Schizofrenia – przyczyny, objawy, leczenie, rokowania

Schizofrenia – co to jest?

Schizofrenia, nazywana również psychozą schizofreniczną czy chorobą Bleulera, jest chorobą przewlekłą, która wymaga leczenia. Charakteryzuje się zmienionym chorobowo postrzeganiem czy przeżywaniem i odbiorem otaczającej rzeczywistości.

W zależności od tego, które objawy dominują, możemy rozróżnić kilka typów schizofrenii: 

• schizofrenię paranoidalną - w jej przypadku obserwujemy dominację objawów pozytywnych (inaczej wytwórczych), czyli urojenia i omamy;
• schizofrenię hebefreniczną - obserwujemy objawy polegające na dezorganizacji myślenia; 
• schizofrenię katatoniczną - wówczas chory cierpi głównie na objawy polegające na osłupieniu i zastoju; 
• schizofrenię prostą - w tym przypadku mamy do czynienia głównie z objawami negatywnymi, objawy wytwórcze nie występują;
• schizofrenię rezydualną - tutaj obserwujemy objawy resztkowe, co oznacza, że występują one rzadko i z przewagą objawów negatywnych;
• schizofrenię niezróżnicowaną - w tym przypadku nie możemy wyróżnić przewagi jednych objawów nad innymi. 

Czy schizofrenia jest dziedziczna?

W chwili obecnej przyczyny wystąpienia schizofrenii nie są do końca ustalone. Na ten moment uważa się, że ryzyko wystąpienia choroby jest większe w przypadku rodzin, w których była już zdiagnozowana u krewnych pierwszego stopnia - jednakże ryzyko rozwoju jest uzależnione od tego, którego członka rodziny dotyczy. Nie jest więc ona uważana za choroba dziedziczną.

Warto jednak pamiętać, że w przypadku schizofrenii nie powinniśmy szukać jednej przyczyny wystąpienia choroby. Nigdy nie jest ona wynikiem jednego czy też nawet kilku czynników. Zawsze przyczyna schizofrenii jest złożona - wynika ona z nałożenia się czynników o podłożu biologicznym, społecznym i psychologicznym. Schizofrenia to ogromne cierpienie dla pacjenta - pamiętajmy, więc o jego wsparciu ze strony rodziny.

Schizofrenia - długość życia pacjentów 

Obecnie uważa się, że chorzy na schizofrenię, ze względu na specyfikę choroby, żyją średnio od 10 do 12 lat krócej niż osoby zdrowe. 

Schizofrenia – pierwsze i późniejsze objawy

Schizofrenia jest chorobą o dość szerokim spektrum objawów. Z tego powodu możemy podzielić je na 5 różnych grup. 

Objawy pozytywne 

Do tej grupy zaliczamy objawy wytwórcze i urojenia. Mamy tutaj na myśli zaburzenia myślenia, prowadzące do zaburzenia postrzegania rzeczywistości. W ich wyniku chory widzi rzeczy, które nie mają miejsca lub odbiera rzeczywistość w sposób nieadekwatny. 

Objawy negatywne

Mówimy o nich, kiedy mamy do czynienia z wycofaniem z dotychczasowych aktywności i relacji międzyludzkich, aż do całkowitej utraty wszelkich zainteresowań i wycofania społecznego. Objawom negatywnym może dodatkowo towarzyszyć apatia czy afekt blady, czyli spłycenie przeżywania wszelkich emocji.  

Zaburzenia poznawcze

Zaliczamy do nich wszelkiego rodzaju zaburzenia koncentracji i uwagi. Do tej grupy objawów schizofrenii należą też różnego rodzaju zaburzenia w rozwoju pamięci i inteligencji.

Zaburzenia afektu

Polegają na zaburzeniach odczuwania emocji. Mogą one być adekwatne lub nieadekwatne do przeżywanej sytuacji życiowej.  

Objawy dezorganizacji psychicznej

Zaliczamy tutaj zaburzenia w postrzeganiu i rozumieniu przez chorego otaczającego go świata. Zachowanie chorego może być wówczas określane jako dziwaczne, nieadekwatne do sytuacji. 

Schizofrenia – pierwsze objawy

Do lekarza powinniśmy zgłosić się, jeżeli zauważymy u chorego jakiekolwiek z wyżej wymienionych objawów. Często rozwijają się one gwałtownie, przez co nie budzą one żadnych wątpliwości, że danej osobie rzeczywiście coś dolega.

W przypadku powoli rozwijających się objawów, jeżeli budzą one niepokój najbliższych lub samego chorego - zawsze wskazany jest kontakt z lekarzem psychiatrą. 

Schizofrenia – diagnoza

W celu postawienia trafnej diagnozy lekarz prowadzi wywiad z chorym, a także przeprowadza badanie psychiatryczne.

Co więcej, może on zastosować różnego rodzaju kwestionariusze i testy na schizofrenię, dotyczące oceny występowania i stopnia nasilenia objawów psychotycznych. Nie pozwalają one jednoznacznie postawić diagnozy, jednakże stanowią nieocenioną pomoc dla lekarza.

Schizofrenia – leczenie

Leczenie schizofrenii ma za zadanie zapobieganie nawrotom i zaostrzeniom choroby.

Samo leczenie choroby polega na edukacji chorego i leczeniu farmakologicznym. W przypadku psychoedukacji, przekazuje się wiedzę choremu i jego rodzinie o objawach i wyglądzie zaostrzeń schizofrenii, a także o nawrotach choroby. 

W przypadku farmakoterapii schizofrenii podaje się leki z grupy przeciwpsychotycznych. W tym przypadku wyróżniamy leki przeciwpsychotyczne klasyczne i atypowe.  

Co więcej, w terapii schizofrenii bardzo istotną rolę odgrywa zmiana stylu życia pacjenta – mamy tutaj ma myśli odpowiednią higienę snu, odżywianie się i aktywność fizyczną.

Poszukiwane preparaty lecznicze zarezerwujesz w wybranej aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl. 

Bibliografia: 

1. Borowiecka-Kluza, J. (2013). Czy osoba chora na schizofrenię paranoidalną może mieć dziecko? Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/84566,czy-osoba-chora-na-schizofrenie-paranoidalna-moze-miec-dziecko. (Dostęp: 12.2022).
2. Borowiecka-Kluza, J. (2012). Schizofrenia - informacje dla rodzin pacjentów. Medycyna Praktyczna. Dostępne na:  https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/78578,schizofrenia-informacje-dla-rodzin-pacjentow. (Dostęp: 12.2022).
3. Borowiecka-Karpiuk, J. (2014). Czy schizofrenię można odziedziczyć? Medycyna Praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/113063,czy-schizofrenie-mozna-odziedziczyc. (Dostęp: 12.2022).
4. Borowiecka-Kluza, J. (2014). Schizofrenia. Medycyna Praktyczna. Dostępne na:  https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/78549,schizofrenia. (Dostęp: 12.2022).

Autor