Zespół suchego oka - co może go wywołać? Jak poradzić sobie z objawami ZSO?

Co może wywołać suchość oka?

Zespół suchego oka (ZSO) jest jednostką chorobową, polegającą na niewystarczającym wydzielaniu płynu łzowego lub zmianach w jego składzie, które prowadzą do złuszczania i uszkodzeń w obrębie gałki ocznej. Wśród przyczyn ZSO wyróżnia się m.in:

• choroby o charakterze autoimmunologicznym, 
• choroby tarczycy (nadczynność tarczycy, stany zapalne gruczołu tarczowego, wole guzowate),
• choroby nowotworowe (chłoniaki, guzy w obrębie gruczołu łzowego, guzy naczyniowe, guzy naciekające z okolicznych struktur), 
• choroby neurologiczne (porażenie nerwu czaszkowego V),
• uszkodzenia gruczołu łzowego, w wyniku zabiegów chirurgicznych w jego okolicy,
• stosowanie niektórych leków. 

Częstym podłożem zespołu suchego oka jest zmniejszenie zawartości mucyny w obrębie płynu łzowego, co wiąże się z jego niestabilnością i możliwością przerwania. Zjawisko to może wynikać m.in. z niewystarczającej podaży witaminy A lub przewlekłego zapalenia spojówek.

Jak może objawiać się zespół suchego oka?

Wśród charakterystycznych objawów zespołu suchego oka można wyróżnić pieczenie oraz obustronne zaczerwienienie oczu. Pacjenci często narzekają na uczucie występowania piasku pod powiekami, co związane jest z punktowymi uszkodzeniami rogówki. Nie każdy chory na zespół suchego oka będzie doświadczał suchości w obrębie oczu, ze względu na fakt, że produkcja łez w przebiegu choroby może być zachowana, a nawet zwiększona. Niemożność nawilżenia oczu wynika w tym przypadku z nieprawidłowego składu płynu łzowego.

Objawy związane z zespołem suchego oka nasilają się zimą, w związku z obniżoną wilgotnością powietrza w pomieszczeniach i trwający wtedy sezon grzewczy. Dolegliwości stają się także bardziej uciążliwe w upalne dni, gdyż wysoka temperatura zwiększa parowanie filmu łzowego. Ponadto na wystąpienie zespołu suchego oka szczególnie narażeni są pracownicy biurowi, ze względu na rzadsze mruganie przed ekranem komputera i niewystarczające rozprowadzanie płynu łzowego po powierzchni oka.

Krople do oczu bez konserwantów w zespole suchego oka

W zespole suchego oka zastosowanie znajdują krople do oczu o działaniu nawilżającym.

W ich składzie można znaleźć m.in. hialuronian sodu (Hyal-Drop Multi), trehalozę (Thealoz), sorbitol (Hylo Comod) i glikol polietylenowy (Systane Ultra). W przypadku długotrwałego stosowania kropli do oczu, najlepszym wyborem będą preparaty, które nie mają w składzie konserwantów i tym samym nie wykazują działania drażniącego. 

Chorzy na zespół suchego oka powinni stosować krople regularnie, co pozwali na optymalne nawilżenie oczu. Warto pamiętać, że im gęstsze są krople, tym rzadziej można je dawkować, jednak zwiększona lepkość może przez jakiś czas zaburzać prawidłowe widzenie. Jest to szczególnie istotne w przypadku kierowców, którzy muszą zachować odpowiedni odstęp czasu pomiędzy aplikacją kropli, a rozpoczęciem jazdy samochodem. 

Poza kroplami do oczu, w aptekach można dostać również żele i maści do oczu o działaniu nawilżającym, które mogą przynieść dłuższą ulgę w uciążliwych objawach zespołu suchego oka. Warto stosować je wieczorem, by zapewnić oczom odpowiednią regenerację i zapobiec uczuciu suchych oczu po przebudzeniu.

Wybrane preparaty znajdziesz i zarezerwujesz przez portal KtoMaLek.pl.

Jak prawidłowo aplikować krople do oczu?

Zanim przystąpimy do aplikacji kropli do suchego oka, należy umyć dokładnie ręce. Warto pamiętać, że suche oczy są bardziej narażone na mikrouszkodzenia, co zwiększa ryzyko potencjalnej infekcji.  

Po odchyleniu dolnej powieki, należy wpuścić jedną kroplę preparatu w zagłębienie powstałe w zewnętrznym kąciku oka. Następnie należy zamknąć powiekę na około minutę i uciskać punkt łzowy, który znajduje się w wewnętrznym kąciku oka. Szybkie mruganie tuż po aplikacji nie jest wskazane, gdyż powoduje szybsze usunięcie kropli z powierzchni oka i uniemożliwia ich odpowiednie rozprowadzenie.

Zespół suchego oka - domowe sposoby

Do najskuteczniejszych domowych sposobów, łagodzących objawy zespołu suchego oka, należy utrzymywanie optymalnego nawilżenia powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywamy, regularne nawadnianie organizmu oraz przestrzeganie odpowiedniej ilości snu. W miarę możliwości warto także ograniczyć czas spędzany przed ekranem komputera, telewizora lub telefonu komórkowego, gdyż w trakcie korzystania z nich zmniejsza się częstotliwość mrugania, a tym samym pogarsza się nawilżenie powierzchni oka.

Bibliografia: 

1. Prost, M. (2015). Zespół suchego oka. Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/86727,zespol-suchego-oka. (Dostęp: 05.2023).
2. Janik, K., Antoniewicz-Papis, J., Pogłód, R., Łętowska, M. (2013). Zespół „suchego oka” — możliwości leczenia z wykorzystaniem autologicznych „sztucznych łez”. Journal of Transfusion Medicine, 6(2), s.60-65.