Gdzie znajduje się trzustka i jaką rolę odgrywa? Czy chora trzustka boli?

Publikacja:
2024-02-08 15:41
Aktualizacja:
2025-03-11 09:10

Trzustka to niewielki narząd znajdujący się w tylnej części jamy brzusznej, po lewej stronie od kręgosłupa. Przyczynami bólu trzustki może być jej zapalenie lub torbiele. Jakie badania wykonać w diagnostyce zapalenia trzustki? Co robi trzustka? Czy ból trzustki może być objawem nowotworu?

Artykuł rekomendowany przez:
Model trzustki w przekroju leżący na biurku lekarza.

Gdzie znajduje się trzustka?

Trzustka jest niewielkim organem, położonym w tylnej części jamy brzusznej, na wysokości odcinka lędźwiowego. Po której stronie jest trzustka? Organ ten leży nad żołądkiem, po lewej stronie od kręgosłupa. Składa się z ogona i głowy, która przylega do dwunastnicy. 

Trzustka - za co odpowiada i co wydziela?

Trzustka pełni w organizmie człowieka wiele funkcji. Jest jednocześnie narządem wydzielania zewnętrznego i wewnętrznego. Wydzielanie zewnętrzne wiąże się z produkcją szeregu proenzymów i enzymów, takich jak trypsynogen, chymotrypsynogen, enterokinaza, lipaza trzustkowa czy amylaza trzustkowa. Są one niezbędne do prawidłowego trawienia pokarmów. Wydzielanie wewnętrzne odpowiada za produkcję przez trzustkę hormonów: insuliny, glukagonu i somatostatyny. Odpowiadają one za regulację stężenia glukozy we krwi

Warto również pamiętać, że wsparcie zdrowia trzustki to nie tylko odpowiednia dieta, ale także suplementacja. Suplementy diety (link sponsorowany) mogą dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych, wspierając prawidłową pracę trzustki oraz ogólną równowagę metaboliczną.

Przyczyny bólu trzustki

Ból trzustki może wiązać się z występowaniem szeregu schorzeń w jej obrębie. Jak i gdzie boli trzustka? Ból ten nasila się najczęściej po pół godziny od spożycia posiłku. Lokalizuje się w nadbrzuszu, ale może promieniować w kierunku kręgosłupa i mieć charakter opasujący. Jest opisywany przez pacjentów jako kłujący i piekący. W niektórych schorzeniach ból trzustki utrzymuje się przewlekle i nie reaguje na podawanie standardowych leków przeciwbólowych. 

Do chorób powodujących ból trzustki należą:

Ból trzustki może być też reakcją na spożycie alkoholu.

Objawy chorej trzustki

Choroby trzustki, poza bólem, mogą dawać szereg dolegliwości związanych z układem pokarmowym, takich jak nudności, wymioty, uczucie goryczy w ustach, zatrzymanie stolca czy nadmierne gazy. Ból trzustki, przez swoją intensywność, może powodować także utratę apetytu i w związku z tym utratę masy ciała. Chora trzustka może dawać też objawy na skórze. Występują one pod postacią sino-brunatnych plam na bokach tułowia, krwotocznych zmian w okolicach pępka czy sinicy marmurkowej. Powiększona trzustka również jest symptomem toczącej się w organizmie choroby i może być widoczna w badaniach obrazowych, np. USG jamy brzusznej

Ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie trzustki jest jednym z częstszych stanów nagłych, występujących w gastroenterologii. Do rozpoznania ostrego zapalenia trzustki konieczne jest stwierdzenie przez lekarza poniższych objawów:

  • występowanie ostrego, silnego, promieniującego do kręgosłupa bólu w nadbrzuszu
  • trzykrotne zwiększenie stężenia amylazy lub lipazy w surowicy krwi obwodowej,
  • charakterystyczny obraz zapalenia trzustki widoczny w rezonansie magnetycznym, tomografii komputerowej lub USG.

Ostre zapalenie trzustki najczęściej jest spowodowane przez alkohol oraz kamicę żółciową i jest wyleczalne. Leki na zapalenie trzustki obejmują przede wszystkim odpowiednią płynoterapię i żywienie dojelitowe, które zdaje się lepszym wyborem w porównaniu z żywieniem podawanym drogą pozajelitową. W razie potrzeby dołącza się odpowiednią antybiotykoterapię. 

Jak zregenerować trzustkę? Po ostrym epizodzie, jak i przewlekłym zapaleniu trzustki istotnym elementem powrotu do zdrowia jest stosowanie odpowiedniego sposobu żywienia, nazywanego dietą trzustkową. Polega ona na jedzeniu potraw lekkostrawnych, zawierających ograniczoną ilość tłuszczów i produktów mogących powodować wzdęcia. Wskazanym sposobem obróbki termicznej potraw jest gotowanie na parze, pieczenie lub duszenie. 

Rak trzustki objawy i rokowania

Rak trzustki, pomimo postępu w leczeniu chorób nowotworowych, nadal jest jednym z nowotworów o niskiej przeżywalności i złych rokowaniach. Wysoka śmiertelność raka trzustki jest spowodowana brakiem lub niespecyficznymi objawami wczesnymi. Nowotwory trzustki najczęściej są diagnozowane w zaawansowanym stadium z przerzutami, gdzie jedyną szansą na całkowite wyleczenie pacjenta pozostaje chirurgiczne usunięcie trzustki, co nie zawsze jest możliwe. Chemioterapeutykami stosowanymi w leczeniu nowotworów trzustki są gemcytabina i jej połączenia erlotynibem lub kapecytabiną

Wybrane preparaty znajdziesz i zarezerwujesz przez portal KtoMaLek.pl

Bibliografia:

  1. Rogowska, A. (2014). Ostre zapalenie trzustki. Postępy Nauk Medycznych, t. XXVII, nr 1, s. 17-23.
  2. Borowa-Mazgaj, B. (2016) Rak trzustki – przyczyny oporności na chemioterapię. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 70, s. 169-179.

Autor

Redakcja ktomalek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.

Zobacz wszystkie artykuły Redakcja ktomalek.pl

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Kategorie:  Zdrowie

Więcej artykułów