Suchość w ustach − przyczyny, leczenie
Istnieją zaburzenia, które bezpośrednio dotykają naszego komfortu życia codziennego i do tej grupy można przypisać m.in. choroby jamy ustnej. Tego rodzaju schorzeniem jest np. suchość w ustach. Jakie są jej przyczyny? W jaki sposób można ją leczyć?
Czym jest suchość w ustach?
Suchość w ustach, nazywana również kserostomią to subiektywne uczucie dyskomfortu, związanego z wrażeniem suchości jamy ustnej z uwagi na zbyt małą ilość produkowanej śliny. Dolegliwość ta może być związana z zaburzonym funkcjonowaniem ślinianek lub być objawem innej jednostki chorobowej.
Niedobór śliny jako przyczyna suchości w ustach
Ślina stanowi pierwszą barierę dla bakterii, chroni naszą jamę ustną przed zakażeniem, pomaga w trawieniu oraz usuwaniu resztek pokarmu. Za jej produkcję odpowiadają ślinianki. U osoby dorosłej ilość wydzielanej śliny w ciągu doby szacuje się na 0,5-1 litra. Norma wydzielania śliny spoczynkowej to około 0,3-0,4 ml/min, natomiast stymulowanej 1-2 ml/min.
Suchość w ustach − prawdziwa i rzekoma
Wyróżniamy kserostomię prawdziwą oraz rzekomą.
Suchość w ustach prawdziwą rozpoznaje się, gdy ilość wydzielanej śliny spoczynkowej jest mniejsza niż 0,1 ml/min, a stymulowanej 0,7 ml/min. Rzekoma kserostomia to uczucie suchości, które ma miejsce pomimo zachowania prawidłowej pracy ślinianek. Przyczyną mogą być różnego rodzaju zaburzenia psychiczne lub inne choroby ogólnoustrojowe.
Objawy kserostomii prawdziwej
W zależności od stopnia zaawansowania choroby, najczęstszymi objawami towarzyszącymi suchości w ustach są:
- uczucie trudności w mowie oraz w przełykaniu,
- konieczność popijania posiłków płynami,
- zaburzenie odczuwania smaku (szczególnie gorzkiego i słonego),
- uczucie pieczenia lub palenia języka i warg,
- owrzodzenia, uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej,
- szybko postępująca próchnica,
- kandydoza.
Przyczyny suchości w ustach
Istnieje wiele przyczyn mogących powodować suchość w ustach, lecz najczęstszą jest zapalenie ślinianek. Inne czynniki, zwiększające ryzyko wystąpienia kserostomii, to m.in.:
- zapalenie zatok,
- nadczynność tarczycy,
- stany psychogenne,
- cukrzyca,
- AIDS,
- grzybica jamy ustnej,
- choroby tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty, twardzina, choroba Sjogrena),
- zażywanie leków o działaniu moczopędnym, preparatów przeciwhistaminowych, przeciwdepresyjnych lub rozszerzających oskrzela,
- odwodnienie organizmu,
- radioterapia głowy i szyi (z powodu guzów),
- palenie papierosów,
- oddychanie przez usta,
- stosowanie protez zębowych.
Suchość w ustach − diagnostyka
W diagnostyka problemu suchości w ustach konieczne jest ustalenie czynnika wywołującego problem. Jeśli u pacjenta występuje któryś z wymienionych wyżej czynników ryzyka, należy poinformować o nim lekarza. W celu zdiagnozowania suchości w ustach, oprócz wywiadu z pacjentem, można również zastosować następujące badania sialometryczne:
- kontrolę ilości śliny niestymulowanej,
- kontrolę ilości śliny stymulowanej,
- kontrolę wydzielania z gruczołów podniebienia i gruczołów przyusznych.
Leczenie suchości w ustach
W przypadku obecności infekcji jamy ustnej, konieczne jest wykonanie wymazu i zastosowanie odpowiedniej farmakoterapii. Przy obecności zakażenia grzybiczego, stosuje się często preparaty flukonazolu (np. Fluconazole Polfarmex, Flucofast).
W celu ułatwienia pacjentowi cierpiącemu na suchość w jamie ustnej funkcjonowania w życiu codziennym, poleca się zastosowanie preparatów sztucznej śliny (np. Mucinox).
Dostępność wybranych preparatów w pobliskiej aptece możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.
Domowe sposoby na walkę z suchością w ustach
Istnieją domowe sposoby, które mogą pomóc pozbyć się uczucia suchości w ustach. Należy do nich:
- stymulacja gruczołów ślinowych poprzez ssanie, np. cukierków lub kostek lodu, żucie bezcukrowych gum, spożywanie dużej ilości płynów (o temperaturze pokojowej) w małych dawkach,
- stosowanie płukanki z szałwii (działa antyseptycznie) i siemienia lnianego (w celu nawilżenia),
- zaprzestanie palenia papierosów oraz unikanie kofeiny, która wysusza śluzówkę jamy ustnej.
Jeśli na co dzień przebywamy w pomieszczeniach cechujących się suchym powietrzem, warto rozważyć również zakup nawilżacza powietrza.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.