Wetiweria pachnąca — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Wetiweria pachnąca — właściwości

Wetiweria pachnąca posiada bogaty skład chemiczny. Substancje lecznicze znajdują się przede wszystkim w olejku eterycznym wetiwerii. W skład olejku wetiwerowego wchodzą takie związki, jak: 

• węglowodory; 
• seskwiterpeny, seskwiterpenole, seskwiterpenony (khusimol, β-wetiwion, β-wetispiren, α-amorfen i chusimen), 
• aldehydy, alkohole (chusimol i vetiselinenol), ketony (α-wetiwon, β-wetiwon, chusimon),
• estry i kwasy organiczne. 

Skład chemiczny olejku wetiwerowego może różnić się pod względem ilościowym, np. w zależności od lokalizacji występowania danego osobnika. 

Roślina ma liczne właściwości lecznicze, między innymi działa przeciwgrzybiczo, przeciwbakteryjnie, przeciwnowotworowo, moczopędnie, przeciwdepresyjnie, przeciwgorączkowo, hipoglikemicznie, przeciwdrgawkowo, antyoksydacyjnie, przeciwzapalnie. Ponadto wykazano, że roślina ta skutecznie odstrasza owady, niszczy roztocza, pobudza pracę żołądka, menstruację, wzmacnia i uspokaja organizm, a także działa przeciwlękowo.

Wetiweria pachnąca — jak wygląda i skąd pochodzi?

Wetiweria pachnąca (łac. Chrysopogon zizanioides) jest zaliczana do traw i należy do rodziny wiechlinowatych (łac. Poaceae). Roślina ta pochodzi z terenów południowo-wschodniej Azji i występuje pospolicie w tropikach. W Europie jest popularna jako roślina ozdobna, przez co często występuje w przydomowych ogródkach. 

Wetiweria osiąga od 1,5 do nawet 3 metrów wysokości, w zależności od warunków. Liście wetiwerii są proste, stożkowe, ciemnozielone, spiczaste i osiągają około 30-90 centymetrów długości i 4-10 milimetrów szerokości. Roślina występuje w gęstych grupach, a także posiada rozbudowany system korzeniowy, jakim jest kłącze. Zarówno korzenie, jak i liście wetiwerii pachnącej zawierają liczne komórki produkujące olej. W efekcie roślina wydziela charakterystyczny zapach. Kwiatostan wetiwerii stanowią szaro-fioletowe kłoska, po 6-10 sztuk. Owocami rośliny są tzw. ziarniaki. Surowcem stosowanym w lecznictwie jest korzeń i olejek wetiwerowy.

Wetiweria pachnąca — działanie, wskazania do stosowania

Wetiweria pachnąca znana i wykorzystywana była już w medycynie ajurwedyjskiej. Dawniej stosowano ją w celu leczenia kamieni nerkowych, poprawy wydalania moczu, zmniejszenia zmęczenia, oczyszczania organizmu z toksyn, łagodzenia problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak zaburzenia trawienia, biegunka czy jadłowstręt, a także w leczeniu chorób układu oddechowego. Wetiweria pachnąca znalazła również zastosowanie w łagodzeniu tzw. jet laga, anemii, a także jako środek przeciwbólowy przy reumatoidalnym zapaleniu stawów czy różnego rodzaju skręceniach. 

Wetiweria pachnąca na zmęczenie

Wetiweria pachnąca jest znanym elementem aromaterapii. Olejek wetiwerowy wykorzystywany jest przy stanach napięcia, problemach z zasypianiem czy zmęczeniu. Przyjemny zapach wetiwerii działa korzystnie w przypadku stanów lękowych, a także może wspomóc łagodzenie objawów depresji.

Wetiweria pachnąca na układ pokarmowy

Tak, jak wcześniej wspomniano wetiweria pachnąca stanowi przydatny surowiec leczniczy przy problemach żołądkowo-jelitowych. Roślina poprawia trawienie, działa przeciwdrobnoustrojowo, przeciwzapalnie, a także pobudza pracę żołądka. Z tego powodu stosowana była przy wymiotach, zgadze, nadkwaśności, bólu brzucha, niestrawnościach na tle nerwowym, braku apetytu, biegunce, czkawce i innych dolegliwościach żołądkowych. 

Wetiweria pachnąca na skórę

Obecnie wetiweria pachnąca bardzo często występuje jako jeden ze składników perfum, ze względu na swój charakterystyczny i przyjemny zapach. Dawniej roślina ta stosowana była przy niektórych problemach skórnych, takich jak egzema, owrzodzenia, trudno gojące się rany, a nawet oparzenia termiczne czy blizny. Tak, jak wcześniej wspomniano, wetiweria pachnąca działa przeciwzapalnie i przeciwdrobnoustrojowo, co jest istotne przy różnego rodzaju problemach skórnych. 

Wetiweria pachnąca — jak dawkować?

Olejek wetiwerowy w ilości kilku kropel można stosować w aromaterapii, a także jako dodatek do kremów i balsamów na skórę. Brakuje danych dotyczących dawkowania wetiwerii pachnącej w sposób wewnętrzny. 

Leki i suplementy zawierające wetiwerię pachnącą

Wetiweria pachnąca głównie dostępna jest pod postacią olejku wetiwerowego. Spotykana jest  także jako dodatek do perfum i kosmetyków. 

Wetiweria pachnąca w ciąży 

Wetiweria pachnąca nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży ze względu na niedostateczną ilość badań nad jej bezpieczeństwem. Z tego powodu kobiety ciężarne, a także karmiące piersią powinny unikać stosowania przetworów z tej rośliny. 

Wetiweria pachnąca — przeciwwskazania i środki ostrożności 

Przeciwwskazaniem do stosowania wetiwerii pachnącej jest nadwrażliwość na którąkolwiek substancję zawartą w roślinie. Ponadto, ze względu na niewystarczającą ilość badań, nie powinny stosować jej kobiety w ciąży, karmiące piersią, a także dzieci poniżej 12. roku życia.

Wetiweria pachnąca — możliwe działania niepożądane

Brakuje szczegółowych danych dotyczących możliwych działań niepożądanych wywoływanych przez wetiwerię pachnącą. Roślina ta jest potencjalnie bezpieczna, jeśli stosuje się ją zewnętrznie. Mimo to należy zachować ostrożność.

Wetiweria pachnąca — interakcje z lekami i innymi ziołami

Brakuje szczegółowych danych dotyczących możliwych interakcji wetiwerii pachnącej z lekami bądź innymi ziołami. Osoby, które przyjmują jakieś leki na stałe, powinny skonsultować się z lekarzem w celu stwierdzenia bezpieczeństwa łączenia wetiwerii pachnącej z danymi lekami. 

Wetiweria pachnąca w Ziołopedii — podsumowanie

Wetiweria pachnąca jest rośliną znaną przede wszystkim w przemyśle kosmetycznym. Rzadziej zaś stosowana jest jako zioło lecznicze. Mimo to roślina posiada wiele cennych właściwości leczniczych. Działa przeciwzapalnie, poprawia trawienie, oczyszcza organizm z toksyn, a także zmniejsza zmęczenie. Z tego powodu istnieje potrzeba, aby zwiększyć ilość badań na tej roślinie, pod kątem innych właściwości leczniczych oraz bezpieczeństwa stosowania.

Bibliografia:

1. Grover, M., Behl, T., Virmani, T., Bhatia, S., Al-Harrasi, A., & Aleya, L. (2021). Chrysopogon zizanioides — przegląd jego farmakognozji, składu chemicznego i aktywności farmakologicznej. Environmental Science and Pollution Research , 28 (33), 44667-44692.
2. Oliveira, TA, Vieira, TM, Esperandim, VR, Martins, CH, Magalhães, LG, Miranda, ML i Crotti, AE (2022). Aktywności przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze i cytotoksyczne chemicznie scharakteryzowanego olejku eterycznego z korzeni Chrysopogon zizanioides. Pharmaceuticals , 15 (8), 967.
3. Skotnicki Z. Chrysopogon zizanioides (L.) Roberty. Materia Medica Opoliensis. Dostępne na: https://mmo.uni.opole.pl/details?item=gatunki&id=217 (Dostęp 22.09.24)

Autor