Monocyty - czym są? Co oznacza podwyższony i obniżony poziom monocytów?

Co to są monocyty?

Monocyty to komórki układu odpornościowego. Należą one do leukocytów, określanych jako białe krwinki. Produkcja monocytów rozpoczyna się w szpiku kostnym, skąd następnie przedostają się do krwi i różnych narządów tak, by w tkankach naszego organizmu przeobrazić się w makrofagi, czyli komórki żerne, fagocytujące. 

Główny zadaniem makrofagów jest unieszkodliwienie komórek obcych np. bakterii, wirusów czy innych drobnoustrojów. Makrofagi odpowiedzialne są również za degradację uszkodzonych i obumarłych komórek naszego organizmu. 

Monocyty to duże komórki mające na swojej powierzchni specjalne receptory, które reagują na chemokiny, czyli białka uczestniczące w rozwoju stanu zapalnego. Pozwala to na migrację monocytów i docieranie do bardzo odległych miejsc w organizmie, w których toczy się aktualnie stan zapalny.

Ponadto, monocyty to komórki, które odpowiedzialne są za produkcję interferonu, interleukin oraz czynnika martwicy nowotworu (TNF), czyli substancji, które regulują pracę układu odpornościowego.

Kiedy badać poziom monocytów?

Badanie poziomu monocytów zwykle zleca lekarz w celu oceny stanu zdrowia organizmu. Rutynowe badania, nawracające infekcje wirusowe, grzybicze czy bakteryjne oraz podejrzenie obniżonej odporności, mogą być wskazaniem do wykonania morfologii krwi obwodowej z rozmazem. Na otrzymanym wyniku oznaczany poziom monocytów określany jest za pomocą skrótu MONO.  

Zakres prawidłowych wartości u dorosłej zdrowej osoby mieści się w granicach 30-800 /µl. Natomiast udział odsetkowy tych komórek wśród wszystkich leukocytów powinien wynosić od 4 do 8%. Norma monocytów u dzieci jest bardzo zbliżona do normy dla dorosłych.

Podwyższony poziom monocytów

Podwyższony poziom monocytów określany jest jako monocytoza. Stan ten nie zawsze musi oznaczać poważną chorobę. Podwyższony poziom monocytów można zaobserwować przy lekkiej infekcji wirusowej, bakteryjnej czy grzybiczej, a także na etapie zdrowienia po przebytej już infekcji. Wysoki poziom monocytów może świadczyć również o poważnej chorobie, takiej jak:

• białaczka mielomonocytowa; 
• szpiczak mnogi;
• ostra białaczka monoblastyczna;
• choroba Leśniowskiego-Crohna; 
• chłoniak Hodgkina; 
• choroby reumatoidalne.

Monocyty podwyższone u dziecka mogą występować stosunkowo często. Wynika to głównie z tego, że układ odpornościowy jest na etapie dojrzewania i wykształca odpowiednie mechanizmy obronne.

Obniżony poziom monocytów

Obniżony poziom monocytów określany jest jako monocytopenia. Jest to także sygnał do kontaktu ze specjalistą oraz przeprowadzenia dodatkowych badań. Monocytopenia może wskazywać na zakażenie wirusem HIV, aplazję oraz niedobory odporności. Może ona wynikać z przewlekłego stresu, depresji czy wycieńczenia organizmu oraz być następstwem przyjmowania niektórych leków, np. glikokortykosteroidów. Ponadto, chemioterapia oraz radioterapia mogą prowadzić do obniżenia monocytów poniżej normy.

Diagnostyka monocytozy i monocytopenii

Wszelkie odchylenia wyników od normy powinny być konsultowane z lekarzem, który kompleksowo zerknie na wszelkich wykonanych wyniki badań. W razie potrzeby specjalista może zlecić dodatkowe badania, np. badanie moczu czy oznaczenie stężenia CRP w celu postawienia odpowiedniej diagnozy.

Jeśli specjalista sugeruje, że podwyższony lub obniżony poziom monocytów wynika z przebytej infekcji wirusowej czy bakteryjnej, zwykle zaleca powtórzenie morfologii krwi obwodowej z rozmazem po kilku dniach lub tygodniach. Ma to na celu porównanie wyników, zaobserwowanie trendu zmian oraz postawienie trafnej diagnozy.

Nieprawidłowy poziom monocytów - leczenie

Leczenie monocytopenii i monocytozy polega na znalezieniu przyczyny i wdrożenia terapii choroby podstawowej. Przy obniżonej liczbie monocytów, lekarz może zalecić przyjmowanie preparatów aptecznych, które mają za zadanie poprawić ogólną kondycję organizmu oraz parametry krwi.

Pamiętaj, że dostępność w najbliższej aptece poszukiwanych preparatów możesz sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.  

Bibliografia:

1. Monocyty – czym są i kiedy warto badać ich poziom? Dostępne na: https://diag.pl/pacjent/artykuly/monocyty-czym-sa-i-kiedy-warto-badac-ich-poziom/ (Dostęp: 04.2022)
2. Morfologia krwi obwodowej - interpretacja wyniku (2019). Dostępne na:  https://hematoonkologia.pl/informacje-dla-chorych/materialy-ogolne/id/3692-morfologia-krwi-obwodowej-interpretacja-wyniku#WBC