Grzybica strzygąca – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Czym jest grzybica strzygąca?

U ludzi schorzenia grzybicze wywoływane są przez 3 rodzaje grzybów:

• dermatofity – będące przyczyną grzybicy właściwej;
• drożdżaki – powodujące drożdżycę (kandydozę);
• pleśnie – atakujące narządy wewnętrzne.

Grzybica strzygąca to choroba zakaźna, obejmująca obszar skóry owłosionej, zarówno głowy jak i brody (u mężczyzn). Wywołują ją dermatofity z rodzaju Trichophyton ssp. i Microsporum spp. Grzyby te ze względu na zdolność do wytwarzania enzymu keratynazy mają dużą łatwość w infekowaniu miejsc, które są bogate w keratynę – skóry, paznokci oraz włosów. Można wyróżnić dwie postaci grzybicy strzygącej - głęboką i powierzchowną.

Grzybica strzygąca powierzchowna

W przebiegu grzybicy strzygącej powierzchownej zarodniki dermatofitów mogą występować zarówno na powierzchni włosa, jak i w jego wnętrzu. Rozwój grzyba daje charakterystyczny obraz nierówno ostrzyżonych włosów, ze względu na osłabienie ich struktury i łamanie na różnej wysokości. Choroba ta nie jest groźna – czasem zanika samoistnie po okresie dojrzewania.

Grzybica strzygąca głęboka

Jest to ciężka postać infekcji. Dermatofity atakujące skórę penetrują głębiej, wywołując stan zapalny. Prowadzi to do osłabienia cebulki włosa, bliznowacenia i nieodwracalnego wypadania włosów. Leczenie tej odmiany jest długotrwałe i niełatwe.

Przyczyny grzybicy strzygącej

Grzybica strzygąca to choroba zakaźna. Można się jej nabawić poprzez kontakt z zarażonym zwierzęciem (kotem, psem), rzadziej człowiekiem. Istnieją także gatunki dermatofitów które bytują w glebie. Grzybica strzygąca najczęściej dotyka dzieci przed okresem dojrzewania, ponieważ skóra ich głowy pozbawiona jest ochronnego działania łoju. Dodatkowo, narażone są także osoby:

• z osłabionym układem odpornościowym (np. osoby chore na AIDS),
• stosujące niektóre leki (antybiotyki, kortykosteroidy, immunosupresanty),
• stosujące nieprawidłową pielęgnację skóry głowy (agresywne szampony, zbyt częste mycie),
• niedbające o higienę osobistą.

Objawy grzybicy strzygącej

Niezależnie od postaci grzybicy strzygącej, charakterystycznym objawem jest silny świąd, złuszczanie i wykwity skórne w okolicach mieszków włosowych. Powierzchowna grzybica strzygąca wyróżnia się obecnością ułamanych na różnych wysokościach włosów, które mogą mieć szarą barwę lub istnieniem czarnych punkcików w miejscach, gdzie włos złamał się na wysokości skóry. 

Grzybica strzygąca głęboka charakteryzuje się dużo cięższym przebiegiem. Oprócz silnego świądu występują wykwity skórne ze stanem zapalnym, masowa utrata włosów oraz grudkowe krosty, którym towarzyszy wysięk lepkiej, płynnej treści. Mogą pojawić się także tzw. keriony, czyli wyraźnie odgraniczone, guzowate twory o strukturze plastra miodu. Objawom miejscowym towarzyszą także ogólne – powiększenie węzłów chłonnych, złe samopoczucie. Odmiana ta może prowadzić do częściowego lub całkowitego wyłysienia.

Rozpoznanie grzybicy strzygącej

Diagnostyką grzybicy strzygącej powininen zajać się lekarz specjalista - dermatolog. Oprócz oceny wizualnej, niezbędne jest wykonanie posiewu mykologicznego, co pozwoli na identyfikację gatunku grzyba. Pomocne może być wykorzystanie fluorescencyjnej lampy Wooda - jeśli skóra głowy będzie świeciła pod jej wpływem na zielono, oznaczać to może infekcję rodzajem Microsporum spp. Aby badania były wiarygodne, nie można stosować wcześniej środków przeciwgrzybiczych na własną rękę.

Leczenie grzybicy strzygącej

Postać powierzchowna grzybicy strzygącej o niewielu ogniskach i niewielkim nasileniu może być leczona z wykorzystaniem preparatów miejscowych - żeli, maści, szamponów i płynów. W ich skład wchodzą substancje takie jak cyklopiroks, ketokonazol, terbinafina. Dodatkowo stosować można szampony oparte na kwasie salicylowym, ichtiolu oraz dziegciu, które mają za zadanie wspomagać proces leczenia.

Grzybica strzygąca głęboka oraz cięższe postaci powierzchownej wymagają leczenia doustnego. Zwykle lekarze przepisują preparaty terbinafiny, flukonazolu i itrakonazolu.

Pamiętaj, że dostępność preparatów w aptekach w Twojej okolicy z łatwością i bez wychodzenia z domu sprawdzisz na portalu KtoMaLek.pl.

Leczenie grzybic jest długotrwałe i wymaga cierpliwości – cały proces może trwać nawet 4 miesiące. Ponadto należy pamiętać, że osoba z grzybicą jest źródłem zakażenia i powinna zachowywać wyjątkowy reżim sanitarny. Jeśli przyczyną choroby mogą być zwierzęta, powinniśmy udać się z nimi do lekarza weterynarii.