Sok z buraka - dlaczego warto pić?

Wszechstronny burak ćwikłowy

Wszystkie znane nam dzisiaj odmiany buraka pochodzą od buraka dzikiego, który rośnie głównie na Bliskim Wschodzie. Burak był uprawiany już w starożytności w celach spożywczych, zaś do Polski przywędrował w okresie średniowiecza. Burak ćwikłowy, obok buraka pastewnego i cukrowego, to jeden z najczęściej uprawianych w Polsce gatunków tego warzywa. Polska jest zresztą jednym z jego największych producentów w Europie.

Burak składa się z bulwy korzeniowej oraz dużych liści o barwie czerwono-zielonej. Sama bulwa ma intensywnie czerwony kolor. Zarówno bulwa, jak i liście są jadalne, choć te drugie poleca się jeść młode. Z korzenia buraka można przygotować wiele smacznych potraw, jak zupy, zapiekanki, sałatki czy przetwory na zimę. Z młodych liści również można przygotować zupy lub dodawać je do sałatek.

Burak ćwikłowy – wartości odżywcze

Średniej wielości burak ćwikłowy dostarcza około 35-45 kalorii, jest zatem idealnym warzywem dla osób dbających o dietę. Jednak nie to jest największą zaletą buraków, a bogactwo witamin i składników mineralnych, które w sobie kryją. W burakach znajdziemy m.in.:

• witaminę A, kwas askorbinowy, oraz witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6),
• minerały takie, jak potas, fosfor, magnez, wapń, kobalt, cynk, mangan, a także cez i rubid,
• błonnik pokarmowy (około 2,8 g na 100 g),
• fitosterole - roślinne analogi cholesterolu,
• kwas foliowy - niezbędny składnik dla przyszłych mam, a także kwasy: szczawiowy, nikotynowy, cytrynowy czy winny,
• betaninę - barwnik odpowiedzialny za kolor buraka, flawonoid wykazujący właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i antyoksydacyjne.

Wbrew obiegowej opinii, buraki nie zawierają dużo żelaza, średnio około 1,7 mg w 100 g tego warzywa. Surowe zawierają około 10 g węglowodanów na 100 g i mają stosunkowo niski indeks glikemiczny (IG=30), jednak po obróbce termicznej jego wartość znacznie wzrasta (IG=65). Z tego względu diabetycy powinni unikać buraków w diecie. 

Sok z buraków na zdrowie

Sok przygotowany z surowych buraków jest najzdrowszą i najbardziej optymalną formą spożywania tego warzywa. Dlaczego warto go regularnie pić? Przede wszystkim ze względu na wysoką zawartość witamin i minerałów, dzięki czemu możemy uzupełnić dzienne zapotrzebowanie na te składniki.

Wysoka zawartość potasu w burakach (nawet 325 g na 100 g produktu) może pomóc w utrzymaniu optymalnego ciśnienia krwi. Buraki znane są także z tego, że wspomagają proces krwiotwórczy. Z tego względu sok z buraków często polecany jest przyszłym mamom zmagającym się z anemią. Innym powodem jest wysoka zawartość kwasu foliowego, który w ciąży jest składnikiem niezbędnym, odpowiada bowiem za rozwój układu nerwowego u płodu. 

Warto również wspomnieć o zawartej w burakach betaninie, która jest silnym przeciwutleniaczem. Jak wiadomo, antyoksydanty mają zdolność zwalczania wolnych rodników, które są jedną z przyczyn rozwoju niektórych chorób, m.in. nowotworów czy schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Działanie przeciwzapalne i przeciwwirusowe można wykorzystać podczas sezonu chorobowego w celu zwiększenia odporności. Zawarte w burakach fitosterole pomagają również utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu oraz homocysteiny, dlatego warto pić sok z buraków w ramach profilaktyki chorób układu krążenia.

Zawarte w soku z buraków minerały i witaminy pomogą zadbać o odporność i dobre samopoczucie. Należy jednak pamiętać, że sok z buraków sam w sobie nie stanowi remedium na wszelkie dolegliwości. Traktujmy go zatem jako zdrowe uzupełnienie diety.

Jak przygotować sok z buraka?

Przygotowanie soku z buraków nie nastręcza większych problemów, wystarczy posiadać taki sprzęt, jak sokowirówka lub wyciskarka, by w szybki sposób uzyskać szklankę zdrowego napoju. Kupując buraki starajmy się wybierać jak najciemniejsze warzywa o jednolitej barwie. Im ciemniejsze, tym więcej zawierają barwnika. Jaśniejsze o niejednolitym miąższu (z jasnymi przebarwieniami) zawierają więcej celulozy, przez co są mniej soczyste i trudniejsze do strawienia.

Sok najlepiej wypić od razu po jego przygotowaniu. Jeżeli jego smak niezupełnie nam odpowiada, możemy go wzbogacić dodatkiem jabłka, soku z cytryny lub naturalnego słodzidła (np. miodu). Jeżeli akurat nie mamy czas na przygotowanie domowego soku z buraka, możemy sięgnąć po gotowe alternatywy (Alter Medica, Avipharm, Biotta, Ir-Pharma, Oleofarm). Dostępność produktów można sprawdzić za pośrednictwem serwisu KtoMaLek.pl.

Sok z buraka czy zakwas buraczany?

Alternatywą dla soku z surowych buraków jest zakwas buraczany. Przygotowuje się go na bazie wody oraz surowych buraków, podobnie, jak ogórki kiszone. Dodatkową zaletą zakwasu z buraków jest zawartość bakterii kwasu mlekowego, które biorą udział w budowaniu prawidłowej mikroflory jelitowej. Jak pozostałe kiszonki, sok z kiszonych buraków również warto włączyć do swojej codziennej diety w celu wsparcia odporności i prawidłowej pracy układu pokarmowego.

Sok z buraka – przeciwwskazania

Choć bardzo zdrowy i pełen witamin, sok z buraków nie jest dla każdego. A przynajmniej nie w dużych ilościach. Burak zawiera szczawiany, które w nadmiarze mogą nam zaszkodzić. Z tego względu chorzy na kamicę nerkową, dnę moczanową oraz reumatyzm powinni unikać zarówno soku z buraków, jak i samych buraków. Również osoby z cukrzycą nie powinny sięgać po ten napój.

Autor