Rezonans magnetyczny (MRI) - jakie są wskazania do badania?

Rezonans magnetyczny – na czym to polega?

Rezonans magnetyczny (ang. magnetic resonance imaging, MRI) jest badaniem wykorzystującym silne pole magnetyczne oraz działanie fal radiowych o różnej częstotliwości. Połączenie tych dwóch właściwości pozwala na tworzenie bardzo szczegółowych obrazów o wysokiej jakości, obrazujących tkanki i narządy w ciele. Urządzenie wykorzystuje właściwości atomów wodoru, które obecne są we wszystkich komórkach organizmu, a które pod wpływem pola magnetycznego poruszają się w określony sposób. Ruch ten jest odbierany i przetwarzany przez czujniki urządzenia, które tworzy trójwymiarowy obraz wybranych struktur anatomicznych.

Rezonans magnetyczny jest badaniem niezwykle dokładnym, a także bezpiecznym i zupełnie bezbolesnym dla pacjenta. Z jego pomocą możliwe jest sprawdzenie budowy i struktur naczyń krwionośnych, narządów wewnętrznych, stawów i układu szkieletowego, w tym także kręgosłupa.

Rezonans magnetyczny – wskazania do badania

Istnieją liczne wskazania do wykonania badania rezonansem magnetycznym. Zazwyczaj lekarze kierują pacjenta na to badanie, gdy dotychczas wykonane badania były niewystarczająco dokładne lub nadal istnieją wątpliwości co do właściwej diagnozy.

Lekarz może zalecić wykonanie rezonansu w diagnostyce:

• chorób ośrodkowego układu nerwowego (choroby otępienne, demielinizacyjne);
• chorób i urazów kręgosłupa;
• schorzeń i urazów narządów ruchu;
• schorzeń w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej;
• guzów narządów wewnętrznych;
• chorób nowotworowych (np. układu rozrodczego).

Badanie rezonansem magnetycznym można wykonać w ramach finansowania NFZ, jednak konieczne jest posiadanie skierowania od lekarza specjalisty (np. ortopedy, neurologa, ginekologa). Lekarz rodzinny nie ma takich uprawnień.

Jak przygotować się do badania rezonansem magnetycznym?

Badanie rezonansem magnetycznym przez część pacjentów uznawane jest za niekomfortowe, jednakże nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. W trakcie badania pacjent musi położyć się na wysuwanym stole, który z powrotem wsuwany jest do wnętrza urządzenia, mającego kształt niewielkiej tuby. Może to być nieprzyjemne doznanie dla osób, które odczuwają lek przed przebywaniem w małych, zamkniętych przestrzeniach (klaustrofobia). 

Przed badaniem nie wymaga się od pacjenta szczególnych przygotowań. Nie trzeba być na czczo, wyjątek stanowi badanie MRI z kontrastem. Wówczas na około 2 godziny przed badaniem nie powinno się jeść, dopuszczalne jest picie wody. Do badania najlepiej przystąpić w luźnych i wygodnych ubraniach, pozbawionych metalowych elementów. Wszelką biżuterię, ozdoby włosów czy zegarki należy zdjąć. Zaleca się też rezygnację z makijażu, ponieważ kosmetyki kolorowe mogą zawierać drobinki metali.

Podczas badania pacjent musi leżeć nieruchomo, co może trwać od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu minut. Wnętrze rezonansu magnetycznego jest stale wentylowane i oświetlone. Pacjent ma stały kontakt z personelem medycznym, a dla bezpieczeństwa we wnętrzu urządzenia znajduje się przycisk, który umożliwia przerwanie badania, gdy zachodzi taka pilna potrzeba. Dla części osób dźwięki wydawane przez rezonans magnetyczny bywają zbyt głośne, dlatego personel proponuje założenie zatyczek do uszu lub słuchawek, które zniwelują nieprzyjemne wrażenia słuchowe.

Badanie rezonansem magnetycznym u dzieci

Zdarza się, że mali pacjenci wymagają badania rezonansem magnetycznym. Mimo najszczerszych chęci dzieci mogą mieć problem z leżeniem w bezruchu przez dłuższy czas, a także być niespokojne lub wystraszone. Z tego względu maluchy poddawane są sedacji, czyli farmakologicznemu obniżeniu aktywności ośrodkowego układu nerwowego.

Rezonans magnetyczny z kontrastem

Kontrast jest substancją chemiczną, która poprawia precyzję obrazowania podczas rezonansu magnetycznego. Jeżeli konieczne jest podanie kontrastu podczas badania, pacjent powinien dostarczyć do pracowni wyniki poziomu kreatyniny w surowicy krwi, w celu oceny wydolności nerek. Wynik nie może być starszy niż 14 dni.

Przeciwwskazania do wykonania badania rezonansem magnetycznym

Badanie rezonansem magnetycznym jest bezpieczne dla zdrowia, jednak istnieją pewne przeciwwskazania do jego wykonania. Nie wykonuje się rezonansu w przypadku:

• pacjentów z wszczepionym rozrusznikiem serca lub innym urządzeniem elektronicznym;
• pacjentów z założonymi ferromagnetycznymi klipsami naczyniowymi;
• pacjentów z implantami ortopedycznymi lub protezami z metalu;
• pacjentów z założonymi metalowymi protezami dentystycznymi;
• pacjentek w I trymestrze ciąży;
• pacjentek z założoną metaliczną wkładką wewnątrzmaciczną;
• pacjentów z odłamkami metalu w ciele.

Przeciwwskazaniem do rezonansu z kontrastem są choroby nerek, a także nadwrażliwość lub alergia na składniki kontrastu. Czasami istnieją wskazania do podania dożylnego środka kontrastującego zawierającego gadolinę. Nadwrażliwość na nią jest przeciwwskazaniem do badania, chyba że korzyści przewyższają ryzyko. W takiej sytuacji stosowana jest odpowiednia premedykacja farmakologiczna.

Ciąża po I trymestrze oraz menstruacja nie są przeciwwskazaniami do MRI.

Autor