GLUCOPHAGE XR

Jedna tabletka o przedłużonym uwalnianiu zawiera 1000 mg metforminy chlorowodorku, co
odpowiada 780 mg metforminy.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

• Nadwrażliwość na metforminę lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu.

• Cukrzycowa kwasica ketonowa, stan przedśpiączkowy w cukrzycy.

• Niewydolność nerek lub zaburzenia czynności nerek (klirens kreatyniny < 60 ml/min).

• Ostre stany chorobowe wiążące się z ryzykiem zaburzeń czynności nerek, takie jak:
odwodnienie, ciężkie zakażenie, wstrząs.

• Ostre lub przewlekłe choroby mogące być przyczyną niedotlenienia tkanek, takie jak:
niewydolność serca lub niewydolność oddechowa, niedawno przebyty zawał mięśnia
sercowego, wstrząs.

• Niewydolność wątroby, ostre zatrucie alkoholem, alkoholizm.

Podczas rozpoczynania leczenia najczęstszymi objawami niepożądanymi są nudności,
wymioty, biegunka, ból brzucha i utrata apetytu, które w większości przypadków ustępują
samoistnie. W celu zapobiegania ich wystąpieniu zaleca się powolne zwiększanie dawki.

W czasie leczenia metforminą mogą wystąpić niżej wymienione działania niepożądane.
Częstość ich występowania zdefiniowano następująco: bardzo często > 1/10;
często > 1/100, < 1/10; niezbyt często > 1/1000 , < 1/100; rzadko > 1/10 000 , < 1/1000;
bardzo rzadko < 1/10 000.

W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania działania niepożądane są
wymienione zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem.

Zaburzenia metabolizmu i odżywiania:
Bardzo rzadko:

Kwasica mleczanowa (patrz punkt 4.4)

Zmniejszenie wchłaniania witaminy B12 ze zmniejszeniem jej stężenia w surowicy
podczas długotrwałego stosowania metforminy.

U pacjenta z niedokrwistością megaloblastyczną należy rozważyć taką etiologię.

Zaburzenia układu nerwowego:
Często: zaburzenia smaku.

Zaburzenia żołądka i jelit:

Bardzo często: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, jak: nudności, wymioty, biegunka, ból
brzucha, utrata apetytu. Te objawy niepożądane występują najczęściej na początku leczenia i
w większości przypadków przemijają samoistnie. Aby im zapobiec, zaleca się przyjmowanie
metforminy w czasie posiłku lub po posiłku. Powolne zwiększanie dawki może poprawić
tolerancję leku ze strony przewodu pokarmowego.

Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych:

Bardzo rzadko: pojedyncze przypadki o nieprawidłowych wynikach badań czynności wątroby
lub zapalenie wątroby ustępujące po odstawieniu metforminy.

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej:

Bardzo rzadko: reakcje skórne takie jak: rumień, świąd skóry, pokrzywka.

W monoterapii i w skojarzeniu z innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi:

• Glucophage XR 1000 mg należy przyjmować raz na dobę podczas wieczornego posiłku.
Maksymalna zalecana dawka wynosi 2 tabletki na dobę.

• Glucophage XR 1000 mg jest wskazany w leczeniu podtrzymującym u pacjentów
aktualnie leczonych metforminy chlorowodorkiem w dawce 1 g lub 2 g.

W razie zamiany produktów dobowa dawka leku Glucophage XR powinna być
równoważna z aktualnie stosowaną dawką metforminy chlorowodorku.

• U pacjentów leczonych metforminą w dawce powyżej 2 g na dobę, w postaci tabletek o
natychmiastowym uwalnianiu nie zaleca się zamiany na Glucophage XR.

• U pacjentów rozpoczynających leczenie metforminy chlorowodorkiem zazwyczaj dawka
początkowa produktu Glucophage XR to 500 mg raz na dobę podczas wieczornego
posiłku.

Po 10-15 dniach należy dostosować dawkę na podstawie stężenia glukozy we krwi.
Powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję ze strony przewodu pokarmowego.

• Jeśli podawanie metforminy chlorowodorku o przedłużonym uwalnianiu w dawce 2 g raz
na dobę nie zapewnia odpowiedniej kontroli glikemii, można zamienić produkt na
standardowy metforminy chlorowodorek o natychmiastowym uwalnianiu, w maksymalnej
dawce 3 g na dobę.

• W przypadku zamiany innego doustnego leku przeciwcukrzycowego na Glucophage XR,
należy odstawić poprzednio stosowany lek. Najpierw należy zastosować produkt
Glucophage XR 500 mg, po czym odpowiednio dopasować dawkę i produkt Glucophage
XR 1000 mg, stosować w sposób opisany powyżej.

W skojarzeniu z insuliną:

Metformina i insulina mogą być stosowane jednocześnie w celu uzyskania lepszej kontroli
stężenia glukozy we krwi. Zwykle dawka początkowa preparatu Glucophage XR to 1 tabletka
500 mg raz na dobę, podczas wieczornego posiłku, natomiast dawkę insuliny ustala się
na podstawie wyników badania stężenia glukozy we krwi.

Po ustaleniu dawki można rozważyć zastosowanie Glucophage XR 1000 mg.

Pacjenci w podeszłym wieku:

Z uwagi na ryzyko zaburzeń czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku
dawkę metforminy należy ustalić na podstawie parametrów czynności nerek.
Podczas leczenia konieczna jest regularna kontrola czynności nerek (patrz punkt 4.4).

Dzieci:

Z powodu braku odpowiednich danych, produktu Glucophage XR nie należy stosować u
dzieci.

Kwasica mleczanowa:

Kwasica mleczanowa jest rzadko występującym, ale groźnym (z wysoką śmiertelnością w
razie braku natychmiastowego leczenia) powikłaniem metabolicznym mogącym powstać w
wyniku kumulacji metforminy. Zgłoszone przypadki kwasicy mleczanowej u chorych
leczonych metforminą występowały przede wszystkim u pacjentów z cukrzycą ze znaczną
niewydolnością nerek. Ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej można i należy zmniejszyć
poprzez dokładną ocenę również innych czynników ryzyka sprzyjających kwasicy

mleczanowej, do których należą: źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie,
nadużywanie alkoholu, niewydolność wątroby i inne stany związane z niedotlenieniem.
Rozpoznanie:

Należy wziąć pod uwagę ryzyko kwasicy mleczanowej w przypadku nietypowych objawów
takich jak skurcze mięśni z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, jak ból
brzucha czy ciężkie osłabienie.

Następstwem może być oddech kwasiczy, ból brzucha, hipotermia i śpiączka. W badaniach
laboratoryjnych stwierdza się zmniejszenie pH krwi, zwiększenie stężenia mleczanów w
osoczu powyżej 5 mmol/l, zwiększenie luki anionowej oraz zwiększenie stosunku stężenia
mleczanów do stężenia pirogronianów we krwi. W przypadku podejrzenia kwasicy
metabolicznej metforminę należy odstawić, a pacjenta natychmiast umieścić w szpitalu (patrz
punkt 4.9). _

Czynność nerek:

Ponieważ metformina jest wydalana przez nerki, przed rozpoczęciem leczenia oraz regularnie
w czasie leczenia należy oznaczać klirens kreatyniny (można go obliczyć na podstawie stężeń
kreatyniny w surowicy przy pomocy wzoru Cockcrofta-Gaulta):

• przynajmniej raz w roku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek,

• przynajmniej 2 do 4 razy w roku u pacjentów z klirensem kreatyniny na dolnej granicy
normy oraz u osób w podeszłym wieku.

Zaburzenie czynności nerek u osób w podeszłym wieku występuje często i jest bezobjawowe.
Szczególną ostrożność należy zachować w sytuacjach, w których czynność nerek może być
zaburzona, np. na początku stosowania leków hipotensyjnych, moczopędnych oraz na
początku leczenia niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ).

Stosowanie środków kontrastujących zawierających jod:

Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod podczas badań
radiologicznych może być przyczyną niewydolności nerek. Może to powodować kumulację
metforminy i sprzyjać rozwojowi kwasicy mleczanowej. Metforminę należy koniecznie
odstawić przed badaniem lub na czas badania. Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po
48 godzinach od badania i tylko po ocenieniu czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona
prawidłowa (patrz punkt 4.5).

Zabiegi chirurgiczne:

Metforminę należy odstawić na 48 godzin przed planowanym zabiegiem chirurgicznym w
znieczuleniu ogólnym, dordzeniowym lub zewnątrzoponowym. Podawanie leku można
wznowić nie wcześniej niż po 48 godzinach od zabiegu lub wznowieniu żywienia doustnego i
tylko po stwierdzeniu, że czynność nerek jest prawidłowa.

Inne ostrzeżenia:

Wszyscy pacjenci powinni przestrzegać zaleceń diety z regularnym przyjmowaniem
węglowodanów w ciągu dnia. Pacjenci z nadwagą powinni ponadto kontynuować dietę
niskokaloryczną.

Należy regularnie wykonywać kontrolne badania laboratoryjne typowe dla cukrzycy.

Sama metformina nie wywołuje hipoglikemii, ale zaleca się ostrożność, gdy jest stosowana w
skojarzeniu z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodne
sulfonylomocznika lub meglitynidy).

Otoczka tabletki może być widoczna w stolcu. Należy poinformować o tym pacjenta.

Kwasica mleczanowa:

Kwasica mleczanowa jest rzadko występującym, ale groźnym (z wysoką śmiertelnością w
razie braku natychmiastowego leczenia) powikłaniem metabolicznym mogącym powstać w
wyniku kumulacji metforminy. Zgłoszone przypadki kwasicy mleczanowej u chorych
leczonych metforminą występowały przede wszystkim u pacjentów z cukrzycą ze znaczną
niewydolnością nerek. Ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej można i należy zmniejszyć
poprzez dokładną ocenę również innych czynników ryzyka sprzyjających kwasicy

mleczanowej, do których należą: źle kontrolowana cukrzyca, ketoza, długotrwałe głodzenie,
nadużywanie alkoholu, niewydolność wątroby i inne stany związane z niedotlenieniem.
Rozpoznanie:

Należy wziąć pod uwagę ryzyko kwasicy mleczanowej w przypadku nietypowych objawów
takich jak skurcze mięśni z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, jak ból
brzucha czy ciężkie osłabienie.

Następstwem może być oddech kwasiczy, ból brzucha, hipotermia i śpiączka. W badaniach
laboratoryjnych stwierdza się zmniejszenie pH krwi, zwiększenie stężenia mleczanów w
osoczu powyżej 5 mmol/l, zwiększenie luki anionowej oraz zwiększenie stosunku stężenia
mleczanów do stężenia pirogronianów we krwi. W przypadku podejrzenia kwasicy
metabolicznej metforminę należy odstawić, a pacjenta natychmiast umieścić w szpitalu (patrz
punkt 4.9). _

Czynność nerek:

Ponieważ metformina jest wydalana przez nerki, przed rozpoczęciem leczenia oraz regularnie
w czasie leczenia należy oznaczać klirens kreatyniny (można go obliczyć na podstawie stężeń
kreatyniny w surowicy przy pomocy wzoru Cockcrofta-Gaulta):

• przynajmniej raz w roku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek,

• przynajmniej 2 do 4 razy w roku u pacjentów z klirensem kreatyniny na dolnej granicy
normy oraz u osób w podeszłym wieku.

Zaburzenie czynności nerek u osób w podeszłym wieku występuje często i jest bezobjawowe.
Szczególną ostrożność należy zachować w sytuacjach, w których czynność nerek może być
zaburzona, np. na początku stosowania leków hipotensyjnych, moczopędnych oraz na
początku leczenia niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ).

Stosowanie środków kontrastujących zawierających jod:

Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod podczas badań
radiologicznych może być przyczyną niewydolności nerek. Może to powodować kumulację
metforminy i sprzyjać rozwojowi kwasicy mleczanowej. Metforminę należy koniecznie
odstawić przed badaniem lub na czas badania. Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po
48 godzinach od badania i tylko po ocenieniu czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona
prawidłowa (patrz punkt 4.5).

Zabiegi chirurgiczne:

Metforminę należy odstawić na 48 godzin przed planowanym zabiegiem chirurgicznym w
znieczuleniu ogólnym, dordzeniowym lub zewnątrzoponowym. Podawanie leku można
wznowić nie wcześniej niż po 48 godzinach od zabiegu lub wznowieniu żywienia doustnego i
tylko po stwierdzeniu, że czynność nerek jest prawidłowa.

Inne ostrzeżenia:

Wszyscy pacjenci powinni przestrzegać zaleceń diety z regularnym przyjmowaniem
węglowodanów w ciągu dnia. Pacjenci z nadwagą powinni ponadto kontynuować dietę
niskokaloryczną.

Należy regularnie wykonywać kontrolne badania laboratoryjne typowe dla cukrzycy.

Sama metformina nie wywołuje hipoglikemii, ale zaleca się ostrożność, gdy jest stosowana w
skojarzeniu z insuliną lub innymi doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. pochodne
sulfonylomocznika lub meglitynidy).

Otoczka tabletki może być widoczna w stolcu. Należy poinformować o tym pacjenta.

Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z:
Alkoholem

Ostre zatrucie alkoholem wiąże się ze zwiększonym ryzykiem kwasicy mleczanowej,
szczególnie w przypadku:

głodzenia lub niedożywienia, niewydolności wątroby.

Należy unikać spożywania alkoholu i produktów leczniczych zawierających alkohol.
Środkami kontrastującymi zawierającymi jod

Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod może prowadzić do
niewydolności nerek, a w jej wyniku do kumulacji metforminy, co zwiększa ryzyko kwasicy
mleczanowej.

Metforminę należy koniecznie odstawić przed badaniem lub w momencie badania.
Leczenie można wznowić nie wcześniej niż po 48 godzinach od badania i tylko po ocenie
czynności nerek i stwierdzeniu, że jest prawidłowa (patrz punkt 4.4).

Należy stosować ostrożnie z:

Produktami leczniczymi o wewnętrznej aktywności hiperglikemicznej (np.
glikokortykosteroidy (podawane ogólnie i miejscowo) i sympatykomimetyki)
Konieczna może być częstsza kontrola stężenia glukozy we krwi, szczególnie na początku
leczenia. W razie potrzeby, w czasie leczenia odpowiednim produktem leczniczym i po jego
odstawieniu, należy zmodyfikować dawkę metforminy.

Lekami moczopędnymi, zwłaszcza diuretykami pętlowymi

Mogą zwiększać ryzyko kwasicy mleczanowej ze względu na możliwość zaburzania
czynności nerek.

Metformina stosowana w monoterapii nie powoduje hipoglikemii i tym samym nie ma
wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń
mechanicznych w ruchu.

Należy jednak zwrócić uwagę pacjenta na ryzyko wystąpienia hipoglikemii w przypadku
stosowania metforminy jednocześnie w skojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi
(np. pochodne sulfonylomocznika, insulina lub meglitynidy).

Po dawkach metforminy chlorowodorku do 85 g nie obserwowano hipoglikemii,
jednak w takich przypadkach występowała kwasica mleczanowa. Znaczne przedawkowanie
metforminy lub współistnienie innych czynników ryzyka może spowodować kwasicę
mleczanową.

Kwasica mleczanowa jest stanem zagrażającym zdrowiu lub życiu i wymaga leczenia
szpitalnego.

Najskuteczniejszą metodą usuwania mleczanów i metforminy z organizmu jest hemodializa.