Darmowe leki dla dzieci i młodzieży do 18. roku życia – jakie leki znalazły się na liście i komu przysługują?

Lista „18 minus” - komu przysługują bezpłatne leki?

13 lipca 2023 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a także ustawę o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych. 29 sierpnia 2023 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę rozszerzającą grupy pacjentów, którym przysługiwać będą nieodpłatne leki, a zmiany te weszły w życie już 1 września.

Dzięki tym zmianom rozszerzono grupę osób uprawnionych do bezpłatnych leków. W przypadku darmowych leków dla seniorów z dofinansowania skorzystać będą mogli pacjenci po ukończeniu 65. roku życia. Wzorem tego rozwiązania wprowadzono nowy wykaz – listę bezpłatnych leków dla dzieci i młodzieży do 18. roku życia. Jak informuje Ministerstwo Zdrowia, wykaz ten to efekt współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia, konsultantami krajowymi oraz Agencją Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT).

Wykaz bezpłatnych leków „18 minus” – ile leków objęto refundacją?

Opublikowany na stronie resortu zdrowia wykaz liczy 2825 pozycji (wykaz D1), które rozumiane są jako indywidualne kody GTIN. Obejmuje on prawie 280 substancji czynnych, umieszczonych w 216 grupach limitowych. 

Wśród refundowanych leków znalazły się m.in. środki przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze, a także liczne leki antyhistaminowe, przeciwcukrzycowe, stosowane w chorobach dróg oddechowych czy schorzeniach układu sercowo-naczyniowego. 

Które leki będą dostępne nieodpłatnie?

Leki dostępne nieodpłatnie to przede wszystkim te, które były już wcześniej objęte refundacją. Cena części z nich nie była wysoka, niemniej taka zmiana to zawsze dodatkowa korzyść dla domowego budżetu. Są jednak preparaty, których ceny są wysokie lub znacząco wahają się, w zależności od zmian na liście refundacyjnej. Dobrym tego przykładem są wyciągi alergenowe roztoczy kurzu domowego Novo-Helisen Depot – cena dawki podtrzymującej regularnie zmienia się przy okazji nowelizacji listy refundacyjnej. Od 1 września dopłata pacjenta wzrośnie z 33,60 zł do 486,30 zł, jednak pacjenci do 18. roku życia otrzymają lek nieodpłatnie.

Ponadto w wykazie znalazły się m.in.:

• Szczepionki przeciwko grypie – czterowalentne szczepionki Influvac Tetra i Vaxigrip Tetra, a także donosowa szczepionka Fluenz Tetra. Do tej pory rodzice mogli skorzystać z refundacji w wysokości 50%.
• Szczepionka przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) typu 16 i 18 pod nazwą Cervarix. Szczepionka jest dostępna z refundacją w całym zakresie zarejestrowanych wskazań u osób od ukończenia 9. roku życia.
• Wyciągi alergenowe roztoczy kurzu domowego Novo-Helisen Depot w stężeniach 1-3 oraz standaryzowany wyciąg alergenowy roztoczy kurzu domowego Acarizax, a także mieszanki alergoidów pyłku roślin Purethal.
• Leki zawierające m.in. amoksycylinę (np. Amotaks, Ospamox, Hiconcil), połączenie amoksycyliny z kwasem klawulanowym (m.in. Amoksiklav ES, Amylan, Augmentin, Ramoclav, Taromentin), penicylinę fenoksymetylową (Ospen), klindamycynę (Clindamycin-MIP, Dalacin C).
• Preparaty witaminowe – Vitaminum B12 WZF, Vitacon (witamina K1), Juvit D3.
• Leki stosowane w cukrzycy, w tym preparaty z metforminą (np. Avamina, Formetic, Glucophage XR, Metformax SR, Siofor), insuliny (np. Fiasp, NovoRapid PenFill, Humalog, Insulatard Penfill, Liprolog KwikPen).
• Leki przeciwpadaczkowe (m.in. Amizepin, Finlepsin, Trileptal, Convulex, Depakine Chrono, Lamitrin, Symla).
• Preparaty stosowane w obturacyjnych chorobach dróg oddechowych (m.in. BDS N, Budixon Neb, Pulmicort, Airbufo Forspiro, Salmex, Asaris, Seretide, Berodual).
• Leki przeciwhistaminowe o działaniu przeciwalergicznym m.in. (Allertec, Hitaxa, Flonidan, Loratan, Contrahist, Zyx, Zyrtec, Cezera)

Na wykazie znalazły się także m.in. leki okulistyczne, leki psycholeptyczne i psychoanaleptyczne, preparaty o działaniu immunosupresyjnym, środki na nadkwaśność, nudności i schorzenia jelit, leki przeciwzapalne i przeciwreumatyczne, kortykosteroidy czy leki stosowane w terapii hormonalnej. Nie sposób wymienić wszystkie te preparaty. Aktualną listę bezpłatnych leków dla dzieci można sprawdzić na KtoMaLek.pl.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać darmowe leki?

Aby pacjent mógł otrzymać lek bezpłatnie, muszą zostać spełnione pewne warunki:

• Główne kryterium to odpowiedni wiek – z refundacji mogą więc skorzystać dzieci i młodzież, które nie ukończyły 18 lat. Wiek weryfikowany jest przez numer PESEL. Jeżeli pacjent nie ma numeru PESEL, bierze się pod uwagę jego wiek urodzenia.
• Lek musi znajdować się w wykazie „18-”, czyli na liście leków, które objęte są refundacją na podstawie aktualnego obwieszczenia refundacyjnego i mają udokumentowaną skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w populacji niepełnoletnich pacjentów.
• Musi zachodzić wskazanie do refundacji, co oznacza, że darmowy lek będzie przysługiwał, jeśli lekarz zdiagnozował u dziecka schorzenie, które zawiera się w zakresie wskazań objętych refundacją dla danego leku.
• Receptę na bezpłatny lek musi wystawić lekarz lub pielęgniarka uprawnieni do wypisania na recepcie bezpłatnych leków dla nieletnich pacjentów.
• WAŻNE! Na recepcie w rubryce „kod uprawnień dodatkowych pacjenta” lekarz lub pielęgniarka musi wpisać „DZ”.

Źródła:

1. https://www.gov.pl/web/zdrowie/obwieszczenie-ministra-zdrowia-z-dnia-30-sierpnia-2023-r-w-sprawie-wykazu-refundowanych-lekow-srodkow-spozywczych-specjalnego-przeznaczenia-zywieniowego-oraz-wyrobow-medycznych-na-1-wrzesnia-2023-r 
2. https://dziennikmz.mz.gov.pl/legalact/2023/73/ 
3. https://www.pap.pl/aktualnosci/jest-lista-bezplatnych-lekow-dla-dzieci-do-18-lat-i-seniorow-65 

Autor