Sulfasalazyna – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Jakie właściwości wykazuje sulfasalazyna?

Sulfasalazyna to związek należący do grupy sulfonamidów, pochodna kwasu aminosalicylowego. Lek ten wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwreumatyczne, immunosupresyjne oraz przeciwbakteryjne. Po podaniu doustnym sulfasalazyna w 30% ulega wchłonięciu w jelicie cienkim natomiast pozostała część ulega rozpadowi w jelicie gruby pod wpływem flory bakteryjnej na dwa główne metabolity: sulfapirydynę oraz mesalazynę (kwasu 5 aminosalicylowy).

Mesalazyna odpowiada za działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie głównie dwóch enzymów tj. cyklooksygenazy i lipooksygenazy. Enzymy te odpowiadają za produkcję prostaglandyn i leukotrienów czyli mediatorów stanu zapalnego. Z kolei sulfapirydyna hamuje cytotoksyczne działanie leukocytów.

Jakie zastosowanie wykazuje sulfasalazyna?

Sulfasalazyna jest to związek, który znalazł zastosowanie głównie w leczeniu nieswoistego zapalenia jelit. Do tej grupy zaliczamy kilka schorzeń, lecz najważniejsze z nich to:

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego, 
• choroba Leśniowskiego- Crohna.

Sulfasalazyna znalazła także zastosowanie w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów niereagującego na leczenie niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi.

Lek ten dostępny jest w dawce 500 g w postaci:

• tabletek powlekanych,
• tabletek dojelitowych.

Dobór odpowiedniej dawki sulfasalazyny jest w dużym stopniu zależny od schorzenia, wieku pacjenta oraz od ciężkości choroby. W łagodnej i umiarkowanej postaci choroby lek jest podawany zwykle w dawce 3-4 g dziennie. W cięższych przypadkach lekarz może zalecić zwiększenie dawki nawet do 8 g. Sulfasalazynę podaje się w trakcie posiłku, a tabletki należy popić szklanką wody. Istotne jest by tabletki połykać w całości, nie należy ich łamać ani kruszyć, gdyż otoczka zmniejsza działania niepożądane ze strony żołądka. Lek ten może być stosowany u dzieci już od 2. roku życia.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania sulfasalazyny?

Przed rozpoczęciem stosowania sulfasalazyny lekarz przeprowadzi z nami dokładny wywiad, czy aby na pewno nie ma żadnych przeciwwskazań do zastosowania leku. Sulfasalazyna nie powinna być przyjmowana w momencie gdy:

• pacjent jest uczulony na sulfasalazynę,
• pacjent jest uczulony na salicylany, sulfonamidy czy ich pochodne,
• pacjent cierpi na porfirię,
• występuje niedrożność dróg moczowych czy jelit.

Sulfasalazyna nie powinna być stosowana u dzieci poniżej 2. roku życia

Ostrożność przy zastosowaniu leku należy zachować także, gdy wyniki krwi nie są prawidłowe.

Skutki uboczne stosowania sulfasalazyny

Sulfasalazyna, jak każdy lek może powodować działania niepożądane. Występują one zwykle u ⅓ pacjentów i zazwyczaj są to zaburzenia żołądkowo-jelitowe. U 75% pacjentów skutki uboczne leczenia sulfasalazyną pojawiają się po około 3 miesiącach. Dosyć często u pacjentów można stwierdzić:

• leukopenię,
• zawroty i bóle głowy,
• utratę apetytu,
• szumy w uszach,
• kaszel,
• zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych,
• świąd skóry,
• reakcje skórne.

Podczas terapii sulfasalazyną zaleca się, aby przyjmować odpowiednią ilość płynów, ponieważ może ona powodować pojawienie się kryształów w moczu i tworzenie kamieni nerkowych. Nie zaleca się natomiast jej stosowania jako leku pierwszego rzutu u młodych mężczyzn z racji zmniejszenia ruchliwości i liczby plemników, co może wpływać na płodność.

Sulfasalazyna może wchodzić w interakcje z innymi lekami, co może być niekorzystne dla zdrowia organizmu. Udowodniono, że zmniejsza ona wchłanianie digoksyny, stosowanej w niewydolności serca oraz kwasu foliowego, powodując jego niedobory w organizmie.

Sulfasalazyna to lek ordynowany z przepisu lekarza. W trakcie terapii specjalista będzie zlecał badania kontrolne krwi oraz czynności wątroby co 2 tygodnie w czasie pierwszych trzech miesięcy leczenia, a potem co 4 tygodnie przez kolejne 3 miesiące.