Suchość w ustach − przyczyny, leczenie

Istnieją zaburzenia, które bezpośrednio dotykają naszego komfortu życia codziennego i do tej grupy można przypisać m.in. choroby jamy ustnej. Tego rodzaju schorzeniem jest np. suchość w ustach. Jakie są jej przyczyny? W jaki sposób można ją leczyć?

Suchość w ustach − przyczyny, leczenie

Czym jest suchość w ustach?

Suchość w ustach, nazywana również kserostomią to subiektywne uczucie dyskomfortu, związanego z wrażeniem suchości jamy ustnej z uwagi na zbyt małą ilość produkowanej śliny. Dolegliwość ta może być związana z zaburzonym funkcjonowaniem ślinianek lub być objawem innej jednostki chorobowej. 

Niedobór śliny jako przyczyna suchości w ustach

Ślina stanowi pierwszą barierę dla bakterii, chroni naszą jamę ustną przed zakażeniem, pomaga w trawieniu oraz usuwaniu resztek pokarmu. Za jej produkcję odpowiadają ślinianki. U osoby dorosłej ilość wydzielanej śliny w ciągu doby szacuje się na 0,5-1 litra. Norma wydzielania śliny spoczynkowej to około 0,3-0,4 ml/min, natomiast stymulowanej 1-2 ml/min.

Suchość w ustach − prawdziwa i rzekoma

Wyróżniamy kserostomię prawdziwą oraz rzekomą

Suchość w ustach prawdziwą rozpoznaje się, gdy ilość wydzielanej śliny spoczynkowej jest mniejsza niż 0,1 ml/min, a stymulowanej 0,7 ml/min. Rzekoma kserostomia to uczucie suchości, które ma miejsce pomimo zachowania prawidłowej pracy ślinianek. Przyczyną mogą być różnego rodzaju zaburzenia psychiczne lub inne choroby ogólnoustrojowe.

Objawy kserostomii prawdziwej

W zależności od stopnia zaawansowania choroby, najczęstszymi objawami towarzyszącymi suchości w ustach są:

  • uczucie trudności w mowie oraz w przełykaniu,
  • konieczność popijania posiłków płynami,
  • zaburzenie odczuwania smaku (szczególnie gorzkiego i słonego),
  • uczucie pieczenia lub palenia języka i warg,
  • owrzodzenia, uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej,
  • szybko postępująca próchnica,
  • kandydoza.

Przyczyny suchości w ustach

Istnieje wiele przyczyn mogących powodować suchość w ustach, lecz najczęstszą jest zapalenie ślinianek. Inne czynniki, zwiększające ryzyko wystąpienia kserostomii, to m.in.:

  • zapalenie zatok,
  • nadczynność tarczycy,
  • stany psychogenne,
  • cukrzyca,
  • AIDS,
  • grzybica jamy ustnej,
  • choroby tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty, twardzina, choroba Sjogrena),
  • zażywanie leków o działaniu moczopędnym, preparatów przeciwhistaminowych, przeciwdepresyjnych lub rozszerzających oskrzela,
  • odwodnienie organizmu,
  • radioterapia głowy i szyi (z powodu guzów),
  • palenie papierosów, 
  • oddychanie przez usta, 
  • stosowanie protez zębowych.

Suchość w ustach − diagnostyka

W diagnostyka problemu suchości w ustach konieczne jest ustalenie czynnika wywołującego problem. Jeśli u pacjenta występuje któryś z wymienionych wyżej czynników ryzyka, należy poinformować o nim lekarza. W celu zdiagnozowania suchości w ustach, oprócz wywiadu z pacjentem, można również zastosować następujące badania sialometryczne:

  • kontrolę ilości śliny niestymulowanej,
  • kontrolę ilości śliny stymulowanej,
  • kontrolę wydzielania z gruczołów podniebienia i gruczołów przyusznych.

Leczenie suchości w ustach

W przypadku obecności infekcji jamy ustnej, konieczne jest wykonanie wymazu i zastosowanie odpowiedniej farmakoterapii. Przy obecności zakażenia grzybiczego, stosuje się często preparaty flukonazolu (np. Fluconazole Polfarmex, Flucofast). 

W celu ułatwienia pacjentowi cierpiącemu na suchość w jamie ustnej funkcjonowania w życiu codziennym, poleca się zastosowanie preparatów sztucznej śliny (np. Mucinox).

Dostępność wybranych preparatów w pobliskiej aptece możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Domowe sposoby na walkę z suchością w ustach

Istnieją domowe sposoby, które mogą pomóc pozbyć się uczucia suchości w ustach. Należy do nich:

  • stymulacja gruczołów ślinowych poprzez ssanie, np. cukierków lub kostek lodu, żucie bezcukrowych gum, spożywanie dużej ilości płynów (o temperaturze pokojowej) w małych dawkach,
  • stosowanie płukanki z szałwii (działa antyseptycznie) i siemienia lnianego (w celu nawilżenia),
  • zaprzestanie palenia papierosów oraz unikanie kofeiny, która wysusza śluzówkę jamy ustnej.

Jeśli na co dzień przebywamy w pomieszczeniach cechujących się suchym powietrzem, warto rozważyć również zakup nawilżacza powietrza.

Autor

Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.

Zobacz wszystkie artykuły Redakcja KtoMaLek.pl

Więcej artykułów