Poziomka pospolita — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie
- Publikacja:
- dzisiaj 15:20
- Aktualizacja:
- dzisiaj 17:01
Poziomka pospolita to rozpowszechniona i dobrze znana w całej Polsce leśna bylina. Jej liczne właściwości lecznicze m.in. przeciwbiegunkowe i moczopędne są od kilku wieków wykorzystywane w medycynie tradycyjnej. Drobne, aromatyczne owoce oraz liście poziomki kryją w sobie prawdziwe bogactwo składników odżywczych i prozdrowotnych. Niezależnie od tego, czy korzystasz z niej w formie naparów, czy dodajesz do deserów, poziomka może stać się cennym sprzymierzeńcem w dbaniu o Twoje zdrowie. Z tego wpisu dowiesz się jak cieszyć się nie tylko walorami smakowymi, ale także korzyściami dla zdrowia płynącymi ze stosowania poziomki pospolitej.
Poziomka pospolita — właściwości
Poziomka pospolita (łac. Fragaria vesca) to w Polsce ceniona roślina lecznicza oraz zdrowa przekąska i popularny dodatek do posiłków. Jej smaczne owoce mają wielu wielbicieli, a właściwości prozdrowotne — zwłaszcza liści — są dobrze znane w medycynie ludowej.
Owoce poziomki zawierają wartościowe polifenole, węglowodany, kwasy organiczne, mikroskładniki: żelazo, wapń, fosfor, kobalt oraz witaminy A, B1, B2, B6, E, H, PP, a szczególnie duże ilości witaminy C. Już garść dojrzałych poziomek pokrywa dzienne zapotrzebowanie człowieka na tę ostatnią.
Liść poziomki — właściwości
Surowcem zielarskim są liście poziomki pospolitej (łac. Folium Fragariae). Jest to surowiec garbnikowy, co oznacza, że zawiera wyjątkowo dużą ilość tych związków chemicznych i to ich oddziaływanie na organizm jest przede wszystkim wykorzystywane. Liście poziomki są w medycynie ludowej znane ze swych właściwości przeciwbiegunkowych, lekko moczopędnych, napotnych i ogólnie wzmacniających organizm. Napary z wysuszonego surowca do dziś stosuje się wspomagająco w biegunkach, zakażeniach układu moczowego, objawach przeziębienia czy rekonwalescencji po chorobach.
Poziomka pospolita — jak wygląda i skąd pochodzi?
Poziomka pospolita to popularna w Polsce bylina. Naturalnie występuje praktycznie w całej Europie, Ameryce Północnej i części Azji. Dziko rosnącą najłatwiej spotkasz na polanach, leśnych dróżkach, przydrożach, niewielkich zaroślach czy słonecznych skrajach lasów i borów.
Bardzo łatwo ją rozpoznasz, ponieważ jej owoce przypominają miniaturowe truskawki (i są równie smaczne).
Zielone liście poziomki wykorzystywane są w medycynie ludowej. Kwiaty pojawiają się na roślinie w okresie od maja do czerwca. Kwiat poziomki jest drobny, z płatkami białego koloru, ułożonymi promieniście, po 5 w kielichu. W okresie letnim roślina wydaje charakterystyczne drobne, różowo-czerwone, aromatyczne owoce. Poziomki rosnące w słońcu lepiej obradzają, a ich owoce są słodsze i smaczniejsze niż tych rosnących w półcieniu. Owoce są najsmaczniejsze świeżo po zebraniu, ponieważ przechowywane tracą swoją jędrność i smak. Wspaniale nadają się także do sporządzania przetworów, tj. dżemy, konfitury, kompoty, soki, nalewki czy jako dodatek do ciast. Co więcej, świeże poziomki można z powodzeniem mrozić.
Poziomka pospolita — działanie, wskazania do stosowania
Najbardziej znane działanie poziomki to działanie przeciwbiegunkowe, ściągające, napotne, lekko moczopędne, przeciwzapalne i wzmacniające organizm. Te właściwości sprawiają, że można wykorzystywać je w biegunkach, w stanach zapalnych gardła (w postaci płukanek), w przeziębieniach, wspomagająco w leczeniu infekcji dróg moczowych czy do niwelowania niedoskonałości skóry, takich jak wypryski.
Ze względu na niski indeks glikemiczny, owoc poziomki polecany jest osobom z rozregulowaną gospodarką węglowodanową — cukrzykom, osobom ze stanem przedcukrzycowym oraz z insulinoopornością.
Poziomka pospolita — jak dawkować?
Owoce poziomki traktuj jak zdrową przekąskę i odpowiednio dobieraj wielkość porcji zjedzonego leśnego smakołyku. Przesadzenie z ilością może skutkować w głównej mierze bólem brzucha. Podobnie słodkie przetwory czy nalewka z poziomki — powinny być stosowane w porcjach degustacyjnych i z umiarem. Zawarty w nich cukier i alkohol nie są dobre dla zdrowia — zwłaszcza w dużych ilościach.
Pamiętaj, żeby przed spożyciem owoców poziomki dobrze je umyć. Zjedzenie nieumytych owoców może skutkować zarażeniem tasiemcem bąblowcem i wywołaniem groźnej choroby — bąblowicy.
Aby przygotować napar z suszonego liścia poziomki 1-2 łyżeczki suszonych liścia zalej 250 ml wrzątku. Przykryj mieszankę na 15 minut. Po tym czasie przecedź liście. Tak przygotowany napój spożywaj 3-4 razy dziennie.
Leki i suplementy zawierające poziomkę pospolitą
Suszony liść poziomki można kupić jako samodzielny produkt ziołowy. Ponadto stanowi składnik wielu ziołowych mieszanek. Spotkać można go także w składzie kosmetyków — szczególnie tych dla skóry trądzikowej.
Poziomka pospolita w ciąży
Owoce poziomki pospolitej są bogate w witaminy i mikroelementy, dlatego w rozsądnych, umiarkowanych ilościach mogą być bezpiecznie spożywane przez kobiety w ciąży.
Z kolei napary z liści poziomki są niewskazane dla kobiet w ciąży. Dlatego przyszłe mamy powinny unikać preparatów ziołowych na bazie poziomki lub skonsultować ich stosowanie z lekarzem.
Poziomka pospolita — przeciwwskazania i środki ostrożności
Chociaż poziomka pospolita wydaje się rośliną bezpieczną, istnieją pewne przeciwwskazania do jej stosowania. Nie powinny spożywać jej osoby z alergią na poziomki i owoce jagodowe.
Poziomka pospolita — możliwe działania niepożądane
Obecnie brakuje danych na temat działań niepożądanych wynikających ze stosowania poziomki pospolitej.
Poziomka pospolita — interakcje z lekami i innymi ziołami
Obecnie brakuje danych na temat takich interakcji. W przypadku przewlekłego przyjmowania leków radzimy skonsultować się z lekarzem w celu omówienia ewentualnych problemów z łączeniem poziomki pospolitej z tymi preparatami.
Poziomka pospolita w Ziołopedii — podsumowanie
Poziomka pospolita to roślina o cennych właściwościach i wielu zastosowaniach, zarówno w medycynie naturalnej, jak i kuchni czy nawet kosmetyce. To smaczny i cenny dodatek do codziennej diety i uzupełnienie terapii niektórych problemów zdrowotnych. Sięgając czy to po owoce czy po kwiaty i liście poziomki pamiętaj o środkach ostrożności, przeciwwskazaniach i odpowiednich ilościach, bo często więcej nie znaczy lepiej.
Bibliografia
- Poziomka pospolita, Fragaria vesca. Atlas roślin. https://atlas.roslin.pl/plant/7005 (dostęp dnia: 28.12.2024)
- Poziomka pospolita. https://atlasroslin.com/2021/11/29/poziomka-pospolita/ (dostęp dnia: 28.12.2024)
- https://www.dary-podlasia.pl/pl/p/Poziomka-lisc-poziomki-200g-Fragaria-vesca-L....-Dary-Podlasia/178 (dostęp dnia: 28.12.2024)
- Gabryś M. "Poziomka pospolita". https://kwidzyn.gdansk.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/poziomka-pospolita (dostęp dnia: 28.12.2024)
- "Poziomka leśna - czego jeszcze o niej nie wiesz?". https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/poziomka-lesna-czego-jeszcze-o-niej-nie-wiesz (dostęp dnia: 28.12.2024)
Autor
Redakcja ktomalek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
