Marzanka wonna — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Marzanka wonna — właściwości

Marzanka wonna zawiera w sobie związki, takie jak: flawonoidy, glikozydy, witaminę C, garbniki oraz kumaryny. Dzięki temu wykazuje właściwości uszczelniające naczynia krwionośne, przeciwutleniające, przeciwbakteryjne oraz ściągające.

Marzanka wonna — jak wygląda i skąd pochodzi?

Marzanka wonna (łac. Galium odoratum) wywodzi się z terenów Europy i Azji, na których kwitnie do dziś. Można ją spotkać przede wszystkim w klimacie suboceanicznym, rzadziej umiarkowanym. W Polsce występuje głównie na terenach niżowych.

Marzanka wonna jest niewielką rośliną dorastającą do 30 centymetrów wysokości. Wytwarza rozgałęzione, liczne pędy, na których szczycie kwitną białe, drobne kwiaty zebrane w baldachogrona. Na łodygach wyrastają liczne, zielone liście zebrane w okółkach. Dzięki zawartości kumaryn marzanka wonna wytwarza charakterystyczny zapach przypominający siano.

Marzanka wonna — działanie, wskazania do stosowania

Marzanka wonna, przede wszystkim dzięki dużej zawartości kumaryn oraz flawonoidów, działa uszczelniająco na naczynia krwionośne i wspiera krążenie układu limfatycznego. Dzięki właściwościom przeciwutleniającym pozytywie wpływa na leczenie chorób skórnych. Z kolei glikozydy hamują resorpcję wody w cewkach moczowych, zwiększając ilość wydalanego moczu i zapobiegając tym samym powstawaniu kamieni nerkowych. 

Marzanka wonna w zaburzeniach krążenia

Marzanka wonna wykazuje właściwości uszczelniające naczynia krwionośne oraz poprawiające funkcjonowanie układu limfatycznego. Dzieje się to dzięki zmniejszeniu napięcia ścian naczyń krwionośnych i rozszerzaniu ich średnicy. Wpływa to na poprawę krążenia i skutecznie leczy powstające żylaki. Mechanizm ten dotyczy również żylaków odbytu, czyli hemoroidów.

Marzanka wonna w chorobach skóry

Marzanka wonna działa przeciwutleniająco, przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Dzięki temu skutecznie sprawdzi się w zewnętrznym stosowaniu na skórne ropnie i czyraki, niwelując ich powstawanie oraz eliminując powstałe już zmiany.

Marzanka wonna w leczeniu kamicy nerkowej

Marzanka wonna, a dokładniej zawarte w jej składzie glikozydy hamują resorpcję wody w cewkach nerkowych. Powoduje to zwiększenie wydalania moczu, a w konsekwencji poprawia funkcjonowanie układu moczowego, w tym terapię i profilaktykę kamicy nerkowej.

Marzanka wonna — jak dawkować?

Napar z marzanki wonnej

Napar z marzanki wonnej przygotowuje się przez zalanie pół łyżki sproszkowanego ziela szklanką wrzącej wody. Całość należy zostawić pod przykryciem przez 15 minut, a następnie odsączyć i ostudzić. Tak przygotowany napar należy dawkować 2-3 razy dziennie po 1 łyżce rozcieńczonej w szklance przegotowanej wody.

Napar z marzanki wonnej może być stosowany w leczeniu żylaków nóg i odbytu (hemoroidów) oraz w profilaktyce układu krążenia. Należy pamiętać, żeby nie przyjmować preparatów z marzanki wonnej przez okres dłuższy niż 3 tygodnie. Po tym okresie należy zrobić 2 tygodnie przerwy i ponownie można wrócić do stosowania naparu.

Mieszanki ziołowe o działaniu moczopędnym

Marzanka wonna może być stosowana wraz z innymi ziołami o działaniu moczopędnym w mieszance ziołowej. W tym celu należy zmieszać ze sobą po 20 gramów ziela marzanki, kwiatów rumianku, liścia brzozy i korzenia wilżyny,

Łyżkę mieszanki należy zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić pod przykryciem przez 15 minut. Po odcedzeniu i ostudzeniu gotowy napar należy przyjmować 2-3 razy dziennie w dawce około 100 mililitrów. 

Mieszanki ziołowe w zapaleniu dróg moczowych

Marzanka wonna znajduje swoje zastosowanie również w mieszance ziołowej w leczeniu zapalenia dróg moczowych. Taką mieszankę przygotowuje się przez zmieszanie 50 gramów ziela bluszczyka i rdestu ptasiego oraz 20 gramów ziela marzanki, kwiatów rumianku, kwiatów ślazu dzikiego i ziela pięciornika. 

Napar z tej mieszanki przygotowuje się poprzez zalanie 2 łyżek ziół 2 szklankami przegotowanej wody, doprowadza się do wrzenia i pozostawia pod przykryciem przez 2 minuty. Po ostudzeniu i odcedzeniu należy przyjmować pół szklanki naparu 2-3 razy dziennie.

Leki i suplementy zawierające marzankę wonną

Marzanka wonna dostępna jest na rynku w postaci ziela gotowego do kupienia w aptekach i sklepach zielarskich. Z takiego ziela można przygotować domowy napar lub mieszankę ziołową.

Marzanka wonna w ciąży

Marzanka wonna ze względu na brak dostatecznych dowodów wskazujących na jej bezpieczeństwo dla rozwoju płodu nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży oraz w trakcie karmienia piersią. Należy pamiętać, żeby wszystkie leki, zioła oraz suplementy diety skonsultować przed stosowaniem z lekarzem prowadzącym ciążę.

Marzanka wonna — przeciwwskazania i środki ostrożności

Marzanka wonna jest przeciwwskazana do stosowania w trakcie trwania ciąży oraz karmienia piersią. Innymi przeciwwskazaniami do jej przyjmowania są wrzody żołądka oraz zaburzenia krzepnięcia krwi.

Marzanka wonna ze względu na dużą zawartość kumaryn nie powinna być stosowana w większych ilościach niż 1 gram surowca dziennie. Nie zaleca się również przewlekłego przyjmowania preparatów z marzanki wonnej w okresie dłuższym niż 3 tygodnie.

Marzanka wonna — możliwe działania niepożądane

Marzanka wonna stosowana niewłaściwie lub w nadmiarze może wywoływać działania niepożądane. Do najczęściej występujących objawów przedawkowania należy zaliczyć zaburzenia krzepnięcia krwi, biegunki, nudności i wymioty. Przewlekłe stosowanie marzanki wonnej może skutkować uszkodzeniami wątroby.

Marzanka wonna — interakcje z lekami i innymi ziołami

Marzanka wonna, jak każde inne zioło, może wykazywać interakcje z lekami i innymi ziołami. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby stosujące jednocześnie z marzanką inne leki zawierające naturalne lub syntetyczne kumaryny (warfaryna, acenokumarol), niesteroidowe leki przeciwzapalne, sulfonamidy, antybiotyki oraz preparaty tarczycowe.

Marzanka wonna w Ziołopedii — podsumowanie

Marzanka wonna w przeszłości wykorzystywana była jako roślina zapachowa w domach oraz kościołach. Dzięki dużej zawartości kumaryn wykazuje pozytywny efekt na układ krążenia. Należy jednak pamiętać, żeby nie przyjmować preparatów z marzanki w ilościach większych niż 1 gram surowca dziennie przez okres 3 tygodni.

Bibliografia

1. Kahkeshani, N., Farahanikia, B., Mahdaviani, P., Abdolghaffari, A., Hassanzadeh, G., Abdollahi, M., & Khanavi, M. Antioxidant and burn healing potential of Galium odoratum extracts. Research in pharmaceutical sciences, 8(3), 2013. str.:197–203.
2. Martin, B., Bodson, M. Investigation on the morphological and chemical variability of sweet woodruff (Galium odoratum (L.) Scop.) in southern Belgium. Acta Hortic. 2010. str.: 61-66
3. Baser, K.H.C., Ozek, T., Kirimer, N., Deliorman, D., Ergun, F. Composition of the Essential Oils of Galium aparine L. and Galium odoratum (L.). Scop. from Turkey. Journal of Essential Oil Research, 16(4). 2004. str.: 305-307

Autor