Cukrzyca typu LADA – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Cukrzyca typu LADA – czym jest?

Cukrzyca typu LADA (ang. Latent Autoimmune Diabetes in Adult) to późno ujawniającą się cukrzyca autoimmunologiczna typu 1 u dorosłych. Jest szczególną formą cukrzycy i dotyczy głównie osób dorosłych po 35. roku życia. Podłoże immunologiczne tego typu jest podobne do standardowej cukrzycy typu 1, jednak charakteryzuje się dużo łagodniejszym przebiegiem. Jest to cukrzyca insulinozależna, dlatego praktycznie od początku rozpoznania konieczne jest stosowanie insuliny (niekiedy zdarza się, że dopiero po kilku miesiącach). 

UWAGA!

Według Stanowiska Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w aktualnej klasyfikacji nie wyróżnia się cukrzycy typu LADA, która uważana jest za jedną z postaci klinicznych cukrzycy typu 1.

Cukrzyca typu LADA – przyczyny

Cukrzyca typu LADA powstaje w wyniku tworzenia się autoprzeciwciał przeciwko komórkom beta wysp trzustkowych.

Do przyczyn tego typu cukrzycy zalicza się także:

• niskie stężenie peptydu C, 
• predyspozycje genetyczne,
• występowanie innych chorób autoimmunologicznych, takich jak celiakia, nadczynność bądź niedoczynność tarczycy.

Cukrzyca typu LADA – objawy

Proces niszczenia komórek beta występuje na długo przed ujawnieniem się objawów choroby, dlatego tak ciężko jest to schorzenie zdiagnozować. Cukrzyca typu LADA, podobnie jak cukrzyca typu 2, może być rozpoznana przypadkowo lub z dużym opóźnieniem, gdyż objawy narastają powoli. Jednym z charakterystycznych objawów cukrzycy typu LADA jest zwiększona glikemia, którą rozpoznaje się przypadkowo w przebiegu wykonywania badań okresowych. 

Do innych objawów, charakterystycznych także dla cukrzycy typu 1, należą:

• zmęczenie,
• wzmożone pragnienie,
• wielomocz,
• szybki spadek masy ciala,
• zaburzenia widzenia. 

Objawy cukrzycy typu LADA są bardzo ogólne i mało charakterystyczne, dlatego też nie zawsze pozwala to na postawienie trafnej diagnozy w krótkim czasie.

Cukrzyca typu LADA – diagnostyka

Diagnostyka w kierunku cukrzycy typu LADA obejmuje oznaczenie stężenia peptydu C na czczo lub na czczo i po podaniu glukagonu dożylnie oraz oznaczenie stężenia przeciwciał anty-GAD (przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego) we krwi. 

Ponadto uważa się, że do rozpoznania cukrzycy typu LADA warto określić także miano autoprzeciwciał przeciwko:

• antygenom cytoplazmatycznym wysp trzustkowych (ICA),
• insulinie (IAA),
• białkowej fosfatazie tyrozynowej.

Oznaczenie poziomu przeciwciał pozwala na określenie aktywności procesu autoimmunologicznego. Pacjenci z wysokim stężeniem wielu przeciwciał, szczególnie anty-GAD, u których stwierdza się niedobór insuliny, mają gorszy przebieg choroby z częstymi powikłaniami nerkowymi i naczyniowymi.

Cukrzyca typu LADA – leczenie

W przebiegu cukrzycy typu LADA dochodzi do niszczenia komórek beta wysp trzustkowych, czego skutkiem tego jest zmniejszenie wydzielania insuliny. Leczenie cukrzycy typu LADA polega na podawaniu insuliny i zastosowaniu odpowiednio dopasowanej diety, opierającej się na zasadach niskiego indeksu i ładunku glikemicznego. 

W początkowej fazie choroby, odpowiednie poziomy glikemii można osiągnąć poprzez leki i dietę. Badania naukowe sugerują jednak wprowadzenie insulinoterapii w momencie rozpoznania cukrzycy, ponieważ w ten sposób hamuje się autodestrukcję wyspy trzustki. Dodatkowo, wczesne włączenie insulinoterapii znacznie zmniejsza ryzyko rozwoju przewlekłych powikłań mikronaczyniowych. 

Dieta w cukrzycy typu LADA

Dieta z ograniczeniem łatwo przyswajalnych węglowodanów polega na odpowiednim wyborze produktów węglowodanowych z wyższą zawartością błonnika pokarmowego i właściwym połączeniem ich z innymi produktami spożywczymi. Preparaty zawierające błonnik pokarmowy znajdziemy także na półkach aptecznych. Są to między innymi: Błonnik Polski owsiany, SOLGAR Błonnik z łusek babki płesznik, Błonnik+Jęczmień, Błonnik Oleofarm, Błonnik Walmark czy Błonnik naturalny produkty Bonifraterskie.

Dostępność wybranych preparatów w najbliższej aptece sprawdzisz bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Foltyn, A. (2008). Cukrzyca typu LADA. Diabetologia Praktyczna, tom 9, nr 5.
2. Litwinowicz, M., Rogowicz, A. (2010). Cukrzyca typu LADA – co obecnie o niej wiadomo? Diabetologia Praktyczna, tom 11, nr 3.
3. Katra, B. (2017). Cukrzyca typu 1 – LADA. Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/typ1/65896,cukrzyca-typu-1-lada. (Dostęp: 01.2023).
4. Czupryniak, L. (2022). Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2022 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Dostępne na: https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf. (Dostęp: 01.2023).

Autor