Konopie siewne — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Konopie siewne — właściwości

W ostatnich latach właściwości lecznicze konopi siewnych były przedmiotem wielu badań. Działanie medycznej marihuany opiera się głównie na zawartych w niej związkach, takich jak kannabidiol (CBD) czy tetrahydrokannabinol (THC).

THC wpływa na zmniejszenie uwalniania glutaminianów i acetylocholiny w hipokampie oraz noradrenaliny w zakończeniach nerwowych układu współczulnego. Tetrahydrokannabinol ma właściwości psychoaktywne, zmniejsza także odczuwany ból, nudności i wpływa na apetyt. 

Kannabidiol z kolei wykazuje działanie m.in. przeciwpadaczkowe, przeciwzapalne, przeciwlękowe, uspokajające oraz immunomodulujące.

Konopie siewne — jak wygląda i skąd pochodzi?

Konopie siewne (łac. Cannabis sativa) to gatunek rośliny pochodzącej z Azji wschodniej, aktualnie przez powszechną uprawę można ją spotkać na terenie większości kontynentów. Cannabis sativa to roślina z rodziny konopiowatych charakteryzująca się pięciopalczastymi, cienkimi liśćmi w przeciwieństwie do konopi indyjskiej, której liście są mięsiste, twardsze i szersze. Konopia siewna może osiągać wysokość nawet 3 metrów. Jest rośliną jednoroczną i dwupienną, co oznacza, że ma kwiatostany żeńskie i męskie na osobnych roślinach.

Konopie siewne — działanie, wskazania do stosowania

Wokół medycznej marihuany krąży wiele mitów. Na co więc pomagają konopie? Lista wskazań do stosowania marihuany medycznej jest szeroka. Obejmuje m.in.

• terapię chronicznego bólu wywołanego np. chorobami onkologicznym;
• zaburzenia lękowe;
• anoreksję;
• depresję;
• spastyczność w stwardnieniu rozsianym.

Konopie siewne w padaczce

Kannabidiol, szerzej znany jako CBD, to substancja chemiczna pochodząca z konopi siewnych. Działa on w organizmie poprzez wpływ na kanały jonowe, transportery neuroprzekaźników i receptory transbłonowe. CBD w przeciwieństwie do tetrahydrokannabinol (THC), który również jest zawarty w konopiach siewnych, jest pozbawiony właściwości psychoaktywnych. Dzięki temu jest prawie całkowicie pozbawiony efektu uzależniającego.

W ostatnich latach przeprowadzono badania potwierdzające korzystny wpływ CBD na zmniejszenie częstości napadów u pacjentów z zespołem Lennoxa-Gastauta (dziecięca encefalopatia padaczkowa) i zespołem Draveta (ciężka padaczka miokloniczna niemowląt). Przy stosowaniu większych dawek CBD długoterminowo zaobserwowano nie tylko redukcję liczby napadów padaczkowych, ale także spadek ich nasilenia.

Konopie siewne w leczeniu bólu

Przeciwbólowe działanie konopi siewnych jest ściśle powiązane z obecnością CBD w suszu. Marihuana jest stosowana u pacjentów cierpiących na bóle przewlekłe, silne i neuropatyczne, a jednym z najczęstszych przypadków, gdy jest ona przepisywana, jest ból u pacjentów onkologicznych. 

Istotną przewagą CBD nad niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi jest brak wpływu na błonę śluzową żołądka.

Konopie siewne w spastyczności mięśni

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą i postępującą chorobą, która charakteryzuje się demielinizacją ośrodkowego układu nerwowego. Jednym z jej objawów jest spastyczność mięśni, czyli nadmiernie zwiększone napięcie mięśniowe. Istnieje niewiele skutecznych metod leczenia tych objawów. W ostatnich badaniach klinicznych wykazano terapeutyczne działanie aerozolu zawierającego THC i CBD. 

Pomimo obiecujących wyników, konieczne są dalsze badania kliniczne w celu oceny długoterminowego bezpieczeństwa i skuteczności stosowania marihuany w leczeniu spastyczności mięśniowej u pacjentów z SM.

Konopie siewne — jak dawkować?

Medyczna marihuana jest dostępna na receptę w aptekach. Do jej użycia potrzebny jest waporyzator. Służy on do podgrzania suszu. Podczas tego procesu pacjent inhaluje się powstałą parą, która dostaje się do płuc. Substancje aktywne obecne w parze, wywołują efekt już po kilku minutach. 

Dostępny jest w aptekach także aerozol do stosowania w jamie ustnej zawierający wyciągi z Cannabis. Powinien być on dawkowany zgodnie z zaleceniami producenta.

Na rynku obecne są także oleje z konopi, tabletki i kapsułki, które również powinny być stosowane według wytycznych zawartych na ulotce. 

Znaleźć można nawet kawę z nasion. Na co pomaga kawa z nasion konopi? Uważana jest ona za bezkofeinowy zamiennik zwykłej kawy. Jej przyrządzenie polega na zalaniu wrzątkiem jednej łyżeczki kawy i parzeniu jej przez 10 minut.

Leki i suplementy zawierające konopie siewne

W Polsce w części aptek można dostać susz konopny, który jest zarejestrowany jako lek recepturowy.

Poza tym na rynku można znaleźć olejki czy kapsułki z CBD oraz kosmetyki zawierające konopie siewne.

Konopie siewne w ciąży

Medyczna marihuana jest przeciwwskazana w ciąży i w okresie karmienia piersią.

Konopie siewne — przeciwwskazania i środki ostrożności

Stosowanie konopi siewnych jest przeciwwskazane u pacjentów zmagających się z niestabilnymi chorobami układu krążenia, u osób uczulonych na którykolwiek ze związków konopi, u osób niestabilnych psychiatrycznie, uzależnionych od innych substancji psychoaktywnych, czy u kobiet będących w ciąży lub karmiących piersią. 

Konopie siewne — możliwe działania niepożądane

Działaniami niepożądanymi związanymi bezpośrednio z procesem wdychania oparów konopi siewnych są m.in. podrażnienie gardła i kaszel czy suchość w jamie ustnej. Poza tym stosowanie marihuany i produktów z niej pochodzących może wiązać się z wystąpieniem dolegliwości takich jak: zawroty głowy, senność, zaburzenia koordynacji ruchowej, zwiększenie apetytu, tachykardia, paranoja czy zmniejszenie uwagi.

Konopie siewne — interakcje z lekami i innymi ziołami

Równoczesne stosowanie warfaryny z preparatami zawierającymi THC lub CBD może prowadzić do zwiększenia stężenia warfaryny we krwi. Natomiast przy stosowaniu leków przeciwpadaczkowych, takich jak topiramat, rufinamid, eslikarbazepina, zonisamid i walproiniany z CBD, obserwuje się zwiększenie stężenia tych leków w surowicy. W przypadku klobazamu stężenie może się zmniejszyć.

Należy zachować szczególną ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu leków z grupy silnych inhibitorów i induktorów enzymu CYP3A4.

Konopie siewne w Ziołopedii — podsumowanie

Pomimo rejestracji marihuany w wielu jednostkach chorobowych, warto zauważyć, że jest ona najczęściej zalecana jako lek uzupełniający terapię. Bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej nie należy samodzielnie odstawiać zalecanych wcześniej leków.

Bibliografia

1. Lattanzi, S., Brigo, F., Trinka, E., Zaccara, G., Cagnetti, C., Del Giovane, C., & Silvestrini, M. (2018). Efficacy and Safety of Cannabidiol in Epilepsy: A Systematic Review and Meta-Analysis. Drugs, 78(17), 1791–1804. 
2. Rock, E. M., & Parker, L. A. (2021). Constituents of Cannabis Sativa. Advances in experimental medicine and biology, 1264, 1–13.
3. Markowska J., Polak E., Drabent A., Żak A. "Konopie siewne Cannabis sativa L. – odmiany, właściwości, zastosowanie".  ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2021, 28, 2 (127), 90 – 105.
4. Pokrywka M., Góralska J., Solnica B. "Kannabinoidy – nowy oręż do walki z nowotworami?". Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej (Advances in Hygiene and Experimental Medicine) 70(70):1309-1320.
5. Kaniewski R., Pniewska I., Kubacki A., Strzelczyk M. "Konopie siewne (Cannabis sativa L.) – wartościowa roślina użytkowa i lecznicza". Postępy Fitoterapii 2017; 18(2): s. 139-144.

Autor