Jakie jest prawidłowe ciśnienie?

Czym jest ciśnienie tętnicze krwi?

Ciśnieniem tętniczym określa się siłę nacisku, jaką płynąca w naszym ciele krew wywiera na ściany tętnic. Gdy mięsień sercowy się kurczy, porcja krwi jest wypychana do naczyń tętniczych, w ten sposób docierając do wszystkich tkanek i narządów. Wartość ta ulega zmianom:

• długookresowym - związanym z naszym stanem zdrowia i wiekiem,
• średniookresowym - wynikającym od poziomu aktywności, diety, nawodnienia, pory dnia,
• krótkookresowym - w ramach cyklu pracy serca.

Chcąc sprawdzić poziom ciśnienia krwi, dokonuje się pomiarów ciśnienia skurczowego (gdy serce wyrzuca krew do tętnic) oraz ciśnienia rozkurczowego (moment pomiędzy tymi falami). Każda dorosła osoba w ramach profilaktyki powinna regularnie wykonywać pomiary ciśnienia tętniczego krwi. Takie badanie pozwala kontrolować ciśnienie i wykrywać jeszcze na wczesnym etapie pewne nieprawidłowości w działaniu układu sercowo-naczyniowego.

Normy ciśnienia tętniczego u dorosłych

O ciśnieniu optymalnym u osoby dorosłej mówi się wówczas, gdy nie przekracza ono wartości 120 mm Hg (ciśnienie skurczowe) i 80 mm Hg (ciśnienie rozkurczowe). Warto jednak znać pozostałe normy, by w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem.

• Ciśnienie prawidłowe: 120 - 129 mm Hg / 80 - 84 mm Hg
• Ciśnienie wysokie prawidłowe: 130 - 139 mm Hg / 85 - 89 mm Hg
• Nadciśnienie tętnicze 1. stopnia: 140 - 159 mm Hg / 90 - 99 mm Hg
• Nadciśnienie tętnicze 2. stopnia: 160 - 179 mm Hg / 100 - 109 mm Hg
• Nadciśnienie tętnicze 3. stopnia: ≥ 180 mm Hg / ≥ 110 mm Hg

Podane normy są zgodne z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego¹.

Umów wizytę u kardiologa

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie?

Pomiarów ciśnienia tętniczego możemy dokonywać w domu za pomocą ciśnieniometru. Aby uzyskać wiarygodny wynik wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad.

• Pomiar musi się odbywać w warunkach spoczynkowych. Oznacza to, ze powinniśmy odpocząć w pozycji siedzącej na co najmniej 5 minut przed pomiarem.
• Pomiary najlepiej wykonywać o stałych porach dnia, ponieważ ciśnienie ulega naturalnym zmianom w ciągu doby.
• Łokieć badanej ręki musi być podparty, zaś ramię powinno znajdować się na wysokości serca.
• Podczas pierwszego badania należy dokonać pomiaru na obu ramionach, a następne wykonywać na tym, na którym wyniki były wyższe. Jeżeli wyniki są do siebie zbliżone, pomiar można wykonywać na ręce niedominującej.
• Przed pomiarem nie należy jeść, pić kawy, ani palić papierosów. Powinniśmy się odprężyć i wyciszyć.

Nawet pozornie błahe błędy mogą mieć znaczący wpływ na uzyskane wyniki. Jeżeli podczas badania ramię będzie się znajdowało poniżej poziomu serca, wyniki mogą być zawyżone. Również przy zbyt wysoko położonej ręce wynik będzie niedokładny. Trzeba także zwrócić uwagę na dostosowanie szerokość mankietu do obwodu ramienia. Zbyt ciasny będzie zawyżał wyniki, zbyt szeroki może dać zaniżony wynik.

Należy mieć na uwadze fakt, że sytuacje stresowe, dolegliwości bólowe czy podwyższona temperatura ciała również zmieniają wartości ciśnienia tętniczego.

Podwyższone ciśnienie tętnicze – nadciśnienie (hipertensja)

Zbyt wysoki poziom ciśnienia tętniczego w kilkukrotnych pomiarach jest objawem nadciśnienia. To najczęściej występujące schorzenie układu krążenia. Może mieć ono charakter wtórny, gdy jego przyczyną jest zażywanie niektórych leków (leki hormonalne, niesteroidowe leki przeciwzapalne), choroba (nadczynność tarczycy, cukrzyca) lub ciąża. Niestety zdecydowana większość przypadków to nadciśnienie pierwotne, którego przyczyny nie są do końca znane. Na jego rozwój z pewnością może mieć wpływ nadmierne spożycie soli i dieta bogata w produkty wysoko przetworzone, otyłość oraz uwarunkowania genetyczne.

Sposób leczenia nadciśnienia tętniczego uzależniony jest od wieku pacjenta, płci, jego kondycji zdrowotnej oraz historii przebytych chorób. W terapii stosuje się pięć różnych typów leków:

• inhibitory konwertazy angiotensyny (Lotensin, Accupro, Inhibace, Captopril, Ramistad),
• antagoniści receptora angiotensyny (Apo-Lozart, Xartan, Ranacand),
• diuretyki z grupy tiazydowych (Hydrochlorothiazide, Hydrochlorothiazidum)
• leki blokujące receptory beta-adrenergiczne (Propranolol Accord, Metocard)
• blokery kanałów wapniowych (Almiden, Finamlox, Staveran).

O tym, który lek włączyć do terapii decyduje lekarz. Nim przystąpimy do przyjmowania leków, warto zapoznać się z ich składem, działaniem i możliwymi skutkami niepożądanymi. W serwisie KtoMaLek.pl znajdziemy szczegółowe kompendium wiedzy na temat działania leków na nadciśnienie, a także zarezerwujemy je w najbliższej aptece.

Aby leczenie było bardziej efektywne, warto także wprowadzić zmiany do swojego stylu życia. Zmniejszenie spożycia soli, rzucenie używek, uprawianie sportu i kontrola wagi z pewnością przyczynią się do poprawy wyników.

Zbyt niskie ciśnienie tętnicze – niedociśnienie (hipotensja)

Odwrotną sytuacją jest hipotensja, czyli niedociśnienie tętnicze. Może dotknąć każdej grupy wiekowej, jednak częściej dotyczy kobiet i młodych dziewcząt, osób szczupłych i aktywnych fizycznie. Niedociśnienie nie jest tak groźne dla zdrowia, jak nadciśnienie, jednak pod żadnym pozorem nie powinniśmy ignorować niepokojących objawów. Duże spadki ciśnienia mogą powodować utratę przytomności, co stanowi zagrożenie dla zdrowia.

Niektóre choroby, takie jak: niedoczynność tarczycy lub przysadki, choroba Addisona czy hipowolemia mogą się przyczyniać do powstawania niedociśnienia tętniczego. Również leki hipotensyjne, moczopędne i rozszerzające naczynia mogą znacząco obniżać ciśnienie. 

Jeżeli zauważymy u siebie objawy obniżonego ciśnienia, możemy próbować podnieść je na własną rękę. W takich przypadkach zaleca się zwiększenie aktywności fizycznej oraz regularne nawadnianie organizmu. Ważna jest także zbilansowana dieta, odpowiednia ilość snu oraz rzucenie takich używek, jak papierosy. Jeżeli mimo to objawy nie ustępują, należy wybrać się do lekarza, który ustali przyczynę tych dolegliwości. Lekarz może zdecydować o rozpoczęciu terapii farmakologicznej w oparciu o glikokortykosteroidy, które zatrzymują sód w organizmie. W leczeniu stosuje się także preparaty, które doprowadzają do skurczu naczyń krwionośnych, m.in na bazie efedryny, midodryny.

_{1. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego, Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym - 2015 rok, https://nadcisnienietetnicze.pl/content/download/8424/117352/file/Wytyczne%202015.pdf} 

Autor