Kudzu — właściwości lecznicze, działanie, zastosowanie

Kudzu — właściwości

Głównymi związkami występującymi w kudzu są izoflawonoidy. Wśród nich największą rolę odgrywają pueraryna i daidzeina, odpowiedzialne za wiele efektów farmakologicznych korzenia kudzu. Oprócz tego, w kudzu występują także triterpeny i ich glikozydy. Korzeń kudzu ma delikatnie słodki, winny zapach. Zawdzięcza go obecności substancji lotnych. 

Kudzu — jak wygląda i skąd pochodzi?

Korzeń kudzu to suszony korzeń opornika łatkowatego (łac. Pueraria lobata), należącego do rodziny bobowatych (łac. Fabaceae). Jest to wieloletnie, strączkowe pnącze pochodzące z Południowo-Wschodniej Azji. Ma owłosione, rdzawo-brązowe łodygi, a pod ziemią tworzy bulwy korzeniowe o długości do 2 metrów. Liście są trójlistkowe, ułożone naprzemianlegle wzdłuż łodygi. Listki są duże, jajowate i owłosione od spodu. Kwiaty opornika są podobne do kwiatów grochu, czerwono-fioletowe z żółtym środkiem. Zebrane są w długie, zwisające wiechy. Mają intensywny zapach, przypominający winogrona. Owoce to brązowe, owłosione strąki, wewnątrz których znajduje się 3-10 brązowych, jajowatych nasion. 

Kudzu — działanie, wskazania do stosowania

W tradycyjnej medycynie chińskiej korzeń kudzu stosowano w leczeniu nadciśnienia, dławicy piersiowej i innych dolegliwości kardiologicznych. Kudzu przydatne jest także w przypadku cukrzyków i osób z dyslipidemią. Kudzu ma również właściwości zmniejszające spożycie alkoholu.

Kudzu na nadciśnienie

W tradycyjnej medycynie chińskiej korzeń kudzu uważany jest za ważny składnik w leczeniu chorób układu krążenia np. nadciśnienia. Za jego działanie na układ sercowo-naczyniowy odpowiedzialna jest pueraryna. Zostało to potwierdzone w badaniach in vitro i na zwierzętach. Swoje działanie przeciwnadciśnieniowe pueraryna wywiera poprzez blokowanie receptorów β-adrenergicznych. Prawdopodobnie wpływa też na układ renina-angiotensyna-aldosteron, co oprócz zmniejszania ciśnienia, spowalnia również pracę serca. Działanie to w badaniach było porównywane do działania werapamilu — jednego z leków stosowanych m.in. w nadciśnieniu czy dławicy piersiowej. W dławicy piersiowej pueraryna działa poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych dzięki uwalnianiu z nabłonka naczyń tlenku azotu. Korzeń kudzu może być pomocny w celu złagodzenia dolegliwości związanych z nadciśnieniem, takich jak uczucie ucisku w klatce piersiowej czy zmęczenie. 

Dodatkową korzyścią dla pacjentów z problemami kardiologicznymi jest również jego działanie obniżające poziom cholesterolu. 

Kudzu na cukrzycę

Badania in vitro i in vivo wykazały, że ekstrakt z korzenia kudzu i pueraryna pomagają obniżyć stężenie glukozy we krwi. Mechanizmem odpowiadającym za takie działanie pueraryny może być wpływ na syntezę białek GLUT. GLUT to transporter glukozy, który pozwala przenosić glukozę z krwi do wnętrza komórek. Zmniejszenie jego występowania na błonach komórkowych jest jednym z mechanizmów biorących udział w powstawaniu cukrzycy. W badaniach na komórkach mięśniowych zaobserwowano, że po dodaniu pueraryny zwiększa się ilość transporterów GLUT na ich powierzchni oraz obniża się stężenie glukozy. 

Dodatkową korzyścią wynikającą ze stosowania pueraryny z korzenia kudzu jest hamowanie postępu jednego z powikłań cukrzycy — retinopatii, czyli uszkodzenia siatkówki oka. Dochodzi w niej do obrzęku siatkówki, uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych. W badaniach na zwierzętach wykazano, że pueraryna hamuje progresję tej choroby. 

Kolejnym istotnym powikłaniem jest nefropatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie nerek. Pueraryna zawarta w kudzu również tutaj może okazać się pomocna. Nefropatia charakteryzuje się uszkodzeniem naczyń krwionośnych w nerkach oraz kanalików nerkowych, co ostatecznie prowadzi do utraty funkcji filtracji krwi przez nerki. W badaniach na zwierzętach wykazano, że pueraryna poprawia parametry świadczące o prawidłowości pracy nerek takie, jak stężenie białka w moczu, poziom mocznika i kreatyniny. 

Kudzu na alkoholizm

Historyczne teksty chińskie wskazują na użycie kudzu w leczeniu alkoholizmu i pijaństwa od 600 roku naszej ery. Kudzu zawiera trzy izoflawony mogące przyczyniać się do zmniejszenia spożycia alkoholu — daidzynę, daidzeinę i puerarynę. W badaniach na zwierzętach wykazano znaczną redukcję spożycia alkoholu po podaniu tych związków. 

Przeprowadzono również badania na ludziach. Każdego z uczestników umieszczono w pokoju wyposażonym w lodówkę wypełnioną wybranym przez nich piwem. Uczestnicy w ciągu 1,5 godziny mogli pić piwo, oglądać telewizję, słuchać muzyki i czytać gazety. Po zakończeniu sesji picia przeprowadzono badanie ilości alkoholu w wydychanym powietrzu. 

Okazało się, że uczestnicy, którym podano kudzu, potrzebowali dłuższego czasu, aby wypić jedno piwo niż uczestnicy, którzy nie otrzymali kudzu. Osoby, którym podano kudzu, wypiły również mniej piw. 

Kudzu — jak dawkować?

Nie ma dokładnych wskazań dotyczących dawkowania kudzu. Zależy ono od wielu czynników m.in. postaci, w jakiej przyjmujemy korzeń oraz standaryzacji. Korzeń kudzu może być standaryzowany na izoflawony. Wybieraj właśnie takie preparaty. 

Leki i suplementy zawierające kudzu

Dostępne suplementy mogą zawierać suszony korzeń kudzu lub ekstrakt z korzenia kudzu. 

Kudzu w ciąży

Nie ma danych na temat bezpieczeństwa stosowania korzenia kudzu w ciąży i podczas karmienia piersią. W badaniach na zwierzętach wykazano negatywny wpływ na rozwój zarodka. Nie suplementuj kudzu w ciąży bez konsultacji z lekarzem. 

Kudzu — przeciwwskazania i środki ostrożności

Izoflawony zawarte w korzeniu i ekstrakcie z kudzu mają działanie estrogenne. Zachowaj ostrożność przy jego stosowaniu, jeśli cierpisz na dolegliwości ginekologiczne. 

Przyjmowanie kudzu skonsultuj z lekarzem lub farmaceutą, jeśli masz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. 

Kudzu — możliwe działania niepożądane

Izoflawony zawarte w kudzu mają działanie estrogenne. Mogą nasilać istniejące już zmiany, takie jak torbiele jajników czy nadmierny rozrost nabłonka macicy. 

Korzeń kudzu może powodować działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego — nudności, wymioty, niestrawność i wzdęcia. 

Kudzu — interakcje z lekami i innymi ziołami

Korzeń kudzu powoduje wzrost stężenia metotreksatu we krwi. Jeśli przyjmujesz metotreksat, nie łącz go z suplementacją kudzu. Korzeń kudzu może wpływać na terapię estrogenami, zachowaj ostrożność podczas jego stosowania m.in. z hormonalnymi środkami antykoncepcyjnymi.  Korzeń kudzu hamuje krzepnięcie krwi. Jeśli przyjmujesz środki przeciwkrzepliwe, suplementacja kudzu może nasilać ich działanie. Korzeń kudzu może zwiększać także poziom serotoniny i dopaminy, zachowaj więc ostrożność w łączeniu go z lekami działającymi na układ nerwowy. 

Korzeń kudzu może wpływać na metabolizm wielu leków. Jeśli przyjmujesz stałe leki, przed zastosowaniem kudzu skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. 

Kudzu w Ziołopedii — podsumowanie

Pomimo tego, że kudzu stosowane jest od wieków, roślinne nie znaczy bezpieczne. Nie jest to suplement dla każdego i może okazać się nieodpowiedni dla osób przyjmujących niektóre leki. Potrzebne są również dalsze badania nad jego bezpieczeństwem i działaniem. 

1. Wong, K. H., Li, G. Q., Li, K. M., Razmovski-Naumovski, V., & Chan, K. (2011). Kudzu root: traditional uses and potential medicinal benefits in diabetes and cardiovascular diseases. Journal of ethnopharmacology, 134(3), 584–607. https://doi.org/10.1016/j.jep.2011.02.001 
2. Penetar, D. M., Toto, L. H., Lee, D. Y., & Lukas, S. E. (2015). A single dose of kudzu extract reduces alcohol consumption in a binge drinking paradigm. Drug and alcohol dependence, 153, 194–200. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2015.05.025 

Autor