Podwyższone leukocyty, leukocyty w moczu - co oznaczają?

Leukocyty (and. white blood cells), nazywane również białymi krwinkami, są jednym z elementów morfotycznych krwi. Są ważnym komponentem układu immunologicznego, gdyż chronią nasz organizm przed różnymi drobnoustrojami. Gdy ich poziom spada, układ odpornościowy ulega osłabieniu, dając pole do rozwoju infekcji. O czym może świadczyć zwiększona liczba leukocytów?

Leukocyty - jaka jest ich rola?

Leukocyty są jednym z podstawowych elementów prawidłowo działającego układu odpornościowego. Stanowią swoistą tarczę ochronną przed takimi patogenami, jak bakterie i wirusy. Za produkcję leukocytów odpowiedzialny jest szpik kostny. Część z tych komórek uwalniana jest do krwi, pozostałe gromadzone są w tkankach. Wyróżnia się dwa typy leukocytów - agranulocyty i granulocyty. Do pierwszego typu zaliczają się limfocyty i monocyty, zaś w skład tych drugich wchodzą bazofile, eozynofile i neutrofile. U zdrowej osoby liczba leukocytów waha się od 4 do 10 tys. komórek/µl krwi. Gdy w organizmie rozwija się stan zapalny, liczba leukocytów gwałtownie wzrasta, a następnie zostaje przetransportowana do zaatakowanego miejsca. Obniżony poziom leukocytów określany jest mianem leukopenii. Podwyższone stężenie leukocytów nazywane jest leukocytozą.

U osób, u których wyniki są nieprawidłowe należy uważnie się przyjrzeć pozostałym parametrom morfologii krwi, biorąc pod uwagę historię chorób. Zlecenie np. rozmazu krwi obwodowej pozwala ocenić ilość poszczególnych rodzajów białych krwinek.

Poziom leukocytów - normy dla każdej grupy

Monocyty (MONO): 0,21–0,92 tys/µl
Limfocyty (LYMPH): 1,1–3,5 tys/µl

Limfocyty B: 0,06–0,66 tys/µl
Limfocyty T: 0,77–2,68 tys/µl
Limfocyty T CD4+: 0,53–1,76 tys/µl
Limfocyty T CD8+: 0,30–1,03 tys/µl

Granulocyty: 1,8–8,9 tys/µl

Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)(NEUT): 1,5–7,4 tys/µl
Granulocyty kwasochłonne (eozynofile)(EOS): 0,02–0,67 tys/µl
Granulocyty zasadochłonne (bazofile)(BASO): 0–0,13 tys/µl

Należy pamiętać, że laboratoria analityczne ustalają własne normy, dlatego wyniki mogą się między sobą różnić. Dokonując analizy uzyskanych wyników trzeba kierować się wartościami referencyjnymi przyjętymi przez laboratorium. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym lub hematologiem.

Leukocytoza - gdy leukocytów jest za dużo

Mianem leukocytozy określa się nadmiar białych krwinek w krwi, powyżej dopuszczalnej normy, czyli 10 tys. komórek na µl. Przeważnie jest odpowiedzią organizmu na stany zapalne oraz infekcje różnego pochodzenia - bakteryjnego, grzybiczego, wirusowego lub pasożytniczego. Sama leukocytoza nie daje żadnych objawów. Ewentualne dolegliwości wywołane są chorobą, która jest przyczyną podwyższonego poziomu białych krwinek. Ostra leukocytoza, czyli poziom białych krwinek przekraczający wartości rzędu kilkuset tysięcy, jest stanem zagrożenia życia i może objawiać się silnym bólem głowy i zmęczeniem, a także zakrzepicą i zatorami.

Przyczyny podwyższonego poziomu leukocytów

Podwyższony poziom leukocytów we krwi nie jest rzadkim zjawiskiem i często zdarza się u osób całkowicie zdrowych. Stan ten nazywa się tzw. fizjologiczną leukocytozą, która występuje m.in.:

pod koniec ciąży oraz w okresie połogu,
po posiłku obfitującym w białko,
w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego,
w czasie gorączki,
po podaniu znieczulenia.

Utrzymująca się leukocytoza może być jednak sygnałem, że organizm toczy jakaś choroba. W ten sposób mogą się objawiać różne schorzenia alergiczne, jak: astma, atopowe zapalenie skóry, alergiczny nieżyt nosa, a także alergie na leki. Leukocytoza może być również objawem ostrych infekcji bakteryjnych, pasożytniczych i wirusowych, a także przewlekłych zakażeń m.in. malarii, gruźlicy, brucelozy i zapalenia wsierdzia. Podwyższone miano białych krwinek to także częsty objaw chorób autoimmunologicznych. Do podwyższonego poziomu leukocytów przyczynia się także zawał serca oraz poparzenia. W końcu leukocytoza może świadczyć o chorobie rozrostowej szpiku, jak białaczka i inne zaburzenia mieloproliferacyjne.
Warto pamiętać, że na poziom leukocytów wpływają także przyjmowane przez nas leki, jak heparyna, aspiryna czy adrenalina.

Leukocyturia - leukocyty w moczu

Obecność białych krwinek w moczu jest zjawiskiem fizjologicznym, a ich ilość nie powinna przekraczać 5 komórek w polu widzenia mikroskopu (czyli 5 mln na dobę). Ilość powyżej normy określana jest mianem leukocyturii. W tym stanie mocz ma zmienioną, mętną barwę oraz zapach, mogą się pojawić także ślady krwi. Częstym objawem są także bóle w dolnej części brzucha. Najczęstszą przyczyną leukocyturii jest ostre lub przewlekłe zakażenie układu moczowego. Niemniej podwyższony poziom leukocytów świadczyć może o poważniejszych chorobach, jak:

kamica nerkowa,
zapalenie przydatków,
kłębuszkowe, śródmiąższowe lub odmiedniczkowe zapalenie nerek,
nowotwór pęcherza moczowego,
zapalenie lub nowotwór prostaty.

Nie należy jednak panikować, gdyż podwyższony poziom leukocytów w moczu, podobnie, jak w krwi, może wiązać się z intensywnym uprawianiem sportu, stanem podgorączkowym, odwodnieniem czy stosowaniem niektórych leków (przeciwgruźliczych, przeciwnowotworowych, obniżających ciśnienie tętnicze krwi).

Sposoby leczenia leukocytozy

Nie ma metod leczenia leukocytozy, gdyż jest ona jedynie wynikiem badania. Celem jest wyleczenie choroby podstawowej, która przyczynia się po wzrostu poziomu białych krwinek. Jedynie w stanach zagrożenia życia, gdy poziom leukocytów drastycznie przekracza dopuszczalne normy, wykonuje się tzw. aferezę, separując białe krwinki z krążenia i zmniejszając leukocytozę do bezpiecznego dla pacjenta poziomu.