O czym może świadczyć ból stopy?

Jaką rolę pełnią stopy?

Nasze stopy pełnią kilka funkcji niezbędnych w codziennej aktywności. Jedna stopa zbudowana jest z 24 kości, które połączone są szeregiem więzadeł, stawów, mięśni oraz naczyń krwionośnych. Dzięki tak złożonej budowie stopy utrzymują ciężar całego ciała, stanowiąc dla nas solidne podparcie podczas stania i zapewniają odpowiednią amortyzację podczas chodzenia lub biegania.

Ze względu na swoją budowę i codzienną eksploatację, stopy ulegają częstym kontuzjom i urazom. Ból stopy może być wywołany różnymi czynnikami, jednak niezależnie od źródła tych dolegliwości, są one bardzo uciążliwe i wymagają szybkiej reakcji. Czasem stopy mogą boleć w powodu źle dobranego obuwia, które uciska stopy lub wymusza ich nienaturalną pozycję. W wielu przypadkach przyczyną bólu nadmierne przeciążenie lub uraz. Zdarza się jednak, że ból stopy jest objawem sygnalizującym schorzenie ogólnoustrojowe.

Przyczyny bólu stopy

Wiele dolegliwości bólowych w obrębie stóp związanych jest z ich nadmiernym przeciążeniem lub urazem. W przypadku tej części ciała nietrudno o stłuczenia, a także zwichnięcia, skręcenia lub złamania, które mogą się zdarzyć podczas uprawiania sportu, a także tak prozaicznych czynności, jak np. schodzenie po schodach. 

U sporej części ludzi ból pojawia się obrębie palców u stóp. Może on być wywołany przez:

• wrastanie paznokci - paznokieć (przeważnie dużego palca) stopniowo wrasta swoją boczną krawędzią w przylegającą do niego skórę, co jest przyczyną dotkliwego bólu,
• nagniotki - to bolesne stwardnienia na stawach palców stóp, które pojawiają się w wyniku długotrwałego ucisku (np. obuwia),
• haluksy - to zwyrodnienie potocznie nazywa się "paluchem koślawym", objawia się odchyleniem palucha w stronę pozostałych palców. W efekcie stopa jest nieprawidłowo obciążona, co może powodować ból i kłopoty z poruszaniem się,
• palce młotkowate - objawiają się przykurczem zgięciowym palców. Na zgięciu pojawia się bolesny odcisk, utrudniający chodzenie.

Ból może wystąpić także w okolicy śródstopia. Powodem może być nerwiak Mortona, który powoduje silny i przeszywający ból śródstopia lokalizujący się między II i III palcem, występujący podczas chodzenia i biegania. Ból śródstopia może wywoływać również płaskostopie.

Wreszcie dolegliwości bólowe mogą objąć piętę. Częstym problemem jest tzw. ostroga piętowa, objawiająca się dokuczliwym bólem pięty, czego przyczyną jest stan zapalny. Taki stan zapalny powstaje na skutek noszenia niewygodnych butów, urazu lub przeciążenia, którego przyczyną może być nadwaga. Przyczyną bólu bywają też modzele, czyli duże zgrubienia, które bolą podczas chodzenia.

Ból stopy jako objaw choroby

Wcześniej wspomniane dolegliwości rozwijają się w obrębie stopy. Zdarza się jednak, że ból stopy jest wynikiem chorób ogólnoustrojowych. Częstym powodem bólu w stopie jest atak rwy kulszowej. Dzieje się tak, gdy dyski kręgosłupa przesuwają się poza jego oś i uciskają na korzonki nerwowe. W efekcie osoba chora odczuwa silny ból w lędźwiach, który promieniuje do pośladka, tylnej powierzchni uda i łydki, a nawet stopy. Innym schorzeniem, które może być źródłem bólu w stopie jest dna moczanowa. Choroba ta charakteryzuje się gromadzeniem w stawach i ścięgnach kryształków moczanu sodu, co jest przyczyną obrzęków i silnego bólu.

Istnieje także szereg różnych chorób odpowiedzialnych za uszkodzenie nerwów obwodowych, czyli tzw. neuropatii. Zdarza się to w przypadku zakażeń wirusowych lub bakteryjnych, zachorowania na boreliozę lub powikłań po cukrzycy. Typowym objawem jest ból oraz zaburzenia czucia, którym towarzyszy osłabienie siły i napięcia mięśniowego, brak czucia temperatury, czy dotyku.

Jak radzić sobie z bólem stopy?

Jeżeli ból stopy spowodowany jest urazem lub przeciążeniem stopy, możemy spróbować poradzić sobie z tym problemem domowymi sposobami. Na obrzęki i ból sprawdzą się zimne okłady oraz smarowanie preparatami przeciwzapalnymi (Difortan, Diclac Lipogel, Dip Rilif, Mobilat, Naklofen Top, Naproxen Emo, Olfen). Można również sięgnąć po niesteroidowe leki przeciwzapalne w formie preparatów doustnych (Aleve, Anapran Neo, Ibuprom, Ibum, Ketonal Active, Nurofen). Niewskazane jest stosowanie w takiej sytuacji paracetamolu, gdyż lek ten nie działa przeciwzapalnie, a jedynie przeciwbólowo.

Ból stóp będący wynikiem pojawiających się nagniotków, modzeli, czy deformacji stopy powinien skłonić do zmiany obuwia lub zakupu dopasowanych wkładek ortopedycznych. Ponadto, można stosować preparaty na odciski o działaniu złuszczającym i zmiękczającym zrogowaciały naskórek (Acerin, Rekord Łuszczy, ABE). Niewskazane są buty na wysokim obcasie.

A co zrobić w sytuacji, gdy ból stopy spowodowany jest chorobą? Należy zgłosić się do lekarza specjalisty, który rozpocznie odpowiednią terapię. W przypadku chorób stawów (w tym dny moczanowej i reumatoidalnego zapalenia stawów) trzeba udać się po pomoc do reumatologa. Jeżeli źródłem problemów są zaburzenia układu nerwowego (np. rwa kulszowa), należy rozpocząć leczenie u neurologa.

Autor