwrażliwości zębów:

• szczotkować zęby prawidłową techniką (warto poradzić się dentysty lub higienisty stomatologicznego), unikając nadmiernego nacisku na zęby;
• używać miękkiej szczoteczki do zębów;
• stosować optymalną ilość pasty do zębów;
• szczotkować zęby przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku;
• pamiętać o regularnym nitkowaniu przestrzeni międzyzębowych i linii dziąseł.

WAŻNE!

Po zjedzeniu kwaśnego posiłku lub wypiciu kwaśnego napoju, a także w przypadku wystąpienia wymiotów należy przepłukać usta wodą, a zęby umyć po upływie dwóch godzin.

Dentyści zalecają, by wyeliminować z diety słodkie i kwaśne napoje, a także napoje energetyczne i gazowane.

Jak można dodatkowo zadbać o wrażliwe zęby? 

Do pielęgnacji nadwrażliwych zębów dostępne są specjalne pasty (ELMEX Sensitive, Sensodyne Ultraszybka ulga, Ziaja Mintperfekt Sensitiv, Lacalut sensitive, Elgydium Sensitive) i płukanki (ELMEX Sensitive Plus, SENSODYNE Płyn d/płuk.j.ustnej zęb.wrażliwe), które łagodzą nadwrażliwość zębów, chronią je przed działaniem czynników zewnętrznych i wspierają remineralizajcę szkliwa i zębiny. Wspomniane pasty w niewielkich ilościach można również wcierać w nadwrażliwe miejsca (np. przed snem). Przy dużej nadwrażliwości kontaktowej zębów warto sięgnąć po żel do stosowania miejscowego (np. SensiKIN żel). Działanie żelu opiera się na podwójnym mechanizmie działania – zamykaniu kanalików zębinowych i blokowaniu przesyłania impulsów nerwowych.

Leczenie nadwrażliwości zębów u stomatologa

Może się zdarzyć, że preparaty apteczne nie przynoszą ulgi, wówczas pomóc mogą zabiegi stomatologiczne. Dentysta może zaaplikować na nadwrażliwy ząb preparat desensytuzujący, który zapobiega docieraniu bodźców do nerwów czuciowych miazgi lub zamknąć kanaliku zębinowe (np. uszczelniaczem lub materiałem wypełniającym).

Jeżeli nadal mimo podjętych środków dolegliwości nie ustępują i są dla pacjenta uciążliwe, konieczne może być leczenie endodontyczne.

Autor