Ksylitol - zdrowszy zamiennik cukru

Czym jest ksylitol?

Ksylitol, nazywany również cukrem brzozowym, jest alkoholem cukrowym w smaku zbliżonym do tradycyjnego cukru. Ma postać bezzapachowego, białego, krystalicznego proszku. Niegdyś do jego produkcji wykorzystywano korę brzozy. Do dzisiaj w Finlandii, którą uznaję się za ojczyznę ksylitolu, wytwarza się go w ten tradycyjny sposób. Generalnie jednak pozyskuje się go z łuszczyn kukurydzy, co jest rozwiązaniem znacznie bardziej ekonomicznym i przyjaznym dla środowiska.

Ksylitol pozostawia charakterystyczny chłód na końcu języka. Gdy rozpuszcza się w wodzie, absorbuje ciepło, co daje efekt chłodzenia. Producenci żywności szybko wykorzystali ten fakt, dodając ksylitol do gum do życia, płynów do płukania jamy ustnej czy miętówek.

Wartości odżywcze ksylitolu

Dlaczego ksylitol uznawany jest za zdrowszą alternatywę białego cukru? Dostarcza 40% mniej kalorii niż sacharoza, stanowi zatem dosyć niskokaloryczny substytut. Co więcej, ma również wielokrotnie niższy indeks glikemiczny od tradycyjnego cukru [IG=8], co czyni go idealnym produktem dla cukrzyków, a także osób zmagających się z insulinoopornością. Dzieje się tak dlatego, że ksylitol, w odróżnieniu od cukru, jest metabolizowany z bardzo niewielkim udziałem insuliny. Powolny proces wchłaniania i metabolizowania stabilizuje glikemię i zmniejsza poziom insuliny. Jednocześnie ksylitol ma duży potencjał słodzący – jego słodycz ocenia się na około 75% słodkości cukru. 

Należy jednak cały czas pamiętać, że pomimo niższej kaloryczności od cukru, ksylitol to w dalszym ciągu zawiera sporo kalorii, których nadmiar odbije się na naszym zdrowiu.

Właściwości ksylitolu

Wiadomo już, że ksylitol to ciekawa alternatywa dla białego cukru. Warto również przyjrzeć się jego właściwościom zdrowotnym. Wiele badań wykazało, że ksylitol ma działanie przeciwbakteryjnie i wyraźnie zmniejsza występowanie próchnicy zębów. Wynika to z faktu, że nie ulega on w jamie ustnej procesowi fermentacji. Przywraca natomiast równowagę kwasowo-zasadową, co zapobiega rozwojowi chorobotwórczych bakterii. Potwierdzony jest także fakt, że ksylitol ogranicza przyrost płytki nazębnej, a także korzystnie wpływa na mineralizację szkliwa i produkcję śliny. Dodatkowo ogranicza rozwój grzybów i drożdżaków. 

Ksylitol ma także właściwości prebiotyczne, wpływając tym samym na rozwój mikroflory jelitowej. Może mieć również wpływ na wzrost przyswajalności wapnia z diety.

Czy ksylitol jest zdrowy?

Choć spożywanie ksylitolu niesie ze sobą wiele korzyści, ma on także pewne wady, o których warto wiedzieć. Dzienna dawka ksylitolu nie powinna przekraczać 40 g. Do diety należy go wprowadzać stopniowo, gdyż spożywany w nadmiernych ilościach może działać przeczyszczająco. Z czasem organizm przyzwyczai się do jego trawienia, a dawkę będzie można zwiększyć. Osoby cierpiące na zespół jelita drażliwego oraz z uszkodzeniami nerek przed włączeniem ksylitolu do diety powinny skonsultować się z lekarzem.

Ważna informacja dla właścicieli czworonogów - psy w żadnym wypadku nie powinny spożywać ksylitolu! Nawet niewielka ilość może doprowadzić do poważnego uszkodzenia wątroby, a nawet śmierci.

Jak jeść ksylitol?

Ksylitol można stosować dokładnie tak, jak tradycyjny cukier. Nadaje się do słodzenia napojów, koktajli, słodkich wypieków czy deserów. Spożywany samodzielnie może stanowić naturalne uzupełnienie higieny jamy ustnej. Dostępny jest w aptekach oraz sklepach ze zdrową żywnością.

Autor