Krzywa cukrowa - na czym polega to badanie? Jak interpretować wyniki?

Krzywa cukrowa – gdy podejrzewamy cukrzycę

Krzywa cukrowa lub krzywa glikemiczna, w diagnostyce nazywana jest doustnym testem obciążenia glukozą (test OGTT z ang. Oral Glucose Tolerance Test). Badanie to wykonuje się w celu pomiaru stężenia glukozy we krwi. W jego przebiegu pacjentowi kilkukrotnie pobiera się krew, aby sprawdzić glikemię na czczo i po spożyciu roztworu glukozy. Wyniki z badania pozwalają lekarzowi ocenić, jak organizm radzi sobie z wchłanianiem glukozy oraz wydzielaniem insuliny. W trakcie typowego testu OGTT krew pobiera się na czczo i po 120. minutach od spożycia roztworu glukozy. Jeżeli do badania przystępuje ciężarna, wykonuje się dodatkowy pomiar po 60. minutach.

Wskazania do wykonania krzywej cukrowej

Lekarze kierują na badanie krzywej cukrowej pacjentów, u których glikemia na czczo przekroczyła dopuszczalną normę, a także te osoby, u których glikemia na czczo jest prawidłowa, jednak występują dolegliwości charakterystyczne dla zespołu metabolicznego. Wskazaniem do wykonania tego badania jest też podejrzenie reaktywnej hipoglikemii – niedocukrzenia po posiłku (poziom cukru poniżej 70 mg/dl). Skierowanie na to badanie wypisać może lekarz rodzinny.

Krzywa cukrowa jest badaniem obowiązkowym dla kobiet spodziewających się dziecka. Każda ciężarna wykonuje doustny test obciążenia glukozą między 24. a 28. tygodniem ciąży, aby potwierdzić lub wykluczyć cukrzycę ciążową.

Jak przygotować się do badania?

Badanie krzywej cukrowej wykonuje się na czczo. Pacjent nie powinien jeść przez 8-12 godzin przed badaniem, może pić wodę niegazowaną. Posiłki w przeddzień badania powinny być lekkostrawne i niezbyt obfite, jednak nie należy ograniczać dotychczasowego spożycia węglowodanów. Wskazane jest zrezygnowanie z picia alkoholu i palenia papierosów na dobę przed wizytą w laboratorium. Ponadto na 24 godziny przed badaniem należy zrezygnować z intensywnych treningów.

Jeżeli przyjmujemy leki, należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Środki moczopędne, antykoncepcja hormonalna, czy sterydy mogą zaburzać wyniki, dlatego trzeba je odstawić na 3 dni przed badaniem. Zadbajmy też o jakość snu i przyjdźmy na poranne badanie wypoczęci i zrelaksowani. Pamiętajmy też, by z wyprzedzeniem kupić w aptece 75 g glukozy.

Przestrzeganie powyższych zaleceń daje pewność, że uzyskane wyniki będą miarodajne i pomocne w dalszej diagnostyce.

Przebieg badania krzywej cukrowej

Na badanie krzywej cukrowej trzeba poświęcić nieco czasu, trwa ono bowiem ponad dwie godziny, a czas ten najlepiej spędzić blisko punktu pobrań. Rekomenduje się, by wykonywać je wcześnie rano, ponieważ w tym momencie dnia uzyskane wyniki są najbardziej wiarygodne. Należy zabrać ze sobą zakupioną wcześniej glukozę, z której personel medyczny przygotuje roztwór.

Na samym początku badania pacjentowi pobierana jest krew, aby ustalić wyjściowy poziom cukru we krwi na czczo. W ciągu pięciu minut od tego badania pacjent musi wypić roztwór glukozy (75 g glukozy rozpuszczone w 300 ml wody). Jeśli jest on zbyt słodki i mdlący, można dodać do niego trochę soku z cytryny.

Kolejne pobieranie krwi wykonuje się po 120. minutach od wypicia roztworu. U ciężarnych wykonuje się także pomiar po 60. minutach. Przez ten czas pacjent powinien odpoczywać, nie jeść i nie palić papierosów. Nadmierna aktywność nie jest wskazana, bo zaburza metabolizm glukozy i może zafałszować wynik.

Przyjęte normy i sposób interpretacji wyników

Glikemia w 120. minucie doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT):

• wynik poniżej 140 mg/dl oznacza prawidłową tolerancję glukozy,
• wynik między 140 mg/dl a 199 mg/dl oznacza nieprawidłową tolerancję glukozy,
• wynik równy lub powyżej 200 mg/dl oznacza cukrzycę.

Kryteria rozpoznania cukrzycy ciążowej na podstawie wyników 75 g OGTT:

• Na czczo: między 92 mg/dl a 125 mg/dl,
• 60. minuta: powyżej 180 mg/dl,
• 120. minuta: między 153 mg/dl a 199 mg/dl.

Cukrzycę ciążową stwierdza się, gdy przynajmniej jeden z podanych wyników jest nieprawidłowy. Wskazane normy są zgodne z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego¹.

Co robić, jeśli wynik wskazuje na stan przedcukrzycowy lub cukrzycę?

Samodzielne interpretowanie wyników krzywej cukrowej nie jest wskazane. Pacjent nie jest w stanie postawić odpowiedniej diagnozy. Z uzyskanymi wynikami należy udać się do lekarza rodzinnego lub diabetologa, który zajmie się pogłębioną diagnostyką obejmującą funkcjonowanie poszczególnych organów i układów.

Podwyższona glikemia jest sygnałem ostrzegawczym, że organizm nie radzi sobie z metabolizowaniem węglowodanów. Przyczyny tego mogą być różne, jednak przeważnie wynikają z nadwagi i otyłości, niezdrowych nawyków żywieniowych i braku ruchu. Aby utrzymać stężenie cukru w ryzach należy zmodyfikować swoją dietę m.in. pod kątem spożywanych węglowodanów i zacząć uprawiać sport, który ułatwia kontrolowanie poziomu glukozy we krwi i pomaga utrzymać optymalną wagę ciała. Aby wspomóc ten proces, można sięgnąć po leki bez recepty i suplementy diety zawierające topinambur, morwę biała, berberynę, cynamon, czy inulinę, (np. Insulan, DiabeCOL, Topinulin Diabetes, Diabetosan Caps, DOPPELHERZ AKTIV Dla diabetyków, GLIKOstop, GlucoCare), które usprawniają metabolizm węglowodanów.

_{1. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018, https://cukrzyca.info.pl/content/download/17029/257366/file/Zalecenia%20PTD%202018.pdf}

Autor