Neomycyna - właściwości, zastosowania, przeciwwskazania, skutki uboczne

Neomycyna - co to takiego?

Neomycyna jest antybiotykiem. Ta substancja czynna należy dokładnie do grupy aminoglikozydów, czyli antybiotyków o działaniu bakteriobójczym. Mechanizm jej działania, podobnie jak innych aminoglikozydów, polega na hamowaniu rybosomalnej syntezy białka. Opisany proces jest kilkuetapowy, gdyż początkowo antybiotyk łączy się z receptorami dla jonów wapnia oraz magnezu, następnie ma miejsce energozależny transport substancji do komórki i jej połączenie z podjednostką 30s rybosomu. Wiązanie neomycyny z tą podjednostką prowadzi do zablokowania translacji, niezbędnej do syntezy białka. 

Neomycyna - działanie

Spektrum działania neomycyny określa, przy zakażeniach jakimi bakteriami lek będzie skuteczny. Neomycyna, podobnie jak pozostałe aminoglikozydy działa głównie na bakterie Gram-ujemne. 

Neomycyna wykazuje również działanie poantybiotykowe. Oznacza to, że nawet gdy stężenie leku w organizmie spada poniżej wartości MIC, czyli minimalnego stężenia hamującego, to efekt hamowania wzrostu bakterii przez neomycynę nadal przez pewien czas jest zachowany.

Zastosowania neomycyny

Neomycyna jest lekiem stosowanym przede wszystkim miejscowo. Z tego powodu szczególnie popularne są maści z neomycyną. Schorzenia, w których lekarze zalecają nieraz stosowanie neomycyny, to np.:

• zakażenia skóry;
• zakażenia błon śluzowych;
• ostre zapalenie spojówek;
• przewlekłe zapalenie spojówek;
• owrzodzenia rogówki;
• zapalenie brzegów powiek;
• ropne choroby skóry - zwłaszcza te, w których czynnikiem etiologicznym, odpowiedzialnym za problem są gronkowce, czyli liszajec gronkowcowy czy czyraczność;
• powikłania ropne alergicznych chorób skóry;
• oparzenia, które uległy zakażeniu;
• odmrożenia, które uległy zakażeniu.

Na rynku dostępne są również tabletki z neomycyną, które stosuje się doustnie w momencie, gdy konieczne jest wyjałowienie układu pokarmowego. Taka sytuacja ma miejsce przed operacjami kolorektalnymi pacjenta. 

Preparaty z neomycyną dostępne są wyłącznie z przepisu lekarza. Dostępność poszukiwanych preparatów w aptekach w Twojej okolicy sprawdzisz z łatwością za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Neomycyna - przeciwwskazania

Jak każdy produkt leczniczy, tak i neomycyna posiada pewne przeciwwskazania. Oznacza to, że istnieją pewne sytuacje, w których nie należy jej stosować. Wśród przeciwwskazań do stosowania neomycyny wymienia się nadwrażliwość na substancję aktywną - neomycynę lub na substancje pomocnicze, wchodzące w skład konkretnego preparatu. 

Należy wybrać inny lek niż neomycyna u pacjenta, który zmaga się z uszkodzeniem słuchu lub chorobami narządu słuchu, jest w podeszłym wieku lub cierpi na niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi. 

Preparatów z neomycyną nie należy stosować na:

• duże powierzchnie skóry uszkodzonej;
• sączące się zmiany skórne;
• owrzodzenia żylakowe lub długotrwałe.

Neomycyna a dzieci i kobiety w ciąży 

Neomycyna jest lekiem, który można stosować u dzieci powyżej 12. roku życia. U młodszych osób nie zaleca się jej z uwagi na ryzyko nefrotoksycznego lub ototoksycznego działania.

Nie zaleca się jej stosowania w okresie ciąży oraz podczas karmienia piersią.

Efekty uboczne terapii neomycyną

Efektem ubocznym stosowania neomycyny jest działanie ototoksyczne (uszkadzające słuch) oraz nefrotoksyczne (uszkadzające nerki). Z uwagi na ryzyko takiej aktywności, neomycyna (oprócz jednego wyjątku) jest stosowana wyłącznie miejscowo i przeciwwskazana jest u dzieci poniżej 12. roku życia. Nie należy jej również stosować z innymi lekami o działaniu oto-, nefro- lub neurotoksycznym. 

Potencjalne działania niepożądane, które czasem odczuwają osoby stosujące preparat z neomycyną to:

• wystąpienie reakcji alergicznej;
• zaburzenia w obrębie oka;
• zaburzenia skóry oraz tkanki podskórnej.

Bibliografia:

1. Mutschler, E., Geisslinger, G., Kroemer, H.K., Menzel, S., Ruth, P. (2016). Farmakologia i toksykologia (red. naukowa Droździk, M., Kocić, I., Pawlak, D.). MedPharm Polska, Wrocław,  s. 724, 751, 754. 
2. NEOMYCINUM JELFA, 5 mg/g, maść do oczu. Charakterystyka Produktu Leczniczego.
3. Unguentum Neomycini, 5 mg/g, maść. Charakterystyka Produktu Leczniczego.