Białko w moczu — czy to objaw choroby? Przyczyny białkomoczu i diagnostyka

Białko w moczu – objawy

Białkomocz jest często bezobjawowy i rozpoznaje się go przypadkowo. Jak wygląda białko w moczu? Nie da się go zauważyć gołym okiem, ale jednym z objawów białka w moczu może być pienienie się podczas oddawania moczu.

Białko w moczu – normy

U zdrowego człowiek białko niemal nie przedostaje się do moczu. Brak białka w moczu jest zjawiskiem normalnym. Ślad białka w moczu również nie musi być groźny, ale jeśli pojawia się regularnie, warto skonsultować się z lekarzem. 

Norma wydalania białka z moczem u osób dorosłych wynosi poniżej 15 mg/dl.  Czasami zaleca się dobową zbiórkę moczu, aby oznaczyć ilość białka pojawiającego się w moczu w ciągu 24 godzin. Zbiórka moczu jest problematyczna dla pacjenta i może być niedokładna, dlatego często mierzy się zawartość białka w jednorazowej próbce. Dobrze obrazuje to m.in. stosunek białka do kreatyniny w moczu. Powinien on wynosić poniżej 50 mg/mmol. 

Gdy wynik białka w moczu przekracza 30 mg/dl, zdecydowanie powinniśmy przyjrzeć się temu bliżej.

Paski do badania białka w moczu

Paski do badania białka w moczu mogą pełnić funkcję wskazówki, ale nie dają pewności wyniku. Różnią się wrażliwością na różne rodzaje białek i minimalnym stężeniem, jakie mogą wykryć. Dokładny wynik może dać jedynie badanie laboratoryjne. 

Śladowe ilości białka w moczu wykryte w teście paskowym nie mają dużego znaczenia. Najlepiej wykonać badanie laboratoryjne moczu, aby dokładnie oznaczyć ilość białka wydalanego z moczem. Obecność białka w moczu najlepiej mierzyć w próbce pobranej wcześnie rano.

Białkomocz – przyczyny

Ważną przyczyną białkomoczu są problemy z nerkami. Jeśli masz podwyższone białko w moczu koniecznie skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub nefrologiem. 

U niektórych osób występuje białkomocz ortostatyczny – pojawia się, kiedy pacjent przebywa w pozycji stojącej przez kilka godzin w ciągu dnia. Białko pojawia się tylko w moczu pobranym w środku dnia, ale nie ma go w moczu porannym. Białkomocz ortostatyczny zazwyczaj nie jest groźny. 

U kobiet możliwe jest wykrycie białka w moczu na skutek zanieczyszczenia próbki moczu wydzieliną z pochwy. 

Inne przyczyny białkomoczu

Nie powinno się go bagatelizować, ale przyczyna białkomoczu nie musi być groźna. Taki stan może pojawić się on po wysiłku fizycznym, w odwodnieniu, podczas gorączki lub infekcji (szczególnie dróg moczowych). W takich wypadkach najczęściej to podwyższone stężenie samodzielnie się normuje. 

Białko w moczu u dzieci

Norma białka w moczu u dziecka wynosi 20-35 mg/dl. Prawidłowe wartości białka w moczu u dzieci mogą się różnić w zależności od wieku dziecka. Białko w moczu u niemowlaka powinno wynosić do 35 mg/dl.

Białko w moczu w ciąży

Podczas ciąży w całym ciele, także w nerkach, zachodzi wiele zmian, w związku z czym akceptowalna wartość białka w moczu u ciężarnej wynosi 30 mg/dl. Białko w moczu w ciąży może być podwyższone zwłaszcza po 20. tygodniu ciąży. 

Białko w moczu w cukrzycy

Jednym z powikłań cukrzycy może być uszkodzenie nerek. U osób z cukrzycą białkomocz powyżej 30 mg/dl powinien może wskazywać na nefropatię cukrzycową (uszkodzenie nerek w wyniku cukrzycy). W leczeniu białkomoczu w cukrzycy ważne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu cukru we krwi. Skuteczne leczenie przeciwcukrzycowe daje dobre efekty w kontroli nefropatii. 

Jak pozbyć się białka w moczu?

Najlepszym domowym sposobem na białkomocz jest zdrowy tryb życia. Utrzymanie prawidłowej masy ciała, regularne ćwiczenia i rzucenie palenia tytoniu pomogą ograniczyć białkomocz. 

W leczeniu białkomoczu korzysta się z niektórych leków na nadciśnienie należących do inhibitorów konwertazy angiotensyny lub sartanów np. kaptopril, enalapril, telmisartan, losartan. Działają one ochronnie na nerki i mogą być stosowane u pacjentów nawet bez nadciśnienia. 

Dostępność leków w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić w serwisie KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. https://www.mp.pl/cukrzyca/powiklania/66473,nefropatia-cukrzycowa (Dostęp 10.10.2023)
2. https://www.nice.org.uk/guidance/ng203/chapter/recommendations  (Dostęp 10.10.2023)
3. Topham, P. (Tłum. Koźmińska, E.) (2009). Choroby nerek przebiegające z białkomoczem. Proteinuric Renal Disease Clinical Medicine 2009; 9(3), 284-287
4. MAYBURY, H., & WAUGH, J. (2005). PROTEINURIA IN PREGNANCY – JUST WHAT IS SIGNIFICANT? Fetal and Maternal Medicine Review, 16(1), 71-95. doi: 10.1017/S0965539504001445 
5. Viteri, B., & Reid-Adam, J. (2018). Hematuria and Proteinuria in Children. Pediatrics in review, 39(12), 573–587. https://doi.org/10.1542/pir.2017-0300 

Autor