Jak objawia się paradontoza i jak ją leczyć?

Paradontoza – groźna choroba przyzębia

Zespół tkanek, które otaczają zęby nazywany jest przyzębiem. Ich zadaniem jest ochrona zębów oraz ich stabilne utrzymanie w zębodole. Na przyzębie składają się: dziąsła, ozębna, okostna, cement korzeniowy i kość wyrostka zębodołowego.

Paradontoza, inaczej zapalenie przyzębia (łac. periodontitis), jest najczęściej występującą chorobą tkanek przyzębia i drugą, zaraz po próchnicy zębów, chorobą jamy ustnej. Choć zazwyczaj dotyczy osób po 40. roku życia, coraz częściej zdarzają się zachorowania również wśród młodych pacjentów. Rozwój paradontozy jest rozciągnięty w czasie, co dodatkowo usypia czujność pacjentów, którzy nie podejmują leczenia. Konsekwencją zaniechania leczenia zapalenia przyzębia jest rozchwianie zębów, a nawet ich utrata.

Dlaczego dochodzi do rozwoju paradontozy?

Do rozwoju paradontozy prowadzi wiele czynników. Zdaniem dentystów głównymi winowajcami są kamień i płytka nazębna, które gromadzą się na powierzchni zębów, a także w przestrzeniach poddziąsłowych. Płytka nazębna ma postać miękkiego i lepkiego filmu pokrywającego zęby, który składa się z bakterii flory jamy ustnej (próchnico- i niepróchnicotwórczych) oraz węglowodanów i odtwarza się po każdym szczotkowaniu. Jeżeli zęby nie są szczotkowane i nitkowane regularnie, płytka nazębna twardnieje i przekształca się w kamień nazębny, który nie sposób usunąć domowymi sposobami. Jest to idealne środowisko do rozwoju chorobotwórczych bakterii, które mogą przemieszczać się w głąb kieszonek dziąsłowych i tworzyć kieszenie patologiczne, które prowadzą do zaniku kości i rozchwiania zębów.

Przyczyną zapalenia przyzębia mogą być także infekcje jamy ustnej, przebyte urazy mechaniczne, jak również niektóre choroby metaboliczne, immunologiczne i hormonalne. Warto też pamiętać, że rozwojowi paradontozy sprzyja palenie papierosów, źle wykonane wypełnienia zębów, oddychanie przez usta oraz częste podrażnienia dziąseł.

Obawy paradontozy

Objawem paradontozy najczęściej zgłaszanym przez pacjentów jest krwawienie dziąseł, które następuje samoistnie lub w trakcie szczotkowania zębów. Dziąsła bywają też obrzęknięte i widocznie zaczerwienione, bardziej wrażliwe na dotyk oraz zmiany temperatury. Niestety symptomy te najczęściej są ignorowane lub uznawane za przejściowe (np. podrażnienie dziąseł po zbyt intensywnym szczotkowaniu). Z czasem pojawiać się będą kolejne dolegliwości, w tym:

• cofnięcie się dziąseł i odsłonięcie szyjek zębowych;
• nieprzyjemny zapach i posmak w ustach;
• pojawienie się w okolicy dziąseł i między zębami ropnej wydzieliny;
• rozchwianie zębów.

Objawy te słusznie wzbudzają niepokój i skłaniają zaniepokojonego pacjenta do wizyty u stomatologa.

Jak przebiega leczenie paradontozy?

Sposób leczenia paradontozy zależny jest od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo wielu pacjentów próbuje walczyć z zapaleniem przyzębia na własną rękę, stosując różne pasty (Biodent, Lacalut aktiv, Parodontax Classic), płyny do płukania jamy ustnej (Eludril, Meridol, Lacalut aktiv płyn do płukania ust, Gum Paroex) lub żele do smarowania dziąseł (Salumin Activ Hasco). Produkty te pomagają łagodzić objawy choroby, jednak nie likwidują jej przyczyny. Co gorsza, mogą opóźniać wizytę u dentysty i rozpoczęcie skutecznego leczenia.

Im wcześniej pacjent zgłosi się do gabinetu stomatologicznego, tym większe są szanse na wyleczenie i zachowanie zębów w dobrej kondycji. W trakcie wizyty usunięta zostanie płytka nazębna i kamień nazębny, zarówno w obszarach naddziąsłowych, jak i poddziąsłowych. Do tego celu wykorzystuje się zabieg piaskowania oraz skalingu. Zabiegi te należy powtarzać raz w roku lub częściej, w zależności od zaleceń lekarskich i stanu uzębienia. Po czyszczeniu zębów dodatkowo wykonuje się zabieg fluoryzacji, aby wzmocnić szkliwo zębów. Jako terapię uzupełniającą stosuje się leczenie farmakologiczne, aby zwalczać konkretne rodzaje bakterii, jednak warunkiem jego skuteczności jest wcześniejsza higienizacja zębów i dbanie o higienę jamy ustnej przez pacjenta.

Jeżeli w wyniku choroby doszło do zaniku kości, konieczne może się okazać leczenie chirurgiczne, polegające na oczyszczaniu powierzchni korzeni zębowych (kiretaż) i uzupełnieniu ubytków kostnych.

Jak nie dopuścić do rozwoju paradontozy?

Szczególna dbałość o higienę jamy ustnej stanowi podstawę profilaktyki paradontozy. Zęby powinno się myć przynajmniej dwa razy dzienne, a najlepiej po każdym głównym posiłku, pamiętając o właściwej technice szczotkowania. Jeżeli nie wiemy, jak prawidłowo myć zęby, pomocy udzieli nam dentysta lub higienistka stomatologiczna. Szczotkowanie powinno uzupełniać stosowanie nici dentystycznej (Gum Fine Floss, Curaprox, Curasept Floss, Elgydium Dental Floss, KIN, Vitis Nić dentystyczna, ORAL-B Satin Floss mint), aby usunąć resztki pokarmowe z przestrzeni międzyzębowych oraz płytkę nazębną. Warto także zainwestować w irygator stomatologiczny, który wypłukuje strumieniem wody resztki jedzenia uwięzione pomiędzy zębami i luźny kamień nazębny z kieszonek dziąsłowych. Wskazane są też regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym w celu kontroli stanu uzębienia oraz czyszczenia zębów z płytki nazębnej i kamienia.

O stan uzębienia powinny szczególnie zadbać kobiety w ciąży (dziąsła mogą być bardziej wrażliwe na skutek zmian hormonalnych), osoby z wadą zgryzu, chorzy na cukrzycę (choroba sprzyja częstszym stanom zapalnym) i palacze.

Bibliografia

1. Dr n. med. I.M. Tomaszewska, "Zapalenia przyzębia", Medycyna Praktyczna dla Pacjentów. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/127744,zapalenia-przyzebia
2. "Paradontoza: co trzeba o niej wiedzieć". Dostępne na: https://pulsmedycyny.pl/paradontoza-co-trzeba-o-niej-wiedziec-894146
3. W. Szczepanek, "Nie lekceważ zapalenia dziąseł!", Serwis Zdrowie. Postaw na wiedzę! Dostępne na: https://zdrowie.pap.pl/byc-zdrowym/nie-lekcewaz-zapalenia-dziasel
4. I. Korona-Głowniak, R. Siwiec, M. Berger, A. Malm, J. Szymańska, "Diagnostyka molekularna zapalenia przyzębia", Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2017; 71 : 47-56.
5. A.A. Wojtkowska, A. Wysokiński, "Wpływ zapalenia przyzębia na występowanie chorób układu sercowo-naczyniowego", Choroby Serca i Naczyń 2015, tom 12, nr 5, 289–294.

Autor