Śledziona – budowa, funkcje. Dlaczego śledziona jest powiększona?
Śledziona jest niewielkim narządem położonym pod żebrami po lewej stronie jamy brzusznej. Należy ona zarówno do układu limfatycznego, jak i krwionośnego. Mimo że bez śledzony da się żyć, pełni ona dość istotne funkcje dla naszego organizmu. W niektórych stanach chorobowych może ona ulec powiększeniu. Jakie funkcje pełni śledziona oraz czy powiększona śledziona jest dla nas niebezpieczna ? Na te pytania znajdziesz odpowiedź poniżej.
Jak zbudowana jest śledziona ?
Śledziona jest największym w ciele człowieka narządem limfatycznym. Zlokalizowana jest po lewej stronie jamy brzusznej, tuż pod żebrami. U zdrowego człowieka śledziona nie jest wyczuwalna palcami. Narząd ten jest dosyć małych rozmiarów, waży około 150 gramów i może pomieścić do 50 ml krwi.
Śledziona zbudowana jest z siateczkowatej tkanki łącznej. Wewnątrz śledziony można wyróżnić plamki miazgi białej, które otoczone są elementami miazgi czerwonej. Białe wysepki to nic innego jak skupiska limfocytów, dlatego ta część przynależy do układu limfatycznego (chłonnego) i odpowiada za działanie układu odpornościowego naszego organizmu. Białe skupiska otoczone są przez miazgę czerwoną, czyli gęstą sieć naczyń krwionośnych, która służy do filtrowania krwi. Cały narząd otoczony jest błoną surowiczą oraz torebką włóknistą. Dodatkowo w śledzionie można zaobserwować pasma mięśni gładkich, dzięki którym śledziona może kurczyć się i rozkurczać – pozwala to na wpompowanie i wypompowanie krwi, w zależności od potrzeb organizmu.
Jakie funkcje spełnia śledziona ?
Śledziona jako największy narząd limfatyczny spełnia w naszym organizmie kilka kluczowych funkcji. Jedną z nich jest wychwytywanie oraz niszczenie starych bądź uszkodzonych komórek krwi, czyli erytrocytów, trombocytów oraz krwinek białych. Powstające wówczas produkty rozpadu są transportowane wraz z krwią do wątroby, gdzie tworzona jest z nich bilirubina – składnik żółci.
Śledziona wspiera także układ odpornościowy, ponieważ bierze udział w wytwarzaniu limfocytów, czyli komórek które biorą udział w zwalczaniu drobnoustrojów w naszym organizmie. Inną istotną funkcją jest możliwość magazynowania krwi w śledzionie. Narząd ten zwykle magazynuje do około 50 ml krwi, ale dzięki obecności naczyń krwionośnych, które rozszerzają się i zwężają w zależności od potrzeby organizmu, śledziona może gromadzić znacznie większą ilość krwi. W momencie urazu, któremu towarzyszy znaczna utrata krwi, rezerwa krwi w śledzionie jest uwalniana do krwiobiegu.
Funkcja śledziony płodu
Śledziona już w życiu płodowym pełni istotne funkcje, odpowiada wówczas za erytropoezę, czyli proces powstawania krwinek czerwonych. Funkcję tę pełni od 8. tygodnia aż do 5. miesiąca życia płodu.
Powiększona śledziona – czy jest to powód do zmartwień?
Splenomegalia, czyli zjawisko powiększenia śledziony, to stan, w którym śledziona zwiększa swoje rozmiary do tego stopnia, że staje się wyczuwalna palpacyjnie (czyli po prostu palcami). Oznacza to, że “czujemy ją” opuszkami palców podczas niewielkiego ucisku na górną część lewej strony jamy brzusznej. Proces powiększenia śledziony jest najczęściej objawem innej choroby, dlatego przy splenomegalii tak ważna jest wczesna diagnostyka oraz znalezienie przyczyny problemu.
Śledziona – niepokojące objawy
Objawy, które powinny nas skłonić do wizyty u lekarza to m.in. dyskomfort po lewej stronie, uczucie pełności w jamie brzusznej, nudności, brak apetytu czy ogólne osłabienie. Specjalista na podstawie przeprowadzonego z pacjentem wywiadu oraz badania palpacyjnego brzucha może skierować chorego na dalszą diagnostykę w celu potwierdzenia przypuszczalnej diagnozy.
Najczęstsze przyczyny powiększenia śledziony
Przyczyny splenomegalii mogą być bardzo różne. Uważa się, że najczęstszą przyczyną są infekcje. Zaliczyć tu można zakażenia wirusowe (mononukleoza, cytomegalia), zakażenia bakteryjne (gruźlica, dur brzuszny) oraz zakażenia pierwotniakowe (malaria, toksoplazmoza).
Powiększenie śledziony może wystąpić także u osób chorych na białaczkę czy chłoniaka. Także dziedziczna sferocytoza oraz ostra talasemia mogą powodować umiarkowane powiększenie śledziony. Splenomegalia może być także objawem niektórych chorób metabolicznych, jak np. w chorobie Gauchera czy Niemanna-Picka. Przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, sarkoidozie czy toczniu rumieniowatym układowym również można zaobserwować powiększenie śledziony.
Śledziona – leczenie
Leczenie splenomegalii polega głównie na zdiagnozowaniu choroby, która ją wywołuje oraz wdrożeniu odpowiednich środków leczniczych. W momencie, gdy zaordynowana przez lekarza terapia nie przynosi efektów, może być zlecony zabieg splenektomii, czyli zabieg chirurgicznego usunięcia śledziony.
Jeśli chcesz wzmocnić swoją śledzionę, możesz pić herbatę (a osoby dorosłe nawet nalewkę) z nagietka (Nagietek Fix, Herbatka Fix Nagietek).
Dostępność wybranych produktów leczniczych w najbliższej aptece z łatwością sprawdzisz za pomocą portalu KtoMaLek.pl.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
