Lewatywa – kiedy i po co się ją wykonuje?

Na czym polega lewatywa?

Lewatywa (łac. enema) lub inaczej wlew doodbytniczy, jest zabiegiem medycznym, którego celem jest usunięcie z jelita grubego (odcinka esicy i odbytnicy) zalegających mas kałowych i resztek pokarmowych. Polega na wprowadzeniu przez odbyt do okrężnicy płynu (np. soli fizjologicznej), który po kilku minutach zostaje wydalony wraz z zawartością jelita. Wlew wykonuje się przy pomocy zestawu składającego się z irygatora do lewatywy oraz gotowej mieszanki płynu.

Tego typu procedury wykonywano już w starożytności, jednak największą popularnością cieszyły się w XVII w. wśród francuskiej arystokracji. Wówczas uważano lewatywę za zabieg kosmetyczny, który powtarzano codziennie. W tym celu do wody dodawano różnych ziół i pachnideł, niejednokrotnie również alkoholu.

Kiedy wykonuje się lewatywę?

Lewatywa jest zabiegiem medycznym zatem powinno się ją wykonywać zgodnie z zaleceniami lekarskimi. Lekarz może zlecić wykonanie lewatywy u pacjenta np. w sytuacji uporczywych i nawracających zaparć. Zdarza się, że mimo wprowadzenia lekkostrawnej i bogatoresztkowej diety lub leczenia farmakologicznego zaparcia nie ustępują, wówczas lewatywa może okazać się rozwiązaniem tego problemu. Lewatywę wykonuje się również u pacjentów przez zabiegami diagnostycznymi i chirurgicznymi.

Powszechną praktyką jest lewatywa przed porodem. Większość kobiet, jeżeli ma taką możliwość, poddaje się temu zabiegowi, aby uniknąć wydalenia mas kałowych podczas parcia. Jest to nie tylko bardziej higieniczne, ale również komfortowe dla rodzącej. Warto jednak zaznaczyć, że jest to zabieg, który wykonuje się na wyraźnie życzenie kobiety, a nie obowiązkowa procedura.

Czy lewatywa może boleć?

Co do zasady lewatywa nie jest zabiegiem bolesnym, jednak dla wielu osób nieprzyjemnym i niekomfortowym, ponieważ dotyczy wyjątkowo intymnej strefy. Może się zdarzyć, że zabieg będzie bolesny u osób zmagającymi się z żylakami odbytu, czyli hemoroidami.

Przeciwwskazania do wykonania lewatywy

Istnieją pewne sytuacje, w których wykonanie lewatywy nie jest wskazane. Tego zabiegu nie powinno wykonywać się u osób będących w zaostrzonej fazie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i pacjentów z niedrożnością jelit. Absolutnie przeciwwskazane jest wykonywanie lewatywy u pacjentów, u których mogło dość do perforacji jelita grubego.

Lewatywa nie jest wskazana, gdy u pacjenta występują bóle brzucha, nudności, wymioty lub krwawienia z przewodu pokarmowego o nieznanej przyczynie. Przeciwwskazaniem są także: choroby serca, nadciśnienie tętnicze, choroby nerek, odwodnienie.

Lewatywa w domu – czy to bezpieczne?

Jeżeli zmagamy się w uporczywym zaparciem, z którym nie możemy poradzić sobie modyfikacją diety lub dostępnymi w aptece środkami farmakologicznymi, możemy spróbować wykonać lewatywę w warunkach domowych. Warto jednak taką ewentualność omówić wcześnie z lekarzem, który wykluczy możliwe przeciwwskazania.

W aptekach dostępne są specjalne roztwory do lewatywy (Clisma Lax, Enema, Proctanal Enema, Rectanal),a także zestawy do wykonania tego zabiegu (Gruszka z kanką, Wlewnik Gumowy Sanity, Lewatywa tradycyjna PiC Solution, Zestaw do lewatywy). W żadnym wypadku nie zaleca się wykonywania roztworów do lewatywy domowymi sposobami np. na bazie mydła, ponieważ jego niewłaściwy skład może nam bardziej zaszkodzić, niż pomóc.

W profilaktyce i leczeniu zaburzeń układu pokarmowego, w tym zaparć, zwraca się uwagę na prawidłowy skład mikrobioty przewodu pokarmowego, zwanej również mikroflorą jelitową oraz florą bakteryjną jelit. Przywrócenie równowagi flory jelitowej, poprzez przyjmowanie preparatów probiotycznych (np. Trilac, Biotyk, Multilac), może zapobiegać niektórym stanom patologicznym.

Lewatywa a hydrokolonoterapia

Lewatywa często bywa mylona z popularną w ostatnim czasie hydrokolonoterapią. Metoda ta polega na głębokim płukaniu całego jelita grubego przy pomocy samej wody. Zwolennicy hydrokolonoterapii uważają, że zabieg ten pozwala usunąć z okrężnicy tzw. kamienie kałowe, toksyny i inne zanieczyszczenia, jak również usprawnia perystaltykę jelit. Wskazaniem do zabiegu mają być rzekome infekcje pasożytnicze, nawracające zaparcia i wzdęcia, przewlekłe stany zapalne, alergie, zaburzenia wchłaniania, czy uczucie osłabienia i migreny.

W trakcie hydrokolonoterapii do odbytu pacjenta wprowadza się rurkę, do której podłączone są dwa wężyki. Jeden pod ciśnieniem wprowadza do jelita około 60 litrów wody, a drugi odprowadza wypłukaną treść jelitową.

Należy z cała stanowczością podkreślić, że nie powstały dotąd żadne badania, które potwierdzałyby skuteczność hydrokolonoterapii. Zabieg ten nie poprawia perystaltyki jelit, wręcz przeciwnie, może przyczynić się do rozleniwienia jelita. Lekarze zaznaczają również, że kamienie kałowe nie występują u zdrowych osób. Ponadto w trakcie zabiegu hydrokolonoterapii z jelit wypłukiwana jest naturalna mikrobiota. Należy mieć również świadomość, że zabieg ten może doprowadzić do uszkodzenia, a nawet perforacji jelita, jeżeli wykonywany jest nieumiejętnie. Zdarzały się też przypadki zakażeń będących skutkiem użycia zanieczyszczonej wody.

Autor