Niaouli — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Niaouli — właściwości

Drzewo niaouli (łac. Melaleuca viridiflora) jest rośliną, z której pozyskuje się cenny olejek eteryczny. Olejek otrzymuje się metodą destylacji z parą wodną młodych gałązek i liści drzewa niaouli. Z 1 kilograma surowca da się otrzymać do około 10 mililitrów olejku. Olejek ten ma charakterystyczny zapach, przypominający aromat eukaliptusa lub drzewka herbacianego, ale wzbogacony o woń owoców. 

W jego skład wchodzą liczne substancje czynne. Olejek niaouli jest źródłem monoterpenoidów, m.in. 1,8-cyneolu (eukaliptolu), który występuje w największej ilości w olejku. Innymi monoterpenoidem występującym w olejku jest α-terpineol. Kolejną grupą związków chemicznych obecnych w olejku są monoterpeny. Należą do nich substancje, takie jak α-pinen, β-pinen czy p-cymen. Dodatkowo olejek niaouli jest źródłem seskwiterpenów, np. kariofilenu. Olejek eteryczny, w zależności od warunków może różnić się stężeniem poszczególnych substancji. 

Niaouli — jak wygląda i skąd pochodzi?

Melaleuca viridiflora, inaczej drzewko niaouli, jest rośliną  z rodziny mirtowatych (łac. Mirtaceae), z której pozyskuje się olejek eteryczny niaouli. Roślina ta rośnie w Australii i Nowej Gwinei.

Może występować pod postacią krzewu lub drzewa, osiągając nawet do 20 metrów wysokości. Charakterystyczną cechą rośliny jest jasna — biała lub szara — kora, przypominająca papier, która łuszczy się i odpada pasmowo. Młode przyrosty rośliny pokrywają cienkie włoski. Liście drzewa są ułożone naprzemiennie i mają kształt jajowaty lub lancetowaty i to z nich w głównej mierze pozyskuje się cenny olejek eteryczny. Kwiaty niaouli są zebrane w kłosy o barwie czerwonej lub białej, a kwitnienie przypada od września do marca, czyli w Australii od wiosny do wczesnej jesieni. Kwiaty stanowią bogate źródło nektaru dla m.in. owocożernych nietoperzy. Owocami drzewa niaouli są zdrewniałe torebki o cylindrycznym kształcie, osiągające do 4 milimetrów. 

Drzewo niaouli preferuje tereny nasłonecznione i pozbawione wiatru. Nie jest odporne na niskie temperatury. Rośnie najczęściej na terenach bagnistych, wilgotnych i staje się na nich gatunkiem dominującym.

Niaouli — działanie, wskazania do stosowania

Ze względu na mnogość substancji czynnych zawartych w olejku eterycznym drzewka niaouli, wykorzystuje się go w wielu schorzeniach. Jest uważany za olejek o działaniu antyseptycznym, a także wspomagającym układ immunologiczny. Jego zastosowanie może mieć pozytywny wpływ na choroby górnych dróg oddechowych, dając ulgę przy zapaleniu zatok, katarze czy kaszlu, ponieważ składniki olejku wykazują działanie wykrztuśne. Dodatkowo stosowanie olejku może korzystnie wpływać na skórę problematyczną i trądzikową, ze względu na działanie antyseptyczne i przeciwbakteryjne. Olejek działa też łagodząco i przeciwświądowo na pęcherzyki opryszczkowe. 

Niaouli a działanie relaksacyjne

Olejek niaouli jest chętnie wykorzystywany podczas aromaterapii i w masażach relaksacyjnych, nie tylko ze względu na przyjemny zapach. Substancje czynne zawarte w olejku łagodzą odczucia bólowe dzięki działaniu rozkurczowemu i rozgrzewającemu.

Niaouli a stosowanie inhalacji

Olejek eteryczny niaouli ze względu na jego pozytywny wpływ na drogi oddechowe można wykorzystać do inhalacji w przebiegu przeziębienia z objawami kataru, zapalenia zatok i kaszlu produktywnym. Inhalację przeprowadza się z użyciem gorącej wody, dodając do niej kilka kropli olejku lub dodaje olejek eteryczny do dyfuzora. Należy pamiętać, że olejek eteryczny może być wykorzystywany podczas inhalacji parowych, ale nie nadaje się do nebulizacji przy użyciu inhalatorów. Urządzenia te rozbijają cząsteczki olejku na bardzo drobną mgiełkę, która może dostać się głęboko do oskrzeli, powodując ich niekontrolowany skurcz.

Niaouli a działanie na trądzik

Olejek niaouli jest chętnie stosowany w kosmetykach przeznaczonych dla skór problematycznch, tłustych i trądzikowych, ze względu na działanie antyseptyczne i wysuszające. Działa pozytywnie na zmniejszenie zmian zapalnych oraz ułatwia ich gojenie. Ponadto stosowany długofalowo oczyszcza pory i reguluje wydzielanie sebum. Olejek niaouli wskazuje też skuteczność przy łagodzeniu objawów opryszczki.

Niaouli — jak dawkować?

Inhalacje z olejku niaouli wykonuje się, dodając kilka kropli olejku do gorącej wody. Można dodać także odrobinę olejku do dyfuzora. Masaż z użyciem olejku wykonuje się poprzez jego rozcieńczenie w oleju bazowym, np. migdałowym czy kokosowym. Przed masażem można delikatnie podgrzać olejek bazowy. Kilka kropli olejku eterycznego można dodać także do ulubionego kremu lub toniku do twarzy, korzystając w ten sposób z jego właściwości normalizujących i przeciwzapalnych.

Leki i suplementy zawierające niaouli

Na rynku można kupić 100% olejki eteryczne pozyskiwane z drzewa niaouli. 

Niaouli w ciąży

Ze względu na brak informacji odnośnie do bezpieczeństwa podczas stosowania olejku niaouli w okresie ciąży oraz podczas karmienia piersią, nie zaleca się stosowania tego produktu przez kobiety ciężarne oraz karmiące piersią. Produkt nie jest też odpowiedni do stosowania dla dzieci. 

Niaouli — przeciwwskazania i środki ostrożności

Przeciwwskazaniem do stosowania olejku niaouli jest nadwrażliwość na jakikolwiek składnik czynny olejku. 

Niaouli — możliwe działania niepożądane

Jak każdy olejek eteryczny, olejek niaouli może wywołać podrażnienie i reakcje skórne reakcje alergiczne. 

Niaouli — interakcje z lekami i innymi ziołami

Nie są znane interakcje olejku niaouli z innymi lekami i ziołami.

Niaouli  w Ziołopedii – podsumowanie

Olejek niaouli wykazuje szerokie działanie terapeutyczne. Jest chętnie wykorzystywany podczas masaży relaksacyjnych, a także w pielęgnacji skóry problematycznej. Ze względu na zawartość substancji antyseptycznych i wykrztuśnych jest z powodzeniem stosowany przy objawach przeziębienia i w stanach zapalnych zatok.

Bibliografia

1. Gajos, Adrianna, Marietta Białoń, and Piotr P. Wieczorek. "Olejki eteryczne otrzymywane z roślin rodzaju melaleuca: skład chemiczny i zastosowanie." Wiadomości Chemiczne (2024).

Autor