Choroby pasożytnicze - rodzaje, objawy, leczenie
Pomimo tego, że zakres wiedzy na temat pasożytów stale się powiększa, dysponujemy coraz lepszymi metodami leczenia, a warunki sanitarne na całym świecie ulegają poprawie, choroby pasożytnicze wciąż stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka. Na które choroby pasożytnicze jesteśmy najbardziej narażeni? Jak się objawiają? Jak można je leczyć?
Czym jest pasożyt?
Pojęcie “pasożyt” pochodzi od greckiego słowa parasitos, oznaczającego współbiesiadnik, darmozjad. Pasożytnictwo to związek między osobnikami różnych gatunków, z których jeden (pasożyt) wykorzystuje drugiego (żywiciel) jako źródło pokarmu, czasami również środowisko życia, wyrządzając tym samym szkody.
W organizmie człowieka może zadomowić się ponad 300 gatunków pasożytów. Zdecydowanie częściej mamy do czynienia z pasożytami wewnętrznymi, które przede wszystkim żyją w jelitach, ale również w płucach, mięśniach, stawach, wątrobie, przełyku, krwi czy mózgu. Pasożyty zewnętrzne atakują głównie włosy i skórę.
Choroby pasożytnicze - opis wybranych
Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia w ciągu 10 lat różnymi pasożytami zaraziło się ponad 4,5 miliarda ludzi na całym świecie. W skali roku 14 milionów z tych zakażeń kończy się zgonem żywiciela.
Owsik ludzki
Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) powszechnie występuje na całym świecie, zasiedla jelito grube żywiciela i częściej bytuje u dzieci niż dorosłych. Wywołuje owsicę, która może przebiegać bezobjawowo lub objawowo, w zależności od stopnia inwazji i wrażliwości chorego. Najpowszechniejszym objawem choroby jest dokuczliwy świąd odbytu, a u dzieci może dojść do moczenia nocnego, a także szeregu symptomów ze strony układu nerwowego, takich jak nadmierna pobudliwość, bezsenność, zmęczenie.
Do zarażenia dochodzi poprzez przenoszenie do ust jaj pasożyta na brudnych rękach, pożywieniu i przedmiotach (np. zabawkach). Rozsypane jaja na bieliźnie pościelowej i osobistej dostają się z kurzem do wszystkich pomieszczeń w domu, dlatego o owsicy mówi się, że jest chorobą osób wspólnie mieszkających.
Włosogłówka ludzka
Włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) jest drugim, po owsiku, najczęściej występującym nicieniem w Polsce. Zasiedla jelito ślepe i grube. Zarażenie może przebiegać bezobjawowo, a w przypadku cięższych inwazji dochodzi do manifestacji choroby w postaci bólu w dolnej części brzucha, biegunki ze śluzem lub krwią, bezsenności, stanów nerwicowych, zawrotów i bólów głowy oraz niedokrwistości.
Glista ludzka
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to trzeci, po owsiku i włosogłówce najczęściej występujący pasożyt w Polsce. Charakteryzuje się imponującymi rozmiarami ciała, sięgającymi nawet 40 cm długości, a ilość składanych przez nią jaj wynosi do 200 tysięcy dziennie. W chorobie wywoływaną przez tego pasożyta, czyli glistnicy, mogą występować takie objawy jak pokrzywka, świąd skóry, obrzęk twarzy i rąk, zapalenie spojówki, łzawienie i suchy kaszel. Podobnie jak w przypadku innych pasożytów, zauważa się bezsenność, nadmierną pobudliwość oraz niespokojny sen.
Tasiemiec bąblowiec i tasiemiec wielojamisty
Do zarażenia tasiemcem bąblowcowym i tasiemcem wielojamistym (Echinococcus granulosus i E. multilocularis) dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu z chorym psem lub z zanieczyszczonymi przedmiotami i żywnością. Bąblowiec może zaatakować wiele miejsc w ludzkim organizmie, a gdy ulokuje się w mózgu nierzadko dochodzi do zgonu pacjenta. W bąblowicy wątroby objawy występują nawet kilkanaście lat po zakażeniu, a najwcześniej daje o sobie znać bąblowica zlokalizowana w gałce ocznej.
Toksoplazma gondii
Toksoplazma gondii to pierwotniak pasożytujący w różnych tkankach ustroju człowieka i innych zwierząt. Wywołuje chorobę zwaną toksoplazmozą, objawiającą się podwyższoną temperaturą ciała, bólem głowy, powiększeniem węzłów chłonnych, śledziony i wątroby oraz zapaleniem opon mózgowych. Choroba jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, w związku z czym ciężarnym zaleca się ograniczenie kontaktu ze zwierzętami i wyeliminowanie surowego mięsa z diety.
Wesz
Wyróżniamy wesz odzieżową oraz wesz głowową (Pediculus humanus, P. capitis), które pasożytują tylko na człowieku. Samice składają jaja w warstwach odzieży przylegających do ciała. Pasożyty mogą przenieść się na kolejnego żywiciela w wyniku wspólnego używania odzieży lub grzebienia, wywołując chorobę zwaną wszawicą. Objawia się ona swędzącymi wykwitami na skórze, prowadzącymi do zadrapań i zranień skóry, co może skutkować zakażeniami bakteryjnymi.
Jak leczy się choroby pasożytnicze?
W związku z tym, że choroby pasożytnicze są często wynikiem niewłaściwej higieny osobistej, braku odpowiednich warunków sanitarnych czy kontaktu ze skażonym jedzeniem i innymi przedmiotami, ogromnie istotna jest profilaktyka. Jej fundamentami jest dbanie o higienę każdego dnia, utrzymywanie porządku w otoczeniu domowym, mycie owoców, warzyw, mięsa itp. przed spożyciem, a także korzystanie z repelentów i preparatów owadobójczych. Gdy dojdzie do zakażenia skuteczne okazują się leki przeciwpasożytnicze, przeciwpierwotniakowe i przeciwrobacze.
Dostępność poszukiwanych preparatów w aptekach w Twojej okolicy możesz sprawdzić bez wychodzenia z domu na portalu KtoMaLek.pl.
Autor
Redakcja KtoMaLek.pl - Zespół redakcyjny KtoMaLek.pl tworzą doświadczeni farmaceuci, którzy specjalizują się w różnych obszarach tematyki zdrowotnej. Doświadczenie zdobyte w zawodzie oraz wiedza uzyskana podczas studiów farmaceutycznych, pozwalają na tworzenie merytorycznych treści zgodnych z EBM (and. Evidence-based Medicine), opartych na rzetelnych źródłach — aktualnych badaniach naukowych, branżowych podręcznikach i książkach. Za praktyką podążają również pasja i niesłabnąca chęć do poszerzania wiedzy oraz dzielenia się nią z pacjentami. Dzięki temu użytkownicy otrzymują dostęp do ciekawych i angażujących materiałów edukacyjnych.
