Dlaczego warto pić tran?

Czym jest tran?

Tran to ciekły tłuszcz, który otrzymuje się z wątroby ryb z gatunku dorszowatych (łac. Gadidae). Najczęściej pozyskuje się go z wątroby dorsza atlantyckiego. Producenci suplementów diety często chwalą się, że produkują tran także z innych ryb, jak rekin czy halibut. Produkty te mogą być bardzo wartościowe, jednak nazwa „tran” jest zarezerwowana wyłącznie dla surowca uzyskiwanego z ryb z gatunku dorszowatych.

Tran od dawna wykorzystywano jako żywność uzupełniającą, jednak z uwagi na swoje właściwości często znajdował zastosowanie w innych dziedzinach, np. jako środek do konserwacji drewna czy skóry. Olej ten ma intensywny, rybi aromat i tłustą konsystencję.

Właściwości tranu

To, czym tran wyróżnia się na tle innych tłuszczów, jest wysoka zawartość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), w tym kwasów omega-3 i omega-6 w korzystnej dla naszego zdrowia proporcji. Szczególną uwagę warto poświęcić kwasom omega-3, których brakuje w naszej diecie, zwłaszcza kwasu eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowego (DHA). Odgrywają one niezwykle ważną rolę w funkcjonowaniu naszego układu immunologicznego, nerwowego oraz sercowo-naczyniowego.

Kwasy EPA i DHA odpowiedzialne są za budowę błon komórkowych oraz komórek nerwowych. Regulują metabolizm tłuszczów w organizmie, dzięki czemu ułatwiają utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu i trójglicerydów. Wpływają również na obniżenie ciśnienia krwi, a ich działanie przeciwzakrzepowe i przeciwmiażdżycowe wykorzystuje się w profilaktyce chorób układu krążenia. O odpowiedniej podaży kwasu DHA powinny pamiętać przyszłe mamy. Wpływa on bowiem na prawidłowy rozwój układu nerwowego oraz narządów wzroku u płodu.

Tran to również bogate źródło witaminy A oraz D. Ta pierwsza odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie wzroku, a także stan włosów, skóry i paznokci. Witamina D wykazuje działanie immunomodulujące, a także korzystnie oddziałuje na metabolizm układu kostnego. Dodatkowo wspiera układ nerwowy oraz mięśniowy. Niektóre badania wskazują także na wspomaganie funkcjonowania układu rozrodczego. W tranie znajdziemy także witaminę E, tzw. witaminę młodości, jednak w niższym stężeniu niż pozostałe witaminy.

Kto powinien pić tran?

Ludzki organizm nie ma zdolności metabolizowania witamin i kwasów tłuszczowych, dlatego warto sięgnąć po tran. Choć tradycyjnie polecany dzieciom, może być stosowany także u dorosłych, zwłaszcza przez osoby:

• starsze,
• z obniżoną odpornością,
• narażone na stres i przemęczenie,
• w trakcie rekonwalescencji,
• w okresie menopauzalnym.

Jaki tran wybrać?

Niegdyś tran dostępny był tylko w formie płynnej, jednak nie każdemu odpowiadał jego smak i zapach. Na szczęście producenci postanowili wyjść naprzeciw oczekiwaniom pacjentów. Dzięki temu tran jest teraz dostępny w różnych smakach (Moller's, Tran Islandzki, Children`s DHA), a także w formie wygodnych, żelowych kapsułek (Mega Tran, Solgar, Moller's Forte).

To, który produkt warto wybrać, powinno być uzależnione od jego składu, zawartości kwasów tłuszczowych i witamin. Im wyższe będzie ich stężenie, tym lepiej dla naszego zdrowia. Pamiętajmy też, by wybierać prawdziwy tran pozyskiwany z ryb z gatunku dorszowatych. Część producentów mylnie używa nazwy „tran” w przypadku produktów zawierających olej z innych gatunków ryb. Skład poszczególnych produktów można sprawdzić w serwisie KtoMaLek.pl, który umożliwia zarezerwowanie wybranych preparatów w pobliskiej aptece. 

Bibliografia

1. Pod red. M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska, "Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie". Dostępne na: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/normy-zywienia-2020/
2. E. Materac, Z. Marczyński, K. H. Bodek, "Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka", Bromatologia i Chemia Toksykologiczna – XLVI, 2013, 2, str. 225 – 233.
3. B. Soiński, "Korzyści zdrowotne tranu". Dostępne na: https://www.termedia.pl/wartowiedziec/Korzysci-zdrowotne-tranu,51305.html
4. W. Sąsiadek, J. Michalski, P. Ulatowski, "Charakterystyka nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w rybach", Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego We Wrocławiu 2018 (542): s. 161-176.

Autor