Maść arnikowa - nie tylko na stłuczenia i urazy. Jakie właściwości wykazuje maść arnikowa?

Maść z arniki górskiej

Arnika górska, zwana także kupalnikiem, to bylina występująca na terenach wyżynnych i górskich. W Polsce można ją spotkać w Sudetach, Bieszczadach, na Mazurach czy w Puszczy Białowieskiej. Ma ona jednak status rośliny objętej ochroną ścisłą, więc do produkcji leków i kosmetyków wykorzystuje się rośliny uprawne, a nie dziko rosnące.

Maść arnikowa ma stosunkowo prosty skład. Zazwyczaj do jej produkcji używa się wyciągu z arniki górskiej (łac. Arnica montana) i podłoża maściowego, zwykle wazeliny. Jest to zatem maść dość tłusta w konsystencji. Oprócz tego spotykane są także żele z arniki oraz inne jej formulacje, które zazwyczaj nie służą celom leczniczym, a kosmetycznym, więc wykorzystuje się je do codziennej pielęgnacji skóry.

Właściwości maści arnikowej

W arnice obecnych jest dużo substancji aktywnych o dobrze poznanym działaniu. W szczególności warto wymienić laktony seskwiterpenowe, odpowiedzialne za działanie przeciwzapalne, a także olejki eteryczne, flawonoidy i związki terpenowe.

Tradycyjnie arnikę stosuje się ze względu na jej działanie:

• przeciwzapalne;
• zmniejszające obrzęk;
• przeciwwybroczynowe;
• przeciwbólowe;
• wzmacniające naczynia krwionośne.

Niektóre z nich zostały potwierdzone w badaniach klinicznych oraz przeglądach systematycznych, co potwierdza zasadność stosowania arniki.

Zastosowanie maści arnikowej

Ze względu na posiadane właściwości maść z arniki znajduje zastosowanie w leczeniu:

• obrzęków;
• siniaków;
• stłuczeń;
• ukąszeń owadów.

Maść arnikowa pod oczy

Każdy przynajmniej raz w życiu spotkał się ze zmęczonymi, podkrążonymi oczami. Jednym ze sposobów na sińce pod oczami jest maść arnikowa. Zwalczy stan zapalny, uszczelni naczynka krwionośne, a także przyspieszy powrót zdrowego wyglądu skóry pod oczami. Nie należy jednak przeceniać jej właściwości i zadbać także o zdrowy sen. Jeśli konsystencja maści jest za tłusta, można sięgnąć po żel pod oczy z arniką (Flos-lek żel pod oczy z arniką, Żel z arniką), który będzie miał dodatkowo w składzie świetlik o korzystnym wpływie na skórę pod oczami. 

Maść arnikowa na siniaki

Jednym z najbardziej tradycyjnych zastosowań maści arnikowej są sińce. Dzięki zawartości laktonów seskwiterpenowych o działaniu przeciwobrzękowym oraz przeciwzapalnym, a także innych związków, maść przyspiesza wchłanianie wybroczyn powstałych pod urazie. Wzmacnia osłabione naczynka, a także zmniejsza dolegliwości bólowe (Bioderma cicabio arnica, Gorvita maść arnikowa, Reumatek).

Maść arnikowa na żylaki 

W przypadku problemów z żylakami, objawiającymi się jako pajączki, można sięgnąć po naturalne metody terapeutyczne, takie jak maść arnikowa. Warto wybrać produkt, który oprócz samej arniki będzie zawierać dodatkowo wyciąg z kasztanowca i inne składniki. Dzięki działaniu uszczelniającemu naczynia oraz przeciwzapalnemu mogą zmniejszać obecne żylaki lub przeciwdziałać powstawaniu nowych pajączków (BOTANIC HELP Aktywny Żel z kasztanowca Forte, KWIAT ŻYCIA Żel z Ekstraktem z Arniki Górskiej i Ekstraktem z Kasztanowca).

Należy jednak pamiętać, że to działania powierzchowne - żylaki mogą być objawem poważnych chorób układu sercowo-naczyniowego i nie należy ich lekceważyć. Warto udać się z tym problemem do lekarza rodzinnego lub specjalisty od naczyń krwionośnych - flebologa.

Maść arnikowa na usta

Chociaż nie jest to klasyczne zastosowanie maści arnikowej, ze względu na jej okluzyjne właściwości można ją użyć jako pomadki ochronnej. Dodatkowo arnika może złagodzić podrażnienia ust. Należy jednak pamiętać, że maści tej nie należy spożywać!

Maść arnikowa na zmarszczki

Tłuste maści arnikowe nie są zwykle stosowane ani w profilaktyce, ani w leczeniu zmarszczek. Sprawdzą się natomiast do pielęgnacji skóry skłonnej do zaczerwień i podrażnień, czyli do cery naczynkowej. Tutaj również warto rozważyć zastosowanie żelu z arniki zamiast maści, ze względu na przyjemniejszą ich formę lub kremu kremu z dodatkiem wyciągu z arniki (Flos-lek Naczynka Pro krem przeciwzmarszczkowy, Dermedic Redness Calm).

Dostępność poszukiwanych preparatów w najbliższej aptece sprawdzisz bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.

Maść z arniki górskiej - przeciwwskazania

Arnika górska niestety nie może być bezpiecznie stosowana przez każdego. Nie powinno się jej stosować u dzieci poniżej 12. roku życia. ze względu na brak badań. Powinny się jej także wystrzegać kobiety ciężarne, ponieważ arnika pobudza skurcze macicy. 

Arnika górska należy do rodziny Asteraceae (astrowate), z której to rośliny często bywają przyczyną reakcji alergicznych. Osoby uczulone na tę rodzinę (np. rumianek, nagietek czy jeżówkę) powinny unikać arniki i przetworów z niej wykonanych.

Maści arnikowej nie powinno się stosować na otwarte rany, a samych przetworów z arniki nie wolno spożywać. 

Bibliografia:

1. Tuszyński, P.K. i inni (2019). Zeszyty Apteczne: Ziołolecznictwo w Praktyce. Opieka.farm sp. z o.o., Kraków, s. 32-34.
2. Kriplani, P., Guarve K, Baghael, U.S. (2017). Arnica montana L. – a plant of healing: review. Journal of Pharmacy and Pharmacology, 69, s. 925-945.
3. Rybak, D. (1993). Rośliny lecznicze: Atlas. Arkady, Warszawa, s. 46.

Autor