Konopie siewne – właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Konopie siewne – właściwości

W ostatnich latach właściwości lecznicze konopi siewnych były przedmiotem wielu badań. Działanie medycznej marihuany opiera się głównie na zawartych w niej związkach, takich jak kannabidiol (CBD) czy tetrahydrokannabinol (THC).

THC wpływa na zmniejszenie uwalniania glutaminianów i acetylocholiny w hipokampie oraz noradrenaliny w zakończeniach nerwowych układu współczulnego. Tetrahydrokannabinol ma właściwości psychoaktywne, zmniejsza także odczuwany ból, nudności i wpływa na apetyt. 

Kannabidiol z kolei wykazuje działanie m.in. przeciwpadaczkowe, przeciwzapalne, przeciwlękowe, uspokajające oraz immunomodulujące.

Konopie siewne – jak wygląda i skąd pochodzi?

Konopie siewne (łac. Cannabis sativa) to gatunek rośliny pochodzącej z Azji wschodniej, aktualnie przez powszechną uprawę można ją spotkać na terenie większości kontynentów. Cannabis sativa to roślina z rodziny konopiowatych charakteryzująca się pięciopalczastymi, cienkimi liśćmi w przeciwieństwie do konopi indyjskiej, której liście są mięsiste, twardsze i szersze. Konopia siewna może osiągać wysokość nawet 3 metrów. Jest rośliną jednoroczną i dwupienną, co oznacza, że ma kwiatostany żeńskie i męskie na osobnych roślinach.

Konopie siewne – działanie, wskazania do stosowania

Wokół medycznej marihuany krąży wiele mitów. Na co więc pomagają konopie? Lista wskazań do stosowania marihuany medycznej jest szeroka. Obejmuje m.in.

• terapię chronicznego bólu wywołanego np. chorobami onkologicznym;
• zaburzenia lękowe;
• anoreksję;
• depresję;
• spastyczność w stwardnieniu rozsianym.

Konopie siewne w padaczce

Kannabidiol, szerzej znany jako CBD, to substancja chemiczna pochodząca z konopi siewnych. Działa on w organizmie poprzez wpływ na kanały jonowe, transportery neuroprzekaźników i receptory transbłonowe. CBD w przeciwieństwie do tetrahydrokannabinol (THC), który również jest zawarty w konopiach siewnych, jest pozbawiony właściwości psychoaktywnych. Dzięki temu jest prawie całkowicie pozbawiony efektu uzależniającego.

W ostatnich latach przeprowadzono badania potwierdzające korzystny wpływ CBD na zmniejszenie częstości napadów u pacjentów z zespołem Lennoxa-Gastauta (dziecięca encefalopatia padaczkowa) i zespołem Draveta (ciężka padaczka miokloniczna niemowląt). Przy stosowaniu większych dawek CBD długoterminowo zaobserwowano nie tylko redukcję liczby napadów padaczkowych, ale także spadek ich nasilenia.

Konopie siewne w leczeniu bólu

Przeciwbólowe działanie konopi siewnych jest ściśle powiązane z obecnością CBD w suszu. Marihuana jest stosowana u pacjentów cierpiących na bóle przewlekłe, silne i neuropatyczne, a jednym z najczęstszych przypadków, gdy jest ona przepisywana, jest ból u pacjentów onkologicznych. 

Istotną przewagą CBD nad niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi jest brak wpływu na błonę śluzową żołądka.

Konopie siewne w spastyczności mięśni

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą i postępującą chorobą, która charakteryzuje się demielinizacją ośrodkowego układu nerwowego. Jednym z jej objawów jest spastyczność mięśni, czyli nadmiernie zwiększone napięcie mięśniowe. Istnieje niewiele skutecznych metod leczenia tych objawów. W ostatnich badaniach klinicznych wykazano terapeutyczne działanie aerozolu zawierającego THC i CBD. 

Pomimo obiecujących wyników, konieczne są dalsze badania kliniczne w celu oceny długoterminowego bezpieczeństwa i skuteczności stosowania marihuany w leczeniu spastyczności mięśniowej u pacjentów z SM.

Konopie siewne – jak dawkować?

Medyczna marihuana jest dostępna na receptę w aptekach. Do jej użycia potrzebny jest waporyzator. Służy on do podgrzania suszu. Podczas tego procesu pacjent inhaluje się powstałą parą, która dostaje się do płuc. Substancje aktywne obecne w parze, wywołują efekt już po kilku minutach. 

Dostępny jest w aptekach także aerozol do stosowania w jamie ustnej zawierający wyciągi z Cannabis. Powinien być on dawkowany zgodnie z zaleceniami producenta.

Na rynku obecne są także oleje z konopi, tabletki i kapsułki, które również powinny być stosowane według wytycznych zawartych na ulotce. 

Znaleźć można nawet kawę z nasion. Na co pomaga kawa z nasion konopi? Uważana jest ona za bezkofeinowy zamiennik zwykłej kawy. Jej przyrządzenie polega na zalaniu wrzątkiem jednej łyżeczki kawy i parzeniu jej przez 10 minut.

Leki i suplementy zawierające konopie siewne

W Polsce w części aptek można dostać susz konopny, który jest zarejestrowany jako lek recepturowy.

Poza tym na rynku można znaleźć olejki czy kapsułki z CBD oraz kosmetyki zawierające konopie siewne.

Konopie siewne w ciąży

Medyczna marihuana jest przeciwwskazana w ciąży i w okresie karmienia piersią.

Konopie siewne – przeciwwskazania i środki ostrożności

Stosowanie konopi siewnych jest przeciwwskazane u pacjentów zmagających się z niestabilnymi chorobami układu krążenia, u osób uczulonych na którykolwiek ze związków konopi, u osób niestabilnych psychiatrycznie, uzależnionych od innych substancji psychoaktywnych, czy u kobiet będących w ciąży lub karmiących piersią. 

Konopie siewne – możliwe działania niepożądane

Działaniami niepożądanymi związanymi bezpośrednio z procesem wdychania oparów konopi siewnych są m.in. podrażnienie gardła i kaszel czy suchość w jamie ustnej. Poza tym stosowanie marihuany i produktów z niej pochodzących może wiązać się z wystąpieniem dolegliwości takich jak: zawroty głowy, senność, zaburzenia koordynacji ruchowej, zwiększenie apetytu, tachykardia, paranoja czy zmniejszenie uwagi.

Konopie siewne – interakcje z lekami i innymi ziołami

Równoczesne stosowanie warfaryny z preparatami zawierającymi THC lub CBD może prowadzić do zwiększenia stężenia warfaryny we krwi. Natomiast przy stosowaniu leków przeciwpadaczkowych, takich jak topiramat, rufinamid, eslikarbazepina, zonisamid i walproiniany z CBD, obserwuje się zwiększenie stężenia tych leków w surowicy. W przypadku klobazamu stężenie może się zmniejszyć.

Należy zachować szczególną ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu leków z grupy silnych inhibitorów i induktorów enzymu CYP3A4.

Konopie siewne w Ziołopedii – podsumowanie

Pomimo rejestracji marihuany w wielu jednostkach chorobowych, warto zauważyć, że jest ona najczęściej zalecana jako lek uzupełniający terapię. Bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej nie należy samodzielnie odstawiać zalecanych wcześniej leków.

Bibliografia:

1. Lattanzi, S., Brigo, F., Trinka, E., Zaccara, G., Cagnetti, C., Del Giovane, C., & Silvestrini, M. (2018). Efficacy and Safety of Cannabidiol in Epilepsy: A Systematic Review and Meta-Analysis. Drugs, 78(17), 1791–1804. 
2. Rock, E. M., & Parker, L. A. (2021). Constituents of Cannabis Sativa. Advances in experimental medicine and biology, 1264, 1–13.

Autor