Odbijanie po jedzeniu – przyczyny i leczenie. Czy jest to niepokojący objaw?

Czym jest odbijanie?

Definicja odbijania jest bardzo prosta, to wydalanie przez usta powietrza, które znajduje się w żołądku lub przełyku, a zostało połknięte w czasie spożywania jedzenia. Do odbijania dochodzi podczas rozkurczu dolnego zwieracza przełyku. Szacuje się, że podczas spożywania każdego kęsa pokarmu do żołądka dostaje się od 1 do 4 ml powietrza. Wobec tego, po spożyciu średniego posiłku w żołądku może znaleźć się nawet od 100 do 200 ml połkniętego powietrza. Ta liczba zwiększa się m.in. przy szybkim jedzeniu bądź przy spożywaniu napojów gazowanych. Odbijanie jest więc odruchem fizjologicznym, dzięki któremu pozbywamy się zbędnej zawartości gazowej żołądka i przełyku.

Jakie są przyczyny odbijania po jedzeniu?

Najczęściej przyczyną odbijania nie jest żadna choroba, a odbijanie wynika po prostu z fizjologicznego odruchu usuwania powietrza połkniętego podczas jedzenia posiłków. Istnieją także czynniki, które wspomagają rozluźnianie dolnego zwieracza przełyku, przez co wywołują odbijanie. Są to m.in. alkohol, tłuste oraz słodkie potrawy, a także niektóre leki.  

Inne przyczyny odbijania

Zdarzają się przypadki nadmiernego odbijania, które nie jest związane z posiłkami, a występuje jako skutek tzw. aerofagii, czyli zaburzenia nerwicowego, polegającego na połykaniu powietrza. W jej przebiegu część połkniętego powietrza ulega odbiciu, a część pozostaje w żołądku, przez co powoduje jego rozdęcie i znaczny dyskomfort pacjenta (m.in. ból w nadbrzuszu, nudności, uczucie sytości). Pacjent odczuwa wówczas także niepokój i lęk, że objaw spowodowała poważna choroba. W takich przypadkach bardzo ważne jest uspokojenie pacjenta i dokładne wytłumaczenie mu przyczyny jego dolegliwości.

Nadmierne odbijanie może jednak być spowodowane przez występowanie chorób, w przebiegu których dochodzi do upośledzenia motoryki układu pokarmowego lub zaburzeń kurczliwości dolnego zwieracza przełyku. Wskutek spowolnionego działania układu pokarmowego, zalegająca treść pokarmowa zaczyna fermentować, a w żołądku tworzą się dodatkowe gazy o nieprzyjemnej woni. W takich sytuacjach ważna jest dalsza diagnostyka występującego problemu. Należy jednak pamiętać, że u niewielkiego odsetka pacjentów borykających się z nadmiernym odbijaniem jako przyczynę diagnozuje się choroby przewodu pokarmowego. 

Diagnostyka związana z nadmiernym odbijaniem po jedzeniu i nie tylko

W przypadku zauważenia u siebie objawu nadmiernego odbijania gazów (szczególnie z towarzyszącą im nieprzyjemną wonią), należy udać się do lekarza rodzinnego, internisty lub lekarza gastroenterologa. Aby zidentyfikować przyczynę problemu lekarz może przeprowadzić szereg badań, m.in. gastroskopię, czyli badanie endoskopowe przełyku, żołądka i dwunastnicy, które może potwierdzić lub wykluczyć organiczne zmiany, aktywujące odruch odbijania. Oprócz tego lekarz może także zlecić przeprowadzenie badań radiologicznych przewodu pokarmowego, aby ustalić, czy nie doszło do niedrożności w przewodzie pokarmowym. 

Ulgę w dolegliwości może przynieść zastosowanie leków z grupy produktów stosowanych w nadkwasocie, zgadze i chorobie wrzodowej lub środków na lepsze trawienie – tabletek, ziół czy herbat. Pamiętaj, że dostępność wszystkich preparatów w aptekach w Twojej okolicy sprawdzisz za pomocą portalu KtoMaLek.pl. 

Co zrobić, aby pozbyć się nadmiernego odbijania po jedzeniu?

Jeżeli nadmierne odbijanie nie wynika z choroby przewodu pokarmowego czy z aerofagii (zaburzenia nerwicowego), warto zastosować się do kilku zasad, które mogą spowodować zmniejszenie bądź całkowite wyeliminowanie objawu: 

• należy jeść wolno, dokładnie przeżuwać pokarm i jeść małymi kęsami,
• warto ograniczyć spożywanie tłustych i słodkich pokarmów, które mogą przyczyniać się do występowania odbijania,
• należy wyeliminować gazowane napoje ze swojej diety,
• w przypadku przyjmowania tabletek lub proszków musujących, przed ich przyjęciem należy zaczekać do ich całkowitego rozpuszczenia.