Metronidazol - właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Jakie właściwości ma metronidazol?

Metronidazol jest chemioterapeutykiem z grupy pochodnych imidazolu. Wykazuje działanie bakteriobójcze oraz pierwotniakobójcze. Metronidazol jest skuteczny wobec bakterii beztlenowych, natomiast nie wykazuje działania wobec bakterii tlenowych czy względnie tlenowych. Mechanizm działania metronidazolu polega na jego zdolności do przenikania do wnętrza mikroorganizmów. Wówczas w warunkach beztlenowych oraz przy udziale enzymu z metronidazolu powstają wolne rodniki nitrozowe, które działają na DNA mikroorganizmów. W konsekwencji prowadzi to do zerwania łańcucha DNA i do śmierci komórki. 

Metronidazol po podaniu doustnym jest szybko i dobrze się wchłaniany. Przenika także przez łożysko, jak i do mleka matki.

Jakie zastosowanie ma metronidazol?

Metronidazol jest lekiem dość powszechnie stosowanym w zakażeniach bakteriami beztlenowymi czy pierwotniakami, zarówno u osób dorosłych i u dzieci. Specjalista może przepisać go na receptę w następujących schorzeniach:

• posocznica, gorączka połogowa, ropień w obrębie miednicy mniejszej, zakażenie ran pooperacyjnych, bakteriemia;
• rzęsistkowica układu moczowo-płciowego, zarówno u kobiet jak i mężczyzn;
• bakteryjne zapalenie pochwy;
• pełzakowica;
• lamblioza (giardioza);
• zakażenie przyzębia, ostre wrzodziejące zapalenie dziąseł;
• owrzodzenia kończyn dolnych, odleżyny.

Metronidazol jest również stosowany w skojarzeniu z innymi lekami w leczeniu choroby wrzodowej z jednoczesnym zakażeniem bakterią Helicobacter pylori.

Schemat dawkowania ustala zawsze specjalista w zależności od jednostki chorobowej. Dawka śmiertelna dla ludzi nie jest znana, ale w niektórych przypadkach przyjmowanie dużych dawek metronidazolu, tj. od 6 do nawet 10 g metronidazolu przez 5-7 dni, powoduje objawy neurotoksyczne i neuropatie obwodowe.

Pamiętaj, że dostępność w aptekach preparatów z metronidazolem sprawdzisz za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Przeciwwskazania do stosowania metronidazolu

Metronidazol, jak każda substancja czynna, ma pewne przeciwwskazania do stosowania. Metronidazolu nie wolno stosować u osób uczulonych na niego bądź u osób z nadwrażliwością na pochodne imidazolu. Ponadto metronidazol jest przeciwwskazany u kobiet ciężarnych w I trymestrze ciąży. 

Metronidazol należy ostrożnie stosować u osób z zaburzeniami czynności lub chorobami układu nerwowego. Stosowanie w takich przypadkach tej substancji leczniczej może nasilać zaburzenia neurologiczne. Ostrożność przy stosowaniu preparatów z metronidazolem należy zachować również u osób z ciężką niewydolnością wątroby, pacjentów leczonych glikokortykosteroidami czy zmagających się z niewydolnością nerek.

Metronidazol - na co uważać?

Chorzy leczeni metronidazolem, muszą pamiętać o bezwzględnym zakazie picia alkoholu podczas kuracji oraz 48 godzin po odstawieniu metronidazolu. Ma to związek z możliwością  wystąpienia działań niepożądanych (reakcji disulfiramowej), takich jak wymioty, uczucie gorąca czy zwiększenie częstotliwości rytmu serca.

Skutki uboczne stosowania metronidazolu

Metronidazol może wywoływać pewne działania niepożądane po zastosowaniu. Pacjenci podczas kuracji mogą skarżyć się na zaburzenia neurologiczne, tj. bóle i zawroty głowy, senność czy bezsenność. Ponadto mogą występować reakcje anafilaktyczne czy zaburzenia hematologiczne w postaci agranulocytozy czy małopłytkowość. Dodatkowo niezbyt często mogą również występować reakcje nadwrażliwości w postaci wysypki, świądu czy obrzęku naczynioruchowego. W czasie stosowania metronidazolu w niektórych przypadkach może dojść do rozwoju kandydozy przewodu pokarmowego, jamy ustnej czy pochwy.

Ponadto, metronidazol powoduje ciemniejsze zabarwienie moczu.

Bibliografia:

1. Tuszyński, P.K. (2021). Schorzenia Układu Pokarmowego. Farmakoterapia dolegliwości i chorób przewlekłych. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków, s. 44,111.
2. Merks, P. i in. (2019). Optymalizacja farmakoterapii. Kompendium dla farmaceuty. AsteriaMed Wydawnictwo, Gdańsk, s. 104-105.
3. Metronidazol Polpharma, 250 mg, tabletki. Charakterystyka Produktu Leczniczego. Dostępne na: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/4351/characteristic

Autor