Opryszczka na ustach - jak się jej pozbyć? Maść na opryszczkę oraz inne, skuteczne sposoby

Jak można się zarazić wirusem opryszczki?

Do zakażenia wirusem opryszczki wargowej (HSV-1) dochodzi poprzez kontakt z osobą zarażoną wirusem lub będącą nosicielem, bez widocznej aktywnej zmiany. Wirus opryszczki przenoszony jest przez wydzieliny, takie jak ślina, łzy czy wydzieliny z dróg płciowych i moczowych, do kontaktu z którymi dochodzi w wyniku przerwania ciągłości skóry i błon śluzowych. Zakażenie wirusem może być również wynikiem używania wspólnych przedmiotów, np ręcznika czy naczyń. 
  
Zakażenie może mieć charakter pierwotny lub nawrotowy. Pierwotne zakażenie może przebiegać bezobjawowo lub mieć bardziej nasilone objawy, niż zakażenie nawrotowe. Zdarza się, że osoby będące nosicielami wirusa opryszczki nie są tego świadome ze względu na bezobjawowy przebieg zakażenia pierwotnego i jednocześnie nie występowanie epizodów nawracających. Szacuje się, że co trzeci Polak powyżej 15. roku życia, ma nawracające objawy choroby, a przeciwciała, które świadczą o kontakcie chorego z wirusem HSV-1, są obecne u prawie 90% Polaków. 

Jak objawia się zakażenie wirusem opryszczki?

Wirus opryszczki HSV-1 lokalizuje się najczęściej w okolicy czerwieni wargowej, błony śluzowej jamy ustnej i  nosa. Objawy zwiastujące pojawienie się aktywnych zmian to m.in. mrowienie, swędzenie i pieczenie miejsc, w których wystąpią później wykwity. Etap choroby, w którym nie występują jeszcze aktywne zmiany nazywa się okresem prodromalnym. Następnie dochodzi do wykwitów skórnych, wypełnionych płynem surowiczym, które pękają i pokrywają się strupem.

Leki na opryszczkę - maść czy leki doustne?

Opryszczka wargowa nie jest groźną chorobą, a jej objawy zwykle ustępują po kilku dniach. Odpowiednie leki mogą jednak skrócić czas trwania choroby, łagodząc objawy takie jak pieczenie i mrowienie, a także zmniejszając rozprzestrzenianie się zmian. Ponadto zastosowanie preparatów doustnych w okresie prodromalnym może całkowicie zredukować objawy choroby. 

W leczeniu doustnym najczęściej wykorzystywany jest acyklowir. Bez recepty dostępny jest w dawkach 200 mg i 400 mg. Niezależnie od objawów preparat powinien być stosowany w schemacie 5 x 200 mg z przerwą nocną lub 2 x 400 mg przez 5-7 dni. Acyklowir w postaci doustnej i miejscowej posiada wysoki profil bezpieczeństwa. 

Preparaty stosowane w miejscowym leczeniu opryszczki to:

• kremy, żele i maści na opryszczkę z acyklowirem; 
• maść cynkowa;
• płyn z lewomentolem, kwasem salicylowym i tymolem;
• plastry hydrokoloidowe.

Pamiętaj, że wybrane preparaty znajdziesz i zarezerwujesz w aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl. 

Która maść na opryszczkę jest skuteczniejsza - maść z antybiotykiem czy maść cynkowa?

Leczenie miejscowe za pomocą kremów i żeli z acyklowirem w wielu badaniach wskazało na porównywalną skuteczność z maścią cynkową, ze względu na słabą przenikalność acyklowiru przez błony śluzowe. Preparaty te powinny być stosowane kilkakrotnie w ciągu dnia, co przemawia za stosowaniem bezbarwnych żeli z acyklowirem, ze względu na walory kosmetyczne preparatu. Płyny z lewomentolem mogą przynieść ulgę w dokuczliwym świądzie, dzięki właściwościom chłodzącym leku. 

Warto sięgnąć także plastry hydrokoloidowe, które stosuje się aż do momentu zagojenia i zmienia średnio co 12 godzin. Pomagają one w łagodzeniu objawów, takich jak świąd i ból, a ponadto zmniejszają rozprzestrzenianie zmian i zapobiegają ich ewentualnemu nadkażaniu przez inne drobnoustroje chorobotwórcze. Popularne maści z antybiotykami nie pomogą w szybszym leczeniu wykwitów, ponieważ są one wynikiem infekcji wirusowej, a nie bakteryjnej. Pamiętajmy, że antybiotyki stosujemy tylko na infekcję o podłożu bakteryjnym. 

Czy stosowanie maści na opryszczkę w ciąży jest bezpieczne?

Decyzję o włączeniu leczenia przeciwwirusowego u ciężarnych powinien podjąć ginekolog prowadzący ciążę. Acyklowir podawany miejscowo (np. w postaci maści na opryszczkę) wykazuje słabą przenikalność, jednak leczenie należy włączyć jedynie, gdy korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu. Najbezpieczniejszym wyborem dla kobiety ciężarnej są z pewnością plastry hydrokoloidowe. 

Bibliografia:

1. Lesiak, A., Narbutt, J. (2017). Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej. Forum Dermatologicum, 3, 4, s. 147–151.
2. Zaborowski, P., Sawiec, P. (2020). Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.8.

Autor