Łagodny przerost prostaty - co jest przyczyną? Czy przerost gruczołu krokowego wymaga leczenia?

Gruczoł krokowy (stercz) - jaką rolę odgrywa?

Gruczoł krokowy (prostata, stercz) to struktura anatomiczna występująca jedynie u mężczyzn. Umiejscowiony jest poniżej pęcherza moczowego. Przez miąższ gruczołu przebiega część sterczowa cewki moczowej, co w przypadku zmian chorobowych wiążących się z rozrostem tej struktury może prowadzić m.in. do problemów z oddawaniem moczu. 

Główną funkcją prostaty jest produkcja substancji, w której znajdują się plemniki.

Na czym polega przerost prostaty?

Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) jest to jednostka chorobowa polegająca na przeroście elementów gruczołowych i elementów składowych zrębu, czyli komórek mięśni gładkich i komórek tkanki łącznej. Za przyczynę jego powstania uznaje się zmiany hormonalne głównie w zakresie stężenie testosteronu, dihydrotestosteronu i estrogenów. Jest to przypadłość bardzo częsta. Szacuje się, że występuje u około 80% mężczyzn po 75. roku życia. 

Objawy łagodnego przerostu prostaty

Łagodny przerost prostaty daje objawy związane przede wszystkim z zaburzeniem oddawania moczu. U pacjenta wystąpić może częstomocz zarówno w czasie dnia jak i w nocy, dodatkowo może dojść do zwężenia strumienia oraz czasu oddawania moczu. W przypadkach bardziej zaawansowanych zdarza się całkowite zatrzymanie moczu czy rozstrzeni pęcherza moczowego na skutek stałego zalegania moczu. 

Leczenie łagodnego przerostu gruczołu krokowego

Łagodny przerost prostaty w pierwszej kolejności leczy się za pomocą środków farmakologicznych. Celem terapii jest zatrzymania dalszego rozrostu gruczołu krokowego i zapobieganie powikłaniom oraz zmniejszenie lub całkowite pozbycie się objawów rozrostu. Obecnie w leczeniu stosuje się m.in.:

• inhibitory receptora α-adrenergicznego (np. doksazosyna);
• inhibitory 5α-reduktazy (np. finasteryd);
• leki antycholinergiczne. 

Poszczególne grupy tych leków wpływają głównie na napięcie mięśniówki tworzącej zrąb prostaty czy regulacje szlaków hormonalnych.  

Leczenie chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne jest zarezerwowane dla pacjentów z nieustającymi, pod wpływem leczenie farmakologicznego, objawami ze strony dolnych dróg moczowych, a także u chorych z zaleganiem moczu znacznego stopnia i zatrzymaniem mikcji oraz z powikłaniami w postaci m.in. krwiomoczu lub kamicy pęcherza moczowego. Standardową metodą leczenia zabiegowego jest przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego. Przez cewkę operator wprowadza pętlę przewodzącą prąd elektryczny i usuwa powiększone części prostaty.

Rak gruczołu krokowego

Rak gruczołu krokowego to jedne z najczęściej występujących nowotworów w mężczyzn. Według statystyk co roku rozpoznawanych jest 15 tysięcy nowych przypadków, natomiast umiera nawet 5 tysięcy chorych. Rak prostaty jest stosunkowo późno rozpoznawany, co jest związane najczęsciej z bagatelizowaniem zalecanych wizyt kontrolnych u urologa.  

Czynnikami ryzyka wystąpienia raka stercza są m.in.:

• wiek - 50% mężczyzn pomiędzy 60. a 70. r.ż. ma raka prostaty, z czego już u 25% w momencie rozpoznania występują przerzuty;
• czynniki genetyczne - m.in. mutacja genu BRCA2 i BRCA1;
• dieta bogatotłuszczowa;
• otyłość.

Swoisty antygen sterczowy (PSA) - czym jest?

Swoisty antygen sterczowy (PSA) to glikoproteina wytwarzana głównie przez komórki stercza. Granicą normy w badaniu laboratoryjnym jest stężenie PSA poniżej 4 ng/ml. Wyższe wartości mogą pojawić się przy raku prostaty, łagodnym przeroście prostaty, zapaleniu stercza czy znacznym wzroście aktywności fizycznej, w tym aktywności seksualnej. Ze względu na tak liczne stany przebiegające z podwyższeniem stężenia PSA we krwi, interpretacji wyniku powinien dokonać urolog. Wysokie wartości PSA nie są wystarczające do postawienia rozpoznania raka prostaty. 

Poziom swoistego antygenu sterczowego można sprawdzić w badaniu laboratoryjnym z krwi lub w domu przy pomocy testów dostępnych w aptekach (np. Test na prostatę PSA test Test PSA do wykryw.antygenu prostaty, PROSTA-Check Test d/wykr.powy. poziom. antyg.prostaty PSA, Test na prostatę wykrywa podwyższ. poziom antygenu PSA).

Pamiętaj, że zarówno wyroby medyczne, jak i różnego rodzaju preparaty lecznicze możesz z łatwością zarezerwować w wybranej aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Bibliografia:

1. Borkowski, A. (2006). Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wydawnictwo Lekarski PZWL, s. 169-182. 
2. Koźmińska, E. (2017). Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego. Medycyna Po Dyplomie. Dosępne na; https://podyplomie.pl/medycyna/25833,leczenie-łagodnego-rozrostu-gruczołu-krokowego. (Dostęp: 03.2023).
3. Cichon, P. Wybrane markery nowotworowe. Onkonet.pl. Dostępne na: https://www.onkonet.pl/dp_prof_wybranemarkery.php. (Dostęp: 03.2023).

Autor