Dna moczanowa - dieta. Co należy jeść przy dnie moczanowej?

Dna moczanowa – co to za choroba?

Dna moczanowa, znana również jako skaza moczanowa, podagra (gdy atak zapalenia obejmuje duże palce u stóp) lub artretyzm to choroba reumatyczna objawiająca się silnym bólem oraz zapaleniem i zniekształceniem stawów. Główną przyczyną choroby jest podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia). Najczęściej atakuje ona staw śródstopno-paliczkowy dużego palca u stopy, ale może dotyczyć też innych np. stawu łokciowego, stawu kolanowego czy stawu barkowego.

Przyczyny dny moczanowej

Główną przyczyną choroby jest nadmiar kwasu moczowego, który wynika z jego nadmiernej produkcji lub zmniejszonej eliminacji z organizmu. Kwas moczowy powstaje z dostarczanych z pożywieniem puryn oraz z rozpadu obumierających tkanek. W małych ilościach jest on rozpuszczalny we krwi, jednak gdy przekroczy granicę rozpuszczalności (około 6,8 mg/dl) odkłada się w postaci kryształków moczanu sodu w płynie stawowym, co z czasem prowadzi do rozwoju stanu zapalnego w obrębie stawu – bólu, obrzęku i zaczerwienienia. Warto jednak zaznaczyć, że nie u wszystkich osób z podwyższonym stężeniem kwasu moczowego dojdzie do rozwoju dny moczanowej. Zdarza się również, że do krystalizacji dochodzi mimo prawidłowego stężenia kwasu moczowego we krwi.

Rodzaje dny moczanowej

Wyróżnia się dwa rodzaje dny moczanowej:

• dna moczanowa pierwotna – jest zaburzeniem wrodzonym, które zdecydowanie częściej dopada mężczyzn niż kobiety. Polega na zbyt dużej produkcji kwasu moczowego przez organizm i kłopotach z jego wydalaniem.
• dna moczanowa wtórna – jest powikłaniem chorób takich jak: białaczka, szpiczak mnogi, nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, choroby nerek. Może być skutkiem stosowania niektórych leków, nieprawidłowego stylu życia lub błędów żywieniowych.

Co wpływa na rozwój dny moczanowej?

Czynniki sprzyjające wystąpieniu dny moczanowej to:

• płeć męska;
• starszy wiek;
• uwarunkowania genetyczne;
• nieprawidłowa dieta (bogata w produkty o dużej zawartości puryn);
• odwodnienie;
• niektóre choroby np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, otyłość, nowotwory;
• nadużywanie alkoholu;
• przyjmowanie leków zwiększających stężenie kwasu moczowego – kwasu acetylosalicylowego, leków moczopędnych, cyklosporyny.

Objawy dny moczanowej

W początkowym stadium choroba przebiega bezobjawowo – wykryć ją można jedynie przez zbadanie poziomu kwasu moczowego. W późniejszym etapie odczuwalny jest nagły, bardzo silny ból w zaatakowanym przez chorobę stawie, zazwyczaj pojawiający się w nocy. Widoczny jest obrzęk i zaczerwienienie, a skóra nad chorym stawem jest napięta i błyszcząca. Choroba może przekształcić się w postać przewlekłą, w przebiegu której dochodzi do zniekształcenia i ograniczenia sprawności stawu objętego chorobą. W wyniku odkładania się kryształów moczanu sodu w różnych miejscach organizmu powstają guzki dnawe (najczęściej w okolicy stawów dłoni i stóp, w małżowinach usznych lub w narządach wewnętrznych).

Leczenie dny moczanowej

Leczenie farmakologiczne dny moczanowej stosuje się głównie w celu złagodzenia bólu i zapobiegania kolejnym atakom. Przyjmowane leki to:

• niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• glikokortykosteroidy,
• kolchicyna,
• leki zmniejszające stężenie kwasu moczowego we krwi.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Stosowane są przede wszystkim w trakcie ostrych napadów dny moczanowej - w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego. O wyborze odpowiedniego leku z tej grupy i jego dawce decyduje lekarz (najczęściej jest to ibuprofen, naproksen, indometacyna). Należy pamiętać, aby nie stosować preparatów zawierających kwas acetylosalicylowy, gdyż mogą one zwiększyć stężenie kwasu moczowego we krwi.

Glikokortykosteroidy

Stosowane są w ostrych atakach dny, gdy NLPZ są przeciwwskazane lub nieskuteczne. Często podawane są one bezpośrednio do wnętrza stawu, co przynosi szybką ulgę w cierpieniu.

Kolchicyna

W ostrych atakach dny moczanowej najszybciej i najskuteczniej działają preparaty zawierające kolchicynę (Colchicum dispert, Colchican, Colchicine Genoptim). Niestety często wywołuje ona działania niepożądane takie jak: wymioty, biegunki, bóle brzucha, nudności, a do tego ma szereg przeciwwskazań do stosowania.

Leki zmniejszające stężenie kwasu moczowego we krwi

Najpopularniejszymi lekami stosowanymi w celu zahamowania postępu dny są leki hamujące wytwarzanie kwasu moczowego - allopurynol (Allupol, Milurit, Argadopin). Leki te podaje się dopiero po około 14 dniach od pierwszego ataku dny, ponieważ na początku terapii mogą wywołać nasilenie objawów.

Dostępność tych oraz wielu innych preparatów w aptekach w Twojej okolicy można sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

Dieta w dnie moczanowej

W leczeniu dny moczanowej podstawą jest odpowiednia dieta i zmiana stylu życia. Najważniejsze zalecenia to:

• unikanie potraw bogatych w puryny, takich jak: mięso, owoce morza, podroby, buliony;
• spożywanie dużej ilości warzyw, orzechów i chudego nabiału;
• ograniczenie owoców, gdyż duże ilości fruktozy mogą podnieść poziom kwasu moczowego we krwi;
• ograniczenie tłuszczów zwierzęcych;
• regularne spożywanie posiłków;
• unikanie alkoholu;
• rzucenie palenia papierosów;
• dbanie o odpowiednie nawodnienie;
• utrzymanie prawidłowej masy ciała.

Autor