Maczużnik chiński — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Maczużnik chiński — właściwości

Maczużnik chiński swoje właściwości prozdrowotne zawdzięcza zawartości substancji chemicznych, takich jak: kordycepina, ergosterol, opiokorydyna, adenozyna, wolne kwasy tłuszczowe i polisacharydy. Dzięki obecności kordycepiny oraz opiokorydyny, wyciągi z maczużnika chińskiego wykazują działanie przeciwbakteryjne. Dodatkowo zakłada się, że kordycepina wpływa na zwiększenie stężenia testosteronu w organizmie, zwiększając tym samym popęd seksualny. Zawarte w Cordyceps sinensis polisacharydy miałyby mieć także właściwości immunomodulujące.

Maczużnik chiński — jak wygląda i skąd pochodzi?

Maczużnik chiński (łac. Cordyceps sinensis, Ophiocordyceps sinensis) to gatunek pasożytującego grzyba z rodziny Ophiocordycipitaceae. Pochodzi z Tybetu i jest obecny na wysokości od 3000 do 5000 m n.p.m. Pasożytuje on na larwach gąsienicy z rodziny Thitarodes.

Maczużnik chiński — działanie, wskazania do stosowania

W ostatnich latach maczużnik chiński stał się przedmiotem wielu badań prowadzonych przez firmy farmaceutyczne. Dotychczasowe prace wskazują na wpływ grzyba na układ odpornościowy oraz na gospodarkę węglowodanową organizmu. Postuluje się, że pierwsze z tych działań miałoby wpływać na łagodniejszy przebieg chemioterapii, natomiast drugie mogłoby mieć zastosowanie we wspomaganiu leczenia cukrzycy. 

Inne prace stawiają również tezy dotyczące zastosowania maczużnika w chorobach układu oddechowego, głównie astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, oraz układu sercowo-naczyniowego, gdzie Cordyceps sinensis miałby być substancją wspomagającą leczenie niewydolności serca oraz arytmii. 

Niektórzy badacze sprawdzają także wpływ maczużnika na czynność wątroby dotkniętej zapaleniem i marskością, na popęd seksualny u osób z zaburzeniami aktywności seksualnej oraz na pracę nerek. 

Wyniki dotychczasowych badań są obiecujące, jednak na razie są one przeprowadzane na małych grupach, więc aby potwierdzić działanie maczużnika na wymienione choroby, będzie trzeba poczekać na duże badania kliniczne.

Maczużnik chiński na odporność

Maczużnik chiński w swoich rodzimych stronach używany jest przez mieszkańców głównie w celu poprawy odporności. W Polsce także większość dostępnych suplementów z Cordyceps sinensis jest przeznaczona do stosowania u osób chcących polepszyć działanie układu odpornościowego. Za wpływ na odporność miałyby być odpowiedzialne obecne w grzybie polisacharydy. Prawdopodobnie przyczyniają się one do aktywacji makrofagów oraz zwiększonego stężenia czynników prozapalnych w organizmie.

Maczużnik chiński w cukrzycy

Maczużnik chiński był badany pod kątem swojego wpływu na metabolizm, a dokładniej na gospodarkę węglowodanową. Z prac wynikało, że Cordyceps sinensis zwiększa wrażliwość komórek na insulinę oraz zwiększa ilość enzymów wątrobowych, takich jak glukokinaza i heksokinaza, które wpływają na metabolizm glukozy. Wyniki badań wskazują na możliwe zastosowanie grzyba jako terapii uzupełniającej u pacjentów z zaburzeniami gospodarki cukrowej.

Maczużnik chiński w chorobach układu oddechowego

W medycynie chińskiej kordyceps znalazł zastosowanie w leczeniu chorób układu odpornościowego. Ekstrakty z grzyba wykazują właściwości hamujące skurcze tchawicy. To działanie jest szczególnie istotne w kontekście leczenia pacjentów z astmą. Dzięki rozkurczowi tchawicy chorzy mogą łatwiej zaczerpnąć powietrza podczas ataków. Skuteczność długiej tradycji stosowania maczużnika w chorobach płuc potwierdzają badania przeprowadzone zarówno na myszach, jak i na ludziach. Cordyceps sinensis był również stosowany do wspomagania leczenia zapalenia płuc. Poprawa u pacjentów przyjmujących ekstrakty z maczużnika wynika prawdopodobnie z jego działania przeciwbakteryjnego.

Maczużnik chiński — jak dawkować?

Maczużnik chiński powinien być dawkowany zgodnie z zaleceniami zawartymi na ulotce konkretnego preparatu. Nie powinno się spożywać więcej niż 3 gramy maczużnika dziennie.

Leki i suplementy zawierające maczużnik chiński

Na rynku dostępne są suplementy zawierające maczużnik chiński. Mają one najczęściej postać kapsułek lub proszku. Według producentów mają one wspomagać redukcję wolnych rodników, poprawiać odporność i niwelować zmęczenie.

Maczużnik chiński w ciąży

Ze względu na brak wystarczającej ilości badań, stosowanie maczużnika chińskiego u kobiet w ciąży oraz w trakcie laktacji jest niewskazane.

Maczużnik chiński — przeciwwskazania i środki ostrożności

Maczużnik chiński może osłabić działanie leków immunosupresyjnych, podawanych pacjentom onkologicznym, dlatego w tej grupie pacjentów jest on przeciwwskazany. Powinny go unikać również osoby z zaburzeniami układu krzepnięcia i osoby oczekujące na zabieg chirurgiczny.

Maczużnik chiński — możliwe działania niepożądane

Stosowanie maczużnika chińskiego, podobnie jak każdego innego preparatu, wiąże się z możliwością wystąpienia działań niepożądanych. W przypadku Ophiocordyceps sinensis mogą pojawić się m.in. biegunka, nudności i suchość w jamie ustnej.

Maczużnik chiński — interakcje z lekami i innymi ziołami

Maczużnik chiński może wchodzić w interakcje z antykoagulantami, inhibitorami monoaminooksydazy, lekami przeciwwirusowymi, hipoglikemizującymi i niektórymi lekami immunosupresyjnymi.

Maczużnik chiński w Ziołopedii — podsumowanie

Maczużnik chiński, pomimo swojej znacznej popularności wśród badaczy w ostatnich latach, nie jest ustandaryzowanym i w pełni przebadanym surowcem. Jeśli pojawią się objawy chorób wymienionych w tekście, skontaktuj się z lekarzem w celu dobrania odpowiedniego leczenia, którego skuteczność jest zbadana i ustandaryzowana.

Bibliografia

1. Olatunji, O. J., Tang, J., Tola, A., Auberon, F., Oluwaniyi, O., & Ouyang, Z. (2018). The genus Cordyceps: An extensive review of its traditional uses, phytochemistry and pharmacology. Fitoterapia, 129, 293–316. https://doi.org/10.1016/j.fitote.2018.05.010 (Dostęp na: 06.2024)
2. Tuli, H. S., Sandhu, S. S., & Sharma, A. K. (2014). Pharmacological and therapeutic potential of Cordyceps with special reference to Cordycepin. 3 Biotech, 4(1), 1-12. (Dostęp na: 06.2024)

Autor