USG piersi - kiedy zrobić badanie?

Rak piersi – cichy zabójca

Rak piersi jest najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet – stanowi nawet 23% wszystkich zachorowań wśród nowotworów. Choć występuje głównie u kobiet, na każdą ze 100 diagnoz, jedna dotyczy mężczyzny. Czynnikami ryzyka rozwoju choroby są:

• wiek – ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem, większość przypadków raka piersi diagnozuje się u pacjentek po 50. roku życia;
• obciążenie genetyczne – historia zachorowań w najbliższej rodzinie bądź stwierdzona mutacja genów supresorowych BRCA1 oraz BRCA2;
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej bądź hormonalnej terapii zastępczej;
• gęstość tkanki gruczołowej – specjaliści wskazują, że kobiety z gęstą tkanką gruczołową są bardziej narażone na rozwój choroby.

We wczesnej fazie choroby rak piersi nie daje żadnych objawów. Pierwszym symptomem, który możemy spostrzec, jest wyczuwalny pod ręką guzek w piersi. Choć nie musi on świadczyć o wysokim stopniu zaawansowania choroby, jest to bezwzględne wskazanie do konsultacji lekarskiej. Największa zachorowalność notowana jest u kobiet w przedziale wiekowym 50-65 lat, dlatego programem profilaktyki raka piersi objęto kobiety w wieku 50-69 lat. W ramach programu kobiety z tej grupy wiekowej mogą raz na dwa lata wykonać bezpłatną mammografię np. w mammobusie. Nie oznacza to jednak, że młodsze kobiety nie chorują na raka piersi. One również powinny wykonywać badania profilaktyczne. Obok samobadania piersi zalecane jest wykonywanie ultrasonografii (USG) piersi.

Na czym polega USG piersi?

Badanie USG piersi (sonomammografia) jest metodą obrazową wykorzystującą fale ultradźwiękowe. Umożliwia uwidocznienie i ocenę struktur gruczołu sutkowego i węzłów chłonnych dołów pachwowych pod względem ich budowy oraz obecności zmian chorobowych. Stanowi wartościowe uzupełnienie dla mammografii, gdyż pozwala różnicować zmiany torbielowate i lite oraz precyzyjnie określać ich wielkość. Ponadto UGS piersi wykorzystuje się do monitorowania biopsji cienko- i gruboigłowych oraz punkcji torbieli.

USG piersi jest badaniem bezpiecznym i bezinwazyjnym, dlatego wykonuje się je również u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Metoda ta sprawdza się w badaniu piersi bogatogruczołowych, o niskiej zawartości tkanki tłuszczowej. Nie stosuje się jej jako badania przesiewowego, ponieważ nie pozwala na wykrywanie mikrozwapnień, które widoczne są w mammografii.

Wskazania do badania. Jak często wykonywać USG piersi?

U młodych kobiet badanie ultrasonograficzne stanowi podstawę profilaktyki raka piersi. Lekarze zalecają, by pierwsze USG piersi wykonać po ukończeniu 20. roku życia. Z kolei po 30. urodzinach badanie powinno się wykonywać regularnie raz w roku. Jeżeli w rodzinie występowały przypadki nowotworów piersi, badanie warto wykonywać co 6 miesięcy.

USG piersi należy niezwłocznie wykonać, jeśli:

• odczuwany jest ból piersi;
• wykryto guzek bądź zgrubienie podczas samobadania;
• pojawił się wyciek z brodawki sutkowej;
• zmianie uległy wielkość lub kształt piersi;
• na piersi pojawiło się niepokojące przebarwienie;
• brodawka sutkowa jest zaczerwieniona lub zmienia kształt.

O badaniu piersi szczególnie powinny pamiętać kobiety, u których stwierdzono mutację genu BRCA1 bądź BRCA2.

Jak przebiega USG piersi? Jak się przygotować?

Do badania USG piersi nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Dla własnego komfortu warto przyjść na badanie w pierwszej połowie cyklu, tuż po miesiączce. Piersi są wówczas mniej obolałe i nabrzmiałe, co ułatwia diagnostykę. Badanie można wykonać w ramach NFZ, jednak potrzebne jest do tego skierowanie do ginekologa. Prywatnie koszt USG piersi waha się w granicach 80-150 zł.

Przed wykonanie badania należy zdjąć ubrania od pasa w górę, a następnie położyć się na leżance i założyć ręce za głową. Lekarz nakłada na głowicę ultrasonografu specjalny żel (np. Hasco-Lek żel USG, EMO-FARM Żel do badań USG, Ziaja Żel do USG) i przykłada ją do piersi, wykonując okrężne i podłużne ruchy pod różnymi kątami. W ten sposób może dokładnie przyjrzeć się strukturze piersi oraz węzłów chłonnych w dołach pachowych i na bieżąco informować swoich obserwacjach. Badanie trwa około 10-15 minut.