Osobowość borderline - czym objawia się to zaburzenie osobowości?

Czym jest zaburzenie osobowości borderline?

Osobowość borderline cechuje się utrwalonymi wzorcami zachowań czy relacji międzyludzkich, które w pewnym stopniu odbiegają od powszechnie akceptowanych norm. Klasyfikuje się pomiędzy zaburzeniami skrajnymi, takimi jak schizofrenia a nerwica, dlatego określana jest też mianem osobowości z pogranicza. Mamy tu do czynienia z cechami często niepodatnymi na zmiany, które w znacznym stopniu utrudniają osobom chorym funkcjonowanie w społeczeństwie. 

Stan emocjonalny osoby z zaburzeniami borderline nieustannie się zmienia, od euforii do stanów depresyjnych. Nie są one jednak na tyle wyraźne, aby zostały zdiagnozowane jako osobne choroby, dlatego często w odniesieniu do osobowości borderline można spotkać się z określeniem stabilnej niestabilności. Oznacza to, że stan emocjonalny mimo, że wciąż ulega zmianom pozostaje względnie stabilny.

Cechy osobowości borderline

Osoby z zaburzeniami borderline wykazują szereg cech, które znacznie utrudniają im kontakty z innymi, często są to zachowania niepodatne na zmiany. Możemy tu zaliczyć:

• niestabilność emocjonalną;
• utrudniony kontakt z innymi;
• mniejszą tolerancję na czynniki stresowe, co związane jest często z chęcią zmiany otoczenia i pozwala pozornie zminimalizować wpływ stresu;
• negatywny wpływ na osoby ze swojego otoczenia;
• trudności w odnalezieniu się zarówno w pracy, jak i w bliższych relacjach z innymi;
• silne pragnienie bliskości drugiej osoby z jednoczesnym lękiem przed porzuceniem oraz lękiem przed nadmierną ingerencją drugiej osoby w życie;
• częste myśli samobójcze, okaleczanie się, urojenia prześladowcze czy stany psychotyczne;
• stany lękowe, napady paniki, zaburzenia nastroju często o charakterze depresyjnym;
• zaburzenia odżywiania;
• sięganie po używki;
• skłonności do perwersji seksualnych.;
• brak kontroli nad własnymi emocjami;
• stałe uczucie pustki;
• brak określonych celów życiowych;
• zaburzone poczucie własnej wartości;
• objawy dysocjacyjne.

Osobowość borderline a związki

Osobowość borderline stanowi często dużą przeszkodę w budowaniu relacji międzyludzkich. Ze względu na trudny charakter osoby z tym zaburzeniem zbudowanie zdrowej relacji z partnerem bywa trudne i wymaga dużo wysiłku z obu stron. Związki takie są często burzliwe. Bywają nie tylko trudne dla osoby z osobowością borderline, ale również dla jej partnera. Osoba z zaburzeniami często darzy skrajnymi uczuciami osobę, z którą jest w związku, od przesadnego uwielbienia do nienawiści. Przenosi swój emocjonalny chaos na partnera. Dodatkowo przeszkodą staje się karuzela emocjonalna i częste zmiany nastroju. Taka relacja staje się trudna, nie każdy potrafi i ma na tyle siły, aby wytrwać w takim związku. Jedynym rozwiązaniem jest ciągła praca nad związkiem i pomoc psychoterapeutów.

Jakie są przyczyny rozwoju osobowości borderline?

Za istotną przyczynę rozwoju osobowości borderline uważa się niejasną sytuację rodzinną osoby nią dotkniętej. Zwłaszcza brak zainteresowania ze strony opiekunów, bierność i brak zaangażowania matki, a także fizyczną nieobecność ojca. Osoby z zaburzeniami borderline często w młodości doświadczyły przemocy fizycznej czy psychicznej lub zostały zgwałcone. Sytuacje te mocno wpływają na zrozumienie drugiej osoby, rozwija się u nich nieufność. Zaczynają postrzegać otoczenie jako wrogie i prześladowcze. Rodzi to wiele trudności w zrozumieniu najpierw siebie, a w późniejszym wielu innych.

Osobowość histrioniczna

Histrioniczne zaburzenie osobowości często towarzyszy osobowości borderline. Osoby z tym zaburzeniem zachowują się teatralnie, pragną być w centrum uwagi. Przesadnie gestykulują oraz reagują na otoczenie w sposób bardzo emocjonalny. Dramatyzują oraz bardzo łatwo ulegają wpływom innych osób czy otoczenia. Są niestałe w swoich przekonaniach, szybko zmieniają zdanie, aby się dostosować i znów być w centrum uwagi.

Jak leczyć zaburzenia osobowości borderline?

Leczenie zaburzeń osobowości borderline jest dwojakie, polega na wykorzystaniu farmakoterapii doraźnej oraz psychoterapii. W leczeniu stosuje się leki mające na celu zmniejszenie objawów, takich jak depresja, lęk, nagłe zmiany nastroju. Głównie podaje się leki z grupy SSRI, takie jak fluoksetyna, sertralina czy escitalopram. Dodatkowo stosuje się karbamazepinę czy kwas walproinowy w celu ustabilizowania nastroju oraz leki przeciwpsychotyczne - olanzapinę, kwetiapinę czy rysperydon.

Wymienione wyżej leki dobierane są indywidualnie dla pacjenta na podstawie występujących objawów. Główne leczenie opiera się jednak na psychoterapii.

Dostępność wybranych preparatów w najbliższych aptekach sprawdzisz bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Wieczorek, A. (2017). Osobowość borderline - informacje ogólne. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/zaburzenia_osobowosci/74280,osobowosc-borderline-informacje-ogolne. (Dostęp: 06.2023).
2. Murawiec, S. (2012). Osobowość histrioniczna. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/zaburzenia_osobowosci/74826,osobowosc-histrioniczna. (Dostęp: 06.2023).
3. Murawiec, S., Brudkiewicz, P. (2012). Zaburzenia osobowości. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/zaburzenia_osobowosci/69913,zaburzenia-osobowosci. (Dostęp: 06.2023).